Calistoga, một thị trấn du lịch quyến rũ ở rìa phía Bắc Thung lũng Napa, California, luôn sống trong lo sợ hỏa hoạn. Những vết sẹo từ đám cháy năm 2020 đã buộc toàn bộ thị trấn phải sơ tán, và đám cháy Tubbs năm 2017 giết chết 22 người ở vùng rượu vang cũng chỉ cách trung tâm thị trấn vài dặm.
Trước đây, khi nguy cơ hỏa hoạn buộc công ty điện lực phải cắt đường dây truyền tải để tránh gây cháy rừng, Calistoga dựa vào một dàn máy phát điện diesel đặt tại khu vực giải trí công cộng. Những máy phát này nhả khói đen kịt và ồn ào đến mức xua đuổi mọi người.
Giờ đây, Calistoga đang chuyển sang một hệ thống tiên phong kết hợp hai công nghệ năng lượng sạch: pin nhiên liệu hydro và pin lưu trữ. Hệ thống này đủ mạnh để cung cấp điện cho cả thành phố trong khoảng hai ngày. Các chuyên gia cho rằng công nghệ này không chỉ hữu ích cho nguồn điện dự phòng khẩn cấp mà còn là bước đệm để hỗ trợ lưới điện bất cứ lúc nào trong năm.
Khi hệ thống đang trong giai đoạn thử nghiệm cuối cùng vào cuối tháng 5 tại khu vực công viên, sân bóng, vườn cộng đồng và đường đi xe đạp, cư dân bày tỏ sự hài lòng khi có nguồn năng lượng sạch quanh năm. Cô Lisa Gift, một cư dân đồng thời là thành viên hội đồng thành phố, nhấn mạnh rằng Calistoga đang đối mặt với biến đổi khí hậu làm tăng tần suất và cường độ cháy rừng.
“Việc tiếp tục phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch đơn giản là không bền vững,” Gift nói. “Điều khiến tôi hào hứng là đây là một giải pháp năng lượng sạch và đáng tin cậy, đảm bảo an toàn và khả năng chống chịu cho cộng đồng của chúng tôi.”
Energy Vault, một công ty lưu trữ năng lượng ở California, đã xây dựng cơ sở mới này và dự kiến đi vào hoạt động đầu tháng 6. Từ năm tới, hệ thống có thể bán điện ngược lên lưới điện khi cần thiết sau khi được phê duyệt kết nối hoàn toàn.
Cơ sở mới nằm cạnh nơi Công ty Pacific Gas & Electric (PG&E) thường đặt 9 máy phát điện di động mỗi năm từ cuối xuân đến mùa thu. Đằng sau hàng rào lưới thép là sáu cột pin nhiên liệu hydro cao hai tầng do Plug Power sản xuất. Một chút hơi nước thoát ra từ một pin nhiên liệu đang được thử nghiệm khi The Associated Press có chuyến tham quan độc quyền.
Các container chứa hai cặp pin lithium-ion của Energy Vault. Gần đó, một bức tường bê tông bao quanh bể chứa thép hai lớp khổng lồ chứa 80.000 gallon (khoảng 302.833 lít) hydro lỏng siêu lạnh, được chuyển thành khí để chạy pin nhiên liệu.
Theo tin từ AP, các công ty điện lực California, đặc biệt là PG&E, đã phải bồi thường số tiền lớn do gây ra cháy rừng. PG&E bắt đầu cắt điện định kỳ từ năm 2018 để giảm rủi ro cháy, năm đó là một trong những năm cháy rừng chết chóc và tàn khốc nhất ở California. Công ty này thường vận chuyển máy phát diesel đến hàng chục thị trấn để cung cấp điện dự phòng trong thời gian cắt điện.
Calistoga, với khoảng 5.000 dân, là thị trấn lớn nhất trong số đó và đã bị cắt điện 10 lần. Khi máy phát diesel chạy, chúng thải ra khí độc hại như oxit nitơ, carbon dioxide và muội than. PG&E từng cân nhắc thay thế máy phát diesel ở Calistoga bằng loại chạy khí tự nhiên ít ô nhiễm hơn, nhưng cuối cùng chọn giải pháp hoàn toàn sạch của Energy Vault, ông Dave Canny, phó chủ tịch vùng Bắc Duyên hải của PG&E cho biết.
Ông Robert Piconi, CEO của Energy Vault, nói rằng các cộng đồng khác, căn cứ quân sự và trung tâm dữ liệu đều có thể sử dụng hệ thống tương tự, nhưng khách hàng tiềm năng muốn thấy nó hoạt động trước. Ông cho rằng dự án này là một “bằng chứng rất lớn” và sẽ ảnh hưởng nhiều đến cách mọi người nhìn nhận các giải pháp thay thế bền vững.
Công ty sản xuất pin nhiên liệu Plug Power dự kiến các sản phẩm như thế này sẽ trở thành mảng kinh doanh chính của họ trong một thập kỷ tới. Energy Vault cho biết họ mua hydro sạch, được sản xuất với lượng khí thải nhà kính thấp hoặc không có, để chạy pin nhiên liệu ở Calistoga.
“Giải pháp này thật tuyệt vời,” cô Janice Lin, người sáng lập và chủ tịch Liên minh Hydro Xanh (Green Hydrogen Coalition), một tổ chức phi lợi nhuận ủng hộ các dự án hydro xanh để chống biến đổi khí hậu, nhận xét. “Không tiếng ồn, không khí thải. Và đó là năng lượng tái tạo. Nó thay thế hoàn toàn diesel.”
Calistoga thu hút du khách với con phố chính nhấn mạnh các cửa hàng, nhà hàng, phòng nếm rượu và phòng trưng bày nghệ thuật địa phương. Cư dân tự hào về không khí thị trấn nhỏ và cho rằng Calistoga không quá “sang chảnh” như phần lớn Thung lũng Napa.
Một số cư dân ban đầu lo ngại về hydro, vốn dễ cháy và có thể gây nổ. Ông Jed Matcham, Trưởng phòng Cứu hỏa, nói rằng “bể chứa rất, rất lớn” cũng khiến ông chú ý. Ông đã hợp tác với Energy Vault trong việc lập kế hoạch khẩn cấp và huấn luyện, và ông cảm thấy an tâm với các biện pháp an toàn đã được áp dụng. Pin của Energy Vault cũng có chuông báo động, máy dò và hệ thống đường ống để dập lửa.
Lần tới khi PG&E cắt điện khu vực để phòng cháy rừng, họ sẽ thông báo cho Energy Vault thời điểm an toàn để cấp điện lại cho Calistoga. Hệ thống pin sẽ khởi động mọi thứ, xả năng lượng đã lưu trữ vào lưới điện nhỏ cục bộ của thị trấn. Sau đó, các pin nhiên liệu hydro sẽ tiếp quản để tạo ra nguồn điện ổn định trong thời gian dài hơn. Hoạt động song song – công ty ví von giống như xe hybrid – pin và pin nhiên liệu dự kiến sẽ giữ đèn sáng khoảng 48 giờ hoặc hơn.
Ông Clive Richardson, chủ quán cà phê Calistoga Roastery ở trung tâm thị trấn, thường thấy ông đứng sau quầy, uống cà phê và trò chuyện với khách hàng. Ông nói rằng người dân Calistoga trở nên căng thẳng khi gió mạnh lên. Và ông biết cảm giác phải đóng cửa hàng khi mất điện – một tổn thất lớn đối với một chủ doanh nghiệp nhỏ.
Một giải pháp năng lượng sạch dự phòng quanh năm mang lại cho ông sự yên tâm. “Điều này sẽ cho chúng tôi sự an ninh hơn nhiều so với trước đây,” ông nói. “Thật tuyệt vời khi điều này đã đến. Chúng tôi, Calistoga bé nhỏ, lại có hệ thống đầu tiên trên loại này, hy vọng sẽ được nhân rộng ra khắp thế giới.”
(Theo AP)
