Một báo cáo mới đây từ Văn Phòng Ngân Sách Quốc Hội (CBO) đã gây bất ngờ lớn khi chỉ ra hiệu quả đáng kể từ chính sách thuế quan do Tổng Thống Donald Trump áp dụng.
Báo cáo của CBO dự phóng rằng, các khoản thuế quan được thực thi trong giai đoạn từ ngày 6 tháng Giêng, 2025, đến ngày 19 tháng Tám, 2025, sẽ làm giảm thâm hụt ngân sách cơ bản (không tính chi phí lãi suất ròng) tới 3.3 ngàn tỷ Mỹ kim. Đồng thời, những khoản thu thuế này cũng sẽ giúp cắt giảm thêm 0.7 ngàn tỷ Mỹ kim chi phí lãi suất liên bang, nâng tổng mức giảm thâm hụt lên tới 4.0 ngàn tỷ Mỹ kim nếu các chính sách thuế quan này tiếp tục được duy trì đến năm 2035.
Điều này được xem là một phát hiện đáng kinh ngạc, đặc biệt là khi CBO thường không được nhìn nhận là “thân thiện” với các chính quyền Cộng Hòa. Tác giả bài viết, Hugh Hewitt của Fox News, nhấn mạnh rằng, trái với nhiều lo ngại, lạm phát đã không tăng vọt, tăng trưởng kinh tế không sụt giảm, và Hoa Kỳ đã thu được nguồn lợi khổng lồ từ thuế quan mà không bị đẩy vào một cuộc chiến thương mại quốc tế rộng lớn.
Tuy nhiên, các nhà kinh tế học theo chủ nghĩa tự do thương mại vẫn còn hoài nghi. Giáo sư Richard McKenzie, chuyên gia kinh tế học danh dự từ Đại học California, Irvine, cho rằng thuế quan về bản chất là một loại thuế và có thể làm giảm thu nhập trong nước và toàn cầu. Ông đồng ý rằng các mối đe dọa áp đặt thuế quan có thể thúc đẩy các quốc gia khác hạ thấp hàng rào thuế quan của họ, nhưng không tin vào lập luận “thuế quan của tôi sẽ bù đắp thuế quan của bạn” để tạo sân chơi bình đẳng, vì điều này có thể làm trầm trọng thêm thiệt hại.
Một vấn đề khác được nêu ra là quyền hạn của Tổng Thống trong việc áp đặt các chính sách thuế quan sâu rộng như vậy, đặc biệt ngoài các lĩnh vực an ninh quốc gia rõ ràng. Vấn đề giới hạn “quyền hành pháp” này hiện đang được Tòa Án Liên Bang xem xét và có thể sẽ được đưa lên Tối Cao Pháp Viện. Hiến Pháp Hoa Kỳ quy định rõ Quốc Hội có thẩm quyền về thuế quan, và việc Quốc Hội ủy quyền cho Tổng Thống thông qua Đạo Luật Quyền Hạn Kinh Tế Khẩn Cấp Quốc Tế (IEEPA) đang bị đặt dấu hỏi về phạm vi áp dụng.
Dù có nhiều tranh cãi về mặt lý thuyết và pháp lý, con số 4 ngàn tỷ Mỹ kim giảm thâm hụt ngân sách là một thực tế đáng chú ý, đặc biệt đối với những người quan tâm đến việc cắt giảm nợ quốc gia. Theo tin từ Fox News ngày 26 tháng 8 năm 2025, báo cáo sơ bộ này của CBO cần được các nhà hoạch định chính sách và công chúng quan tâm sâu sắc.
