JEFFERSON CITY, Mo. – Một thẩm phán tại Missouri vừa bãi bỏ bản tóm tắt phiếu bầu cho một tu chính án chống phá thai được các nhà lập pháp Cộng Hòa của tiểu bang ủng hộ, kết luận rằng bản tóm tắt này đưa ra mô tả không công bằng và không đầy đủ cho cử tri.
Thẩm Phán Daniel Green thuộc Tòa Án Vòng Cole County đã ra phán quyết hôm Thứ Sáu rằng bản tóm tắt phiếu bầu phải được viết lại, nhưng ông từ chối yêu cầu của các nhà vận động quyền phá thai về việc ngăn chặn tu chính án hiến pháp đề xuất này không đến tay cử tri.
Thẩm phán Green cho biết bản tóm tắt do các nhà lập pháp Cộng Hòa chuẩn bị đã không thông báo cho cử tri rằng dự luật mới sẽ hủy bỏ tu chính án về quyền phá thai mà cử tri đã chấp thuận vào năm ngoái. Ông đã chỉ đạo Sở Tổng Thư Ký Tiểu Bang soạn thảo một bản tóm tắt mới.
Phán quyết này đánh dấu một diễn biến mới nhất trong hàng loạt thay đổi phức tạp về chính sách phá thai của Missouri trong ba năm qua. Khi Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ chấm dứt quyền phá thai trên toàn quốc bằng cách lật ngược phán quyết Roe v. Wade vào năm 2022, điều đó đã kích hoạt một luật của Missouri có hiệu lực cấm phá thai “ngoại trừ các trường hợp cấp cứu y tế.” Tuy nhiên, các nhà hoạt động ủng hộ quyền phá thai sau đó đã thu thập đủ chữ ký để đưa dự luật của họ vào phiếu bầu.
Tháng Mười Một năm ngoái, cử tri Missouri đã chấp thuận sít sao một tu chính án hiến pháp bảo đảm quyền phá thai cho đến khi thai nhi có thể sống sót, thường được coi là sau 21 tuần thai kỳ. Dự luật này, được biết đến là Tu Chính Án 3, cũng cho phép phá thai muộn hơn để bảo vệ tính mạng hoặc sức khỏe của phụ nữ mang thai và tạo ra “quyền cơ bản về tự do sinh sản” bao gồm biện pháp tránh thai, chăm sóc trước và sau khi sinh cũng như “điều kiện sinh nở tôn trọng.”
Vào Tháng Năm, Cơ Quan Lập Pháp do Đảng Cộng Hòa lãnh đạo đã vượt qua sự phản đối của Đảng Dân Chủ và phê duyệt một cuộc trưng cầu dân ý mới, sẽ hủy bỏ Tu Chính Án 3 và thay vào đó chỉ cho phép phá thai trong trường hợp cấp cứu y tế hoặc thai nhi bị dị tật, hoặc trong trường hợp hiếp dâm hay loạn luân cho đến 12 tuần thai kỳ. Tu chính án đề xuất này cũng sẽ cấm các cuộc phẫu thuật chuyển giới, liệu pháp hormone và thuốc chặn dậy thì cho trẻ vị thành niên, vốn đã bị cấm theo luật tiểu bang.
Theo ABC News, các nhà vận động quyền phá thai đã lập luận trong một vụ kiện rằng toàn bộ dự luật nên bị hủy bỏ, cáo buộc rằng sự kết hợp giữa các chính sách phá thai và chuyển giới đã vi phạm yêu cầu hiến pháp rằng các tu chính án chỉ được chứa một chủ đề duy nhất. Tuy nhiên, Thẩm phán Green đã đồng ý với các nhà lập pháp Cộng Hòa rằng cả hai chủ đề đều phù hợp với tiêu đề “chăm sóc sức khỏe sinh sản” của dự luật.
Phán quyết của tòa án đã mang lại cơ hội cho cả hai bên tuyên bố chiến thắng. Văn phòng của Bộ Trưởng Tư Pháp Missouri Catherine Hanaway cho biết trong một tuyên bố rằng tòa án đã giữ vững “các vấn đề hiến pháp trọng tâm.” Tori Schafer, giám đốc chính sách và chiến dịch của ACLU Missouri, nói rằng những người ủng hộ quyền phá thai “hài lòng rằng thẩm phán đã nhìn thấu ngôn ngữ lừa dối của cơ quan lập pháp” trong bản tóm tắt phiếu bầu.
Cả văn phòng Bộ Trưởng Tư Pháp và Dân biểu Tiểu bang Cộng Hòa Brian Seitz, người đã ủng hộ dự luật mới nhất, đều bày tỏ tin tưởng vào khả năng của Sở Tổng Thư Ký Tiểu Bang Denny Hoskins trong việc sửa đổi bản tóm tắt phiếu bầu. Ông Seitz nói rằng nếu đó chỉ là một thay đổi nhỏ về từ ngữ, “tôi nghĩ chúng tôi sẽ ổn với điều đó, vì chúng tôi muốn cử tri Missouri biết họ đang bỏ phiếu cho điều gì.”
Tu chính án đề xuất này sẽ xuất hiện trên phiếu bầu Tháng Mười Một năm 2026, trừ khi Thống Đốc Cộng Hòa Mike Kehoe ấn định thời gian bỏ phiếu sớm hơn. Dự luật mới dự kiến sẽ được liệt kê là Tu Chính Án 3 — cùng số với tu chính án phá thai ban đầu.
