Các nhà phân tích đã cảnh báo rằng người tiêu dùng Hoa Kỳ có thể đối mặt với giá cao hơn do các biện pháp thuế quan mới mà Tổng Thống Donald Trump dự kiến áp dụng đối với dược phẩm nhập khẩu ngay trong tuần tới. Tuy nhiên, một loạt các điều khoản miễn trừ có thể làm giảm đáng kể tác động cuối cùng.
Trong một bài đăng trên Truth Social vào tối thứ Năm, Tổng Thống Donald Trump tuyên bố rằng bất kỳ sản phẩm dược phẩm có thương hiệu hoặc được cấp bằng sáng chế nào nhập khẩu vào Hoa Kỳ sẽ phải chịu mức thuế quan 100% bắt đầu từ ngày 1 tháng 10.
Theo dữ liệu từ Cơ sở dữ liệu Comtrade của Liên Hiệp Quốc, kim ngạch nhập khẩu dược phẩm của Hoa Kỳ lên tới khoảng 213 tỷ đô la vào năm 2024, tăng gấp ba lần so với một thập kỷ trước. Với riêng châu Á chiếm hơn 20% giá trị nhập khẩu này, người tiêu dùng Mỹ có thể phải gánh chịu một “cú sốc thương mại đáng kể”, theo nhận định của Louise Loo, trưởng bộ phận kinh tế châu Á tại nhóm nghiên cứu Oxford Economics.
Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng chi tiêu hàng năm của Hoa Kỳ cho thuốc kê đơn trên đầu người gần gấp đôi so với các quốc gia phát triển khác. Vào tháng 7, Tổng Thống Donald Trump đã công bố kế hoạch nhằm “giúp người Mỹ có được mức giá tốt nhất thế giới cho các loại thuốc kê đơn”.
Tuy nhiên, chưa rõ các công ty dược phẩm đã thực hiện những hành động nào để đáp ứng yêu cầu đó. Ngành công nghiệp dược phẩm đã cảnh báo rằng thuế quan mới có thể cản trở sự phát triển thuốc trong tương lai và đồng thời làm tăng giá.
“Mỗi đô la chi cho thuế quan là một đô la không thể đầu tư vào sản xuất của Mỹ hoặc phát triển các phương pháp điều trị và chữa bệnh trong tương lai”, Alex Schriver, phó chủ tịch cấp cao của PhRMA, một nhóm vận động hành lang chính của ngành dược phẩm, cho biết trong một tuyên bố. “Các loại thuốc từ lâu đã được miễn thuế quan vì chúng làm tăng chi phí và có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt.”
Mặc dù có những cảnh báo này, một tỷ lệ đáng kể các sản phẩm dược phẩm có thể sẽ được miễn trừ khỏi các khoản thuế nhập khẩu mới. Thuế quan dường như không áp dụng cho các loại thuốc gốc (generic drugs), chiếm 9 trên 10 đơn thuốc được kê tại Hoa Kỳ, theo Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm. Mặc dù Tòa Bạch Ốc chưa xác nhận ngay lập tức việc miễn trừ cho thuốc gốc, nhưng giả sử chúng vẫn được miễn thuế, tác động đến người tiêu dùng có thể hạn chế hơn dự kiến.
Tổng Thống Donald Trump cũng quy định rằng bất kỳ công ty dược phẩm nào hiện có, hoặc đã cam kết xây dựng, các cơ sở sản xuất thuốc tại Hoa Kỳ sẽ được miễn thuế quan. Đây là nhóm bao gồm nhiều nhà sản xuất dược phẩm lớn.
“Nhiều công ty dược phẩm có cơ sở sản xuất tại Hoa Kỳ, vì vậy việc mở rộng các cơ sở này một cách bề ngoài để tránh thuế quan có thể tương đối dễ dàng”, Paul Donovan, nhà kinh tế trưởng toàn cầu tại UBS Global Wealth Management, nhận định. Các nhà phân tích tại JPMorgan cũng đồng tình: “Mặc dù chi tiết vẫn còn rất hạn chế, chúng tôi lưu ý rằng điều này có khả năng dẫn đến việc phần lớn các sản phẩm dược phẩm sẽ bị loại trừ khỏi bất kỳ khoản thuế quan nào” do hầu hết các công ty lớn gần đây đã tăng cường hoặc bắt đầu tăng cường cơ sở sản xuất tại Hoa Kỳ.
Trên trang web của Tòa Bạch Ốc, chính quyền Tổng Thống Donald Trump duy trì một “danh sách cập nhật về các khoản đầu tư mới của Hoa Kỳ” từ các công ty tư nhân. Ít nhất 15 nhà sản xuất dược phẩm hoặc thuốc được liệt kê với các khoản đầu tư, từ các cơ sở sản xuất mới, hàng chục tỷ đô la cho sản xuất mở rộng tại Hoa Kỳ và tăng chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển. Nhiều thông báo trong số này dường như đáp ứng các yêu cầu do Tổng Thống Donald Trump đưa ra để tránh thuế quan mới.
Hai nhà sản xuất dược phẩm lớn của châu Âu là Roche và Novartis cho biết trong các tuyên bố rằng họ dự kiến sẽ ít hoặc không bị ảnh hưởng bởi các khoản thuế mới được công bố. Novartis khẳng định: “Chúng tôi đang nỗ lực để đảm bảo rằng tất cả các loại thuốc quan trọng của Novartis cho bệnh nhân Hoa Kỳ đều được sản xuất tại Hoa Kỳ. Mức thuế 100% được công bố sẽ không có tác động.” Roche chỉ ra việc xây dựng nhà máy đang diễn ra tại Hoa Kỳ, với nhiều địa điểm đang được mở rộng và nâng cấp ở các bang Kentucky, Indiana, New Jersey và California.
Tổng Thống Donald Trump đã báo hiệu từ ít nhất tháng 4 rằng hàng nhập khẩu dược phẩm sẽ phải đối mặt với thuế quan. Để đề phòng, các nhà sản xuất dược phẩm lớn đã cho biết họ đã tích trữ nguồn cung, theo các nhà phân tích. Do đó, người tiêu dùng có thể không cảm nhận được tác động ngay lập tức ngay cả khi thuế quan dự kiến có hiệu lực vào tuần tới.
“Chúng tôi cho rằng có thể đã có sự tích lũy hàng tồn kho đáng kể trong năm nay”, Neil Shearing, nhà kinh tế trưởng của Capital Economics, nhận định. Mùa hè này, Tổng Thống Donald Trump đã áp đặt mức thuế tối đa 15% đối với hầu hết các loại dược phẩm nhập khẩu từ Liên minh Châu Âu (EU), khu vực chiếm 60% số lượng thuốc nhập khẩu vào Hoa Kỳ. Các quan chức EU tin rằng thỏa thuận này sẽ bảo vệ họ khỏi mức thuế 100%, mặc dù họ thừa nhận không thể chắc chắn.
“Trần thuế quan 15% toàn diện này đối với xuất khẩu của EU đại diện cho một chính sách bảo hiểm rằng sẽ không có mức thuế cao hơn nào phát sinh đối với các nhà điều hành kinh tế châu Âu”, một phát ngôn viên của Ủy ban Châu Âu trả lời NBC News. Phó Thủ tướng Ireland, Simon Harris, người cũng giữ chức Bộ trưởng Thương mại, cho biết nước ông “đang nghiên cứu tác động của thông báo này” nhưng nói thêm rằng ông tin rằng mức trần 15% đối với thuế quan dược phẩm vẫn còn hiệu lực. Riêng Ireland chiếm 24% lượng dược phẩm nhập khẩu vào Hoa Kỳ, theo tin từ NBC News.
