SACRAMENTO, California – Một khoản vay 750 triệu đô la Mỹ dành cho các cơ quan vận tải công cộng tại Vùng Vịnh, được thiết kế để tránh những đợt cắt giảm dịch vụ lớn trong năm nay, đang đứng trước nguy cơ bị đình trệ. Khoản vay này đã được đưa vào thỏa thuận ngân sách giữa Thống Đốc Gavin Newsom và Cơ quan Lập pháp California vào đầu mùa hè, nhằm giúp các hệ thống như BART, Muni của San Francisco, AC Transit ở East Bay và Caltrain hoạt động ổn định đến năm 2026. Sau đó, các nhà lập pháp hy vọng sẽ thuyết phục cử tri ủng hộ một nguồn tài trợ dài hạn, có thể thông qua một biện pháp thuế bán hàng khu vực.
Tuy nhiên, khoản viện trợ khẩn cấp này vẫn còn bấp bênh. Thỏa thuận ngân sách yêu cầu một dự luật riêng để thiết lập các điều khoản của khoản vay, và những người ủng hộ vận tải công cộng cho rằng dự luật này đang bị Văn phòng Thống Đốc trì hoãn, trong khi chỉ còn chưa đầy hai tuần nữa là kỳ họp lập pháp kết thúc vào ngày 12 tháng 9.
Bà Laura Tolkoff, Giám đốc Chính sách Giao thông của nhóm chính sách đô thị SPUR, nhấn mạnh: “Khoản vay của tiểu bang vẫn chưa thành hiện thực, và thời gian của kỳ họp lập pháp đang cạn dần. Chúng tôi đã hoàn thành phần việc của mình, chúng tôi cần họ làm phần việc của họ.”
Ông Daniel Villasenor, Giám đốc Truyền thông của Thống Đốc Newsom, cho biết chính quyền “ủng hộ các cơ quan vận tải địa phương và sẵn sàng xem xét các đề xuất khi chúng tôi hoàn thiện các hạng mục ngân sách còn lại.” Không rõ liệu Thống Đốc Newsom có thực sự ngăn chặn khoản vay này hay không, hay chỉ đang trì hoãn dự luật để giành lợi thế đàm phán, một chiến thuật phổ biến trong những ngày cuối của kỳ họp lập pháp.
Việc cứu trợ vận tải công cộng vốn đã là một đề xuất khó khăn trong năm nay, khi tiểu bang đối mặt với thâm hụt ngân sách 12 tỷ đô la Mỹ. Tiểu bang cũng đã cung cấp khoảng 5,1 tỷ đô la Mỹ quỹ khẩn cấp cho các cơ quan vận tải kể từ khi đại dịch bùng phát. Khoản tài trợ khẩn cấp đó sẽ kết thúc vào năm tới, và các hệ thống vận tải của vùng đang đối mặt với thâm hụt lớn trong ngân sách 2026-2027, ví dụ như 376 triệu đô la cho BART và 72 triệu đô la cho AC Transit.
Các cơ quan vận tải cảnh báo rằng, nếu không có nguồn tài trợ từ tiểu bang, họ có thể bị buộc phải cắt giảm dịch vụ nghiêm trọng, dẫn đến “vòng xoáy tử thần” của việc giảm lượng hành khách và ùn tắc giao thông trên các cầu đường. Chủ tịch SEIU 1021, bà Theresa Rutherford, phát biểu: “Thống Đốc Newsom phải thực hiện cam kết của mình để cứu vận tải Vùng Vịnh bằng cách hoàn tất khoản vay 750 triệu đô la đã hứa trong ngân sách. Nếu ông ấy không làm vậy, hậu quả sẽ rất thảm khốc: cắt giảm dịch vụ xe buýt và xe lửa trên diện rộng, tắc nghẽn giao thông nghiêm trọng hơn trên các cầu và xa lộ, và sa thải hàng loạt.”
Tuy nhiên, một câu hỏi đặt ra là Thống Đốc Newsom sẽ sẵn sàng tài trợ cho các cơ quan vận tải trong bao lâu. Chính quyền đã từ chối yêu cầu của các nhà lập pháp Vùng Vịnh về một khoản trợ cấp và buộc họ phải chấp nhận một khoản vay. Trong khi những người ủng hộ vận tải đã thúc giục chính quyền biến khoản vay này thành không lãi suất, họ có thể phải trả nhiều hơn.
Cơ quan Lập pháp cũng phải giữ lời hứa của mình – khoản vay 750 triệu đô la chỉ được ủy quyền nếu Cơ quan Lập pháp thông qua một giải pháp dài hạn để tài trợ cho vận tải Vùng Vịnh. Các nhà lập pháp vẫn đang đàm phán về một biện pháp thuế bán hàng khu vực tiềm năng, Dự luật SB 63, cho phép cử tri áp đặt thuế bán hàng nửa xu tại các quận Alameda, Contra Costa, San Mateo và Santa Clara, và một xu đầy đủ ở San Francisco. Nếu hơn một nửa số cử tri chấp thuận, thuế này sẽ huy động tới 1 tỷ đô la hàng năm trong 14 năm tới cho BART, Caltrain, Muni của San Francisco và các cơ quan khác.
Các nhà phê bình lập luận rằng các cơ quan vận tải, đặc biệt là BART, đã không nỗ lực đủ để kiểm soát chi phí, bao gồm việc điều chỉnh dịch vụ và nhân sự để đáp ứng lượng hành khách giảm sút kể từ đại dịch COVID-19. Dù vậy, Dự luật SB 63 dự kiến sẽ được thông qua dưới một hình thức nào đó. Nhưng những người ủng hộ vận tải lo ngại rằng nếu khoản vay không được thực hiện và dịch vụ bị cắt giảm, điều đó có thể làm xói mòn sự ủng hộ của cử tri đối với biện pháp này khi nó xuất hiện trên lá phiếu vào tháng 11 năm 2026, theo tin từ Bay Area News Group.
