Hội nghị thượng đỉnh G7 vừa diễn ra tại Canada, do Thủ tướng Mark Carney chủ trì lần đầu tiên, lẽ ra có một chương trình nghị sự đã được lên kế hoạch cẩn thận.
Tuy nhiên, mọi thứ đã bị xáo trộn bởi cuộc xung đột leo thang giữa Israel và Iran, cùng với quyết định rời đi sớm bất ngờ của Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại Donald Trump.
Mặc dù vậy, Thủ tướng Carney vẫn cho rằng hội nghị này “có thể bắt đầu một kỷ nguyên hợp tác mới, thúc đẩy khả năng phục hồi dài hạn thay vì hiệu quả ngắn hạn”.
Dưới đây là năm điểm đáng chú ý từ kỳ họp G7 đầy kịch tính tại Kananaskis, Alberta, theo tường thuật của BBC News:
Tổng Thống Trump Rời Đi Đột Ngột
Nhóm G7 (gồm Ý, Hoa Kỳ, Pháp, Đức, Anh, Canada và Nhật Bản) chỉ còn sáu lãnh đạo vào ngày thứ hai của hội nghị sau quyết định bất ngờ của Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại Donald Trump trở về Washington DC sớm hơn dự kiến.
Các bên tham dự cố gắng nói giảm nói tránh về việc này. Thủ tướng Carney nói ông hoàn toàn hiểu quyết định của Tổng Thống, trong khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gọi câu hỏi của một phóng viên về việc liệu nhóm có trở thành “G6” trên thực tế hay không là “thiếu tôn trọng”.
Tổng Thống Trump cho biết ông rời đi vì những diễn biến nhanh chóng giữa Israel và Iran. Tòa Bạch Ốc khẳng định Tổng Thống đã có một “ngày tuyệt vời” ở Alberta và đạt được nhiều điều trong chuyến đi.
Xung Đột Israel-Iran Chiếm Sóng
Đến ngày thứ hai, sự chú ý của thế giới đã chuyển từ khu nghỉ dưỡng trên núi ở Canada sang cuộc xung đột đang diễn ra ở Trung Đông và sự không chắc chắn về hành động tiềm năng của Hoa Kỳ.
Cuộc xung đột này cũng làm lu mờ phần lớn ngày đầu tiên của hội nghị khi các lãnh đạo G7 tìm kiếm sự đồng thuận trong phản ứng với căng thẳng trong khu vực.
Cuối cùng, cả bảy nước, bao gồm Hoa Kỳ, đã đưa ra một tuyên bố chung kêu gọi “giảm leo thang các hành động thù địch ở Trung Đông, bao gồm cả lệnh ngừng bắn ở Gaza” – mặc dù tuyên bố không trực tiếp kêu gọi ngừng bắn giữa Israel và Iran.
Ukraine, Ấn Độ và Ngoại Giao
Về vấn đề Ukraine, Tổng thống Zelensky sẽ rời hội nghị với khoản viện trợ mới từ Canada, nhưng đáng chú ý là không có tuyên bố chung nào về sự ủng hộ. Có tin đồn rằng Canada đã bỏ kế hoạch cho một tuyên bố mạnh mẽ về cuộc chiến do sự phản đối từ phía Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Thủ tướng Carney phủ nhận việc thiếu đồng thuận, chỉ ra các nhận xét về Ukraine trong bản tóm tắt của chủ tịch hội nghị.
Về quan hệ Canada-Ấn Độ, văn phòng của ông Carney cho biết Ấn Độ và Canada đã đồng ý khôi phục các dịch vụ ngoại giao sau khi hai nước trục xuất các đặc phái viên cấp cao liên quan đến cáo buộc Canada về sự dính líu của đặc vụ chính phủ New Delhi trong vụ sát hại một lãnh đạo ly khai Sikh trên đất Canada. Ông Carney cho biết đã nêu vấn đề “tội phạm và đàn áp xuyên quốc gia, an ninh, và trật tự dựa trên luật lệ” trong cuộc gặp với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi.
Chương Trình Nghị Sự Thương Mại Của Thủ Tướng Carney…
Một trong những khoảnh khắc được chú ý nhất là cuộc gặp giữa Tổng Thống Trump và Thủ tướng Carney. Hai nước được cho là đã tiến gần đến một thỏa thuận thương mại và an ninh sau các cuộc đàm phán bắt đầu vào tháng trước nhằm giải quyết cuộc chiến thuế quan ăn miếng trả miếng. Tổng Thống Trump nói vẫn còn rào cản – ông là “người của thuế quan”, còn ông Carney có một “ý tưởng phức tạp hơn”. Tuy nhiên, theo tuyên bố từ văn phòng Thủ tướng Carney, những khác biệt này không phải là không thể vượt qua, và “các nhà lãnh đạo đã đồng ý tiếp tục đàm phán hướng tới một thỏa thuận trong vòng 30 ngày tới”.
Thủ tướng Carney có mục tiêu đầy tham vọng là đưa nền kinh tế Canada trở nên mạnh nhất trong G7, đồng thời tìm cách giảm sự phụ thuộc kinh tế sâu sắc của đất nước vào Hoa Kỳ.
…Và Chương Trình Nghị Sự Của Tổng Thống Trump
Tổng Thống Trump không giấu giếm điều ông muốn từ hội nghị: các thỏa thuận thương mại. Trong khi ông Carney chưa đạt được thỏa thuận, Thủ tướng Anh Sir Keir Starmer và Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại đã tỏ ra hài lòng sau khi đưa vào thực hiện các phần của một thỏa thuận thuế quan họ đã ký kết tháng trước.
Nhiều lãnh đạo khác cũng mong muốn đàm phán với Tổng Thống về thuế quan và thương mại của ông. Giống như Canada, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba và Tổng Thống Trump đã không đạt được đột phá nhưng đồng ý thúc đẩy các cuộc đàm phán thương mại. Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen cho biết các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra giữa Hoa Kỳ và EU rất “phức tạp”, nhưng đang “tiến triển”, với mục tiêu đạt được thỏa thuận trước tháng Bảy.
