Các luật sư về vấn đề di trú và hành chính đã tranh luận gay gắt vào hôm thứ Hai về việc liệu Tổng Thống Donald Trump có thể sử dụng một đạo luật thời chiến từ thế kỷ 18 để chống lại một băng đảng Venezuela hay không. Vụ việc này có khả năng sẽ được đưa lên Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ để phân xử.
Các luật sư đã đối đầu nhau trước một hội đồng gồm ba thẩm phán của Tòa Phúc thẩm Vòng 5 ở New Orleans. Đây là diễn biến mới nhất trong một trận chiến pháp lý phức tạp liên quan đến việc Tổng Thống Trump viện dẫn Đạo luật về Người nước ngoài là Kẻ thù năm 1798 chống lại băng đảng Tren de Aragua (TdA) vào tháng Ba.
Đạo luật này trước đây chỉ được sử dụng trong Thế chiến I và II, cũng như Chiến tranh năm 1812. Luật sư Lee Gelernt của ACLU đã trình bày trước hội đồng ba thẩm phán rằng việc Tổng Thống Trump sử dụng đạo luật này là không phù hợp. Ông Gelernt nói: “Đạo luật này chỉ được viện dẫn ba lần trong các cuộc chiến lớn, và giờ đây nó lại được viện dẫn liên quan đến một băng đảng”.
Phó Trợ lý Bộ trưởng Tư pháp Drew Ensign, đại diện cho chính quyền, cho rằng tòa án không thể xem xét lại quyết định của tổng thống về việc Hoa Kỳ đang đối mặt với một mối đe dọa từ nước ngoài và cần các biện pháp đặc biệt để bảo vệ mình. Ông lưu ý rằng lần duy nhất Tối Cao Pháp Viện can thiệp vào đạo luật này là trong một vụ việc sau khi các cuộc giao tranh ở châu Âu kết thúc trong Thế chiến II. Khi đó, tòa án cho rằng họ không thể xem xét lại khẳng định của Tổng Thống Harry Truman rằng những người bị tình nghi là thành viên đảng Quốc xã vẫn nên bị giam giữ theo đạo luật này vì cuộc chiến vẫn tiếp diễn.
Ông Ensign nhấn mạnh: “Tổng thống xứng đáng được tôn trọng tối đa” trong các vấn đề đối ngoại và an ninh.
Việc Tổng Thống Trump viện dẫn đạo luật này đã hai lần được đưa lên tòa án tối cao của quốc gia về các vấn đề kỹ thuật hơn. Đầu tiên, tòa án phán quyết rằng những người bị cáo buộc là thành viên TdA xứng đáng có một khoảng thời gian “hợp lý” để thách thức cáo buộc đó tại tòa án, nhưng việc trục xuất họ chỉ có thể bị thách thức ở những địa điểm họ bị giam giữ. Điều này đã loại bỏ lệnh cấm trục xuất trên toàn quốc theo đạo luật do một thẩm phán liên bang ở Washington ban hành. Sau đó, thẩm phán này phát hiện ra rằng chính quyền có thể đã phạm tội coi thường tòa án khi phớt lờ các mệnh lệnh của ông và tiếp tục đưa một số người bị giam giữ theo AEA đến một nhà tù ở El Salvador.
Sau khi ACLU và các đồng minh bắt đầu đệ đơn kiện trên khắp cả nước và giành được các phán quyết cấm trục xuất theo biện pháp này, Tối Cao Pháp Viện đã can thiệp lần thứ hai. Vào tháng Tư, tòa án đã đưa ra một phán quyết bất thường sau nửa đêm, ngăn chính quyền trục xuất người dân khỏi một khu vực ở phía bắc Texas, nơi chưa có phán quyết nào chống lại việc trục xuất.
Trong bối cảnh nhiều thẩm phán tòa án cấp dưới nhận thấy AEA không thể được sử dụng để chống lại một băng đảng, Tối Cao Pháp Viện đã chỉ đạo Vòng 5 xem xét vấn đề này và thời gian mà những người bị giam giữ nên có để thách thức cáo buộc của họ.
Chính phủ, ban đầu thông báo rất ít, hiện nói rằng tiêu chuẩn nên là bảy ngày để nộp đơn kháng cáo. ACLU tranh luận về 30 ngày, khoảng thời gian được đưa ra cho những người bị tình nghi là Đức Quốc xã bị giam giữ trong Thế chiến II.
Hội đồng xét xử các tranh luận hôm thứ Hai bao gồm một thẩm phán do Tổng Thống Trump bổ nhiệm, một thẩm phán do cựu Tổng Thống George W. Bush bổ nhiệm và một thẩm phán do Tổng Thống Biden bổ nhiệm. Bất kỳ phán quyết nào của hội đồng này đều có thể bị kháng cáo lên toàn bộ Vòng 5 – một trong những tòa phúc thẩm liên bang bảo thủ nhất trong nước – hoặc trực tiếp lên Tối Cao Pháp Viện.
Tổng Thống Trump lập luận rằng TdA đang hành động theo lệnh của chính phủ Venezuela. Đạo luật này cho phép sử dụng nó để chống lại “cuộc xâm lược” hoặc “cuộc xâm nhập mang tính săn mồi”.
Tuy nhiên, ACLU lập luận rằng mối liên hệ giữa băng đảng và chính phủ Venezuela là rất nhỏ, và đánh giá của 17 cơ quan tình báo khác nhau cho thấy có rất ít sự phối hợp giữa TdA và chính phủ ở Caracas. Ông Gelernt cho rằng, theo các tiêu chuẩn do chính quyền đặt ra, AEA có thể đã được sử dụng để chống lại mafia hoặc bất kỳ tổ chức tội phạm nào khác có quan hệ gián tiếp với các quốc gia khác đã hoạt động ở Hoa Kỳ trong 200 năm qua, theo tin từ Associated Press.
