Một thẩm phán liên bang đã đồng ý tạm thời chặn các nỗ lực của chính quyền Tổng thống Donald Trump trong việc mở rộng trục xuất nhanh đối với những người nhập cư được chấp thuận vào Hoa Kỳ theo diện nhân đạo, một phán quyết có thể mang lại lợi ích cho hàng trăm nghìn người.
Thẩm phán Quận Columbia, Jia Cobb, phán quyết rằng Bộ An ninh Nội địa đã vượt quá thẩm quyền theo luật định trong nỗ lực mở rộng “trục xuất nhanh” đối với nhiều người nhập cư. Bà cho rằng những người nhập cư này đang đối mặt với những hiểm nguy lớn hơn bất kỳ tổn hại nào từ việc “tạm dừng” các kế hoạch của chính quyền.
Trong phán quyết dài 84 trang, Thẩm phán Cobb nêu rõ: “Vụ việc này đặt ra câu hỏi về sự công bằng” đối với những người chạy trốn áp bức và bạo lực ở quê nhà. Bà nhấn mạnh: “Trong số các lựa chọn tồi tệ, họ đã tuân thủ luật lệ. Giờ đây, Chính phủ không chỉ đóng các lối đi đó cho những người mới đến mà còn thay đổi cuộc chơi đối với những người được phép nhập cảnh đã có mặt tại đây, hạn chế khả năng tìm kiếm sự cứu xét về nhập cư của họ và đưa họ vào diện bị trục xuất tóm tắt bất chấp luật pháp cấm ngành Hành pháp làm như vậy.”
Trục xuất nhanh cho phép các viên chức nhập cư trục xuất một người khỏi Hoa Kỳ mà không cần ra tòa trước. Trong các trường hợp nhập cư, sự cho phép (parole) cho phép người nộp đơn xin nhập cảnh vào Hoa Kỳ được vào nước này mà không bị giam giữ.
Các nhóm vận động cho người nhập cư đã kiện Bộ trưởng An ninh Nội địa để thách thức ba hành động gần đây của DHS nhằm mở rộng trục xuất nhanh. Một làn sóng bắt giữ tại các tòa án nhập cư làm nổi bật tính chất quan trọng của vụ kiện này.
Phán quyết của thẩm phán áp dụng cho bất kỳ người không phải là công dân nào đã nhập cảnh Hoa Kỳ thông qua quy trình cho phép tại cửa khẩu. Bà đã đình chỉ các hành động bị thách thức của DHS cho đến khi vụ kiện kết thúc.
Bà Cobb cho biết “câu hỏi cơ bản” của vụ án là liệu những người trốn thoát áp bức có cơ hội “trình bày trường hợp của họ trong một hệ thống có luật lệ hay không”. Bà nói thêm: “Hay, thay vào đó, họ sẽ bị trục xuất tóm tắt khỏi một quốc gia mà – khi họ bị bắt giữ tại các trạm kiểm soát và bên ngoài phòng xử án, thường bởi các viên chức mặc thường phục mà không có lời giải thích hay cáo buộc – có thể trông giống như những quốc gia mà họ đã cố gắng trốn thoát?”
Luật sư của các nguyên đơn, giám đốc pháp lý Trung tâm Hành động Công lý Esther Sung, mô tả phán quyết là một “chiến thắng lớn” cho hàng trăm nghìn người nhập cư và gia đình họ. Sung cho biết nhiều người sợ tham dự các phiên điều trần nhập cư định kỳ vì lo sợ bị bắt giữ. “Hy vọng phán quyết này sẽ làm giảm bớt nỗi sợ đó,” Sung nói.
Kể từ tháng 5, các viên chức Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) đã có mặt tại các hành lang để bắt giữ người sau khi các thẩm phán chấp nhận yêu cầu của chính phủ bác bỏ các vụ trục xuất. Sau khi bị bắt, chính phủ sẽ gia hạn các thủ tục trục xuất nhưng theo thẩm quyền trục xuất nhanh.
Tổng thống Donald Trump đã mở rộng đáng kể thẩm quyền trục xuất nhanh vào tháng 1, cho phép các viên chức nhập cư trục xuất một người mà không cần gặp thẩm phán trước. Mặc dù trục xuất nhanh có thể bị đình chỉ bằng cách nộp đơn xin tị nạn, nhưng mọi người có thể không nhận thức được quyền đó và ngay cả khi họ có, họ có thể bị trục xuất nhanh chóng nếu họ không vượt qua vòng sàng lọc ban đầu.
“Trục xuất nhanh” được tạo ra theo luật năm 1996 và đã được sử dụng rộng rãi đối với những người bị chặn tại biên giới kể từ năm 2004. Vào năm 2019, ông Trump đã cố gắng mở rộng quyền hạn đó trên toàn quốc cho bất kỳ ai ở trong nước dưới hai năm nhưng đã bị tòa án ngăn chặn. Những nỗ lực mới nhất của ông là lần thử thứ hai.
ICE ban đầu đã sử dụng quyền hạn mở rộng một cách hạn chế trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump, nhưng kể từ đó đã dựa vào đó để thực thi mạnh mẽ tại các tòa án nhập cư và trong các “cuộc đột kích nơi làm việc”, theo các luật sư của nguyên đơn. Bản tin được trích dẫn theo The Associated Press.
