Chính sách áp thuế quan của Tổng thống Donald Trump đã gây ra nhiều tranh cãi, với nhiều quốc gia từ Lào nghèo khó đến các đối tác thương mại lớn như Canada và Thụy Sĩ đều chịu ảnh hưởng nặng nề. Bắt đầu từ ngày 7 tháng 8, các sản phẩm xuất khẩu từ nhiều quốc gia vào Hoa Kỳ sẽ phải chịu mức thuế đặc biệt cao.
Các chuyên gia nhận định rằng, dù có một số quốc gia “nhượng bộ” trước yêu cầu của ông Trump và tránh được những tổn thất nặng nề hơn, nhưng về lâu dài, không ai có thể tuyên bố chiến thắng, kể cả Hoa Kỳ. Ông Barry Appleton, đồng giám đốc Trung tâm Luật pháp Quốc tế tại Trường Luật New York, cho rằng: “Nói chung, mọi người đều là người thua cuộc ở đây.”
Tổng thống Trump đã tuyên bố áp dụng mức thuế mới từ ngày 2 tháng 4, gọi đây là ngày “Giải phóng” và cho rằng đây là biện pháp “có đi có lại” đối với các quốc gia có thặng dư thương mại với Mỹ. Biện pháp này đã gây chấn động các thị trường tài chính và dẫn đến các cuộc đàm phán thương mại căng thẳng.
Nhiều quốc gia đã phải nhượng bộ trước yêu cầu của Mỹ, chấp nhận mức thuế cao hơn nhiều so với trước đây. Vương quốc Anh phải đối mặt với mức thuế 10%, tăng mạnh so với 1,3% trước đó. Liên minh Châu Âu và Nhật Bản đồng ý với mức thuế 15%, dù thấp hơn mức đe dọa ban đầu của ông Trump. Các quốc gia khác như Pakistan, Hàn Quốc, Việt Nam, Indonesia và Philippines cũng phải chấp nhận các thỏa thuận tương tự.
Ngay cả những quốc gia đã được giảm thuế so với đề xuất ban đầu của tháng 4 cũng phải chịu mức thuế cao hơn đáng kể so với trước khi ông Trump nhậm chức. Ví dụ, Angola thấy mức thuế giảm từ 32% xuống còn 15%, nhưng con số này vẫn cao hơn nhiều so với mức dưới 1,5% của năm 2022.
Trong khi đó, các quốc gia không nhượng bộ hoặc có những động thái đi ngược lại lợi ích của ông Trump lại phải hứng chịu những đòn trừng phạt kinh tế nặng nề hơn. Lào và Algeria, hai quốc gia có quy mô kinh tế nhỏ, cũng phải đối mặt với các mức thuế lần lượt là 40% và 30%. Brazil bị áp thuế 50% do những bất đồng về chính trị, trong khi Canada bị áp thuế 35%. Thụy Sĩ cũng không ngoại lệ với mức thuế 39%.
Theo thông tin từ AP, các vụ kiện chống lại chính sách thuế quan của Tổng thống Trump đang diễn ra tại các tòa án Hoa Kỳ. Một số doanh nghiệp và tiểu bang cho rằng các biện pháp thuế quan này đã vượt quá thẩm quyền của Tổng thống. Nếu các vụ kiện này thành công, cục diện có thể thay đổi đáng kể.
Các nhà kinh tế cảnh báo rằng, mặc dù thuế quan ban đầu được đánh vào hàng hóa nhập khẩu, nhưng chi phí thực tế lại do người tiêu dùng Mỹ gánh chịu thông qua giá cả tăng cao. Các mặt hàng tiêu dùng phổ biến như giày thể thao, ba lô, thiết bị điện tử và trò chơi điện tử đều có khả năng tăng giá, ảnh hưởng đến người dân có thu nhập thấp.
Theo ước tính, mức thuế trung bình của Hoa Kỳ đã tăng từ 2,5% lên 18,3%, mức cao nhất kể từ năm 1934, gây thêm gánh nặng khoảng 2.400 đô la cho mỗi hộ gia đình. Điều này cho thấy, người tiêu dùng Mỹ đang phải trả giá đắt cho cuộc chiến thương mại này.
