Một thẩm phán liên bang đã kiên quyết giữ vững phán quyết của mình, yêu cầu chính quyền của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump phải đưa một người di cư từ Guatemala trở lại Hoa Kỳ. Quyết định này được đưa ra sau khi việc trục xuất người di cư được xác định là thiếu quy trình pháp lý (due process).
Vào thứ Hai vừa qua, Thẩm phán Tòa án Quận Liên bang ở Massachusetts, ông Brian Murphy, đã bác bỏ đề nghị của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ về việc xem xét lại lệnh đã ban hành vào thứ Sáu tuần trước. Lệnh này yêu cầu chính quyền “áp dụng mọi biện pháp tức thời để tạo điều kiện” cho người di cư quay lại Mỹ.
Người di cư này, được xác định với tên viết tắt O.C.G., khai với tòa rằng ông đã phải chạy trốn khỏi đất nước của mình là Guatemala vào năm ngoái do bị ngược đãi và tra tấn. Ông cố gắng xin tị nạn ở Mỹ vào tháng 3 năm 2024 nhưng nhanh chóng bị trục xuất về Guatemala. Một tháng sau, ông lại tìm cách xin tị nạn lần nữa.
Trên đường đi ngang qua Mexico, ông bị bắt cóc đòi tiền chuộc, bị hãm hiếp và trở thành mục tiêu tấn công vì là người đồng tính. Vào tháng 5 năm 2024, một viên chức tị nạn của Mỹ xác định rằng O.C.G. có “lý do hợp lý để sợ hãi” nếu phải trở về Guatemala và ông được đưa vào trại tạm giữ di trú để chờ giải quyết hồ sơ.
Tuy nhiên, vào tháng 2 vừa qua, mặc dù một thẩm phán di trú đã xác định rằng O.C.G. nhiều khả năng sẽ bị ngược đãi nếu bị trục xuất về Guatemala và chấp thuận cho ông được “withholding of removal” (ngăn chặn trục xuất), chỉ vài ngày sau đó ông lại bị đưa lên xe buýt đến Mexico mà không hề được thông báo trước. Tại Mexico, ông được cho biết có thể xin tị nạn nhưng sẽ bị giam giữ trong nhiều tháng chờ quyết định, hoặc chấp nhận quay lại Guatemala. Vì quá sợ hãi sau những gì đã trải qua ở Mexico, O.C.G. đành chọn quay về Guatemala, theo lời khai của ông.
Trong một bản khai khác gửi tòa tuần trước, O.C.G. cho biết đang “sống trong nỗi sợ hãi thường trực từ những kẻ tấn công mình” ở Guatemala, không thể rời khỏi nơi ở, không thể trông cậy vào cảnh sát bảo vệ và không thể gặp mẹ vì sợ bà cũng bị liên lụy bạo lực.
Thẩm phán Murphy nhận xét trong phán quyết 14 trang của mình: “Nói chung, vụ án này không có tình tiết hay hoàn cảnh pháp lý đặc biệt nào, chỉ là nỗi kinh hoàng hiển nhiên của một người bị đưa nhầm lên xe buýt và gửi trả về một đất nước nơi anh ta vừa bị cáo buộc cưỡng hiếp và bắt cóc.”
Lệnh của thẩm phán vào thứ Sáu đánh dấu lần thứ ba các tòa án yêu cầu chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump phải đưa những người bị phát hiện là đã bị trục xuất sai quy trình hoặc bất hợp pháp quay trở lại Mỹ. Trước đó, tòa cũng đã ra lệnh đưa Kilmar Abrego Garcia và Daniel Lozano-Camargo trở lại sau khi họ bị trục xuất đến một nhà tù khét tiếng ở El Salvador vào tháng 3. Tuy nhiên, chính quyền Trump vẫn chưa thực hiện việc đưa họ quay lại.
Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đã không trả lời yêu cầu bình luận. Tuy nhiên, trên mạng xã hội X vào thứ Bảy, Bộ Tư pháp cho rằng “các lệnh của tòa án trong vụ án này đang phá vỡ khả năng Tổng Thống Hoa Kỳ thực thi luật di trú một cách nghiêm túc.”
Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ cũng bình luận trên X rằng O.C.G. “là một người nước ngoài có mặt bất hợp pháp, được cấp ‘withholding of removal’ đến Guatemala. Thay vào đó, ông ta bị đưa đến Mexico, một lựa chọn quốc gia thứ ba an toàn cho ông ta, trong khi chờ đợi đơn xin tị nạn. Thế nhưng, thẩm phán hoạt động cực đoan liên bang này lại ra lệnh cho chúng tôi đưa ông ta quay trở lại, để ông ta có cơ hội chứng minh lý do tại sao nên được cấp tị nạn ở một quốc gia mà ông ta không có mối liên hệ nào trong quá khứ.”
Dưới luật pháp Mỹ và quốc tế, việc trục xuất một người đến quốc gia mà tính mạng của họ có thể bị đe dọa là bất hợp pháp.
Trong lệnh bác bỏ đề nghị của Bộ Tư pháp vào thứ Hai, Thẩm phán Murphy viết rằng các quan chức chính quyền đã “xuyên tạc lệnh của Tòa án này, đồng thời tự tạo ra sự hỗn loạn mà họ đang chỉ trích.”
Thẩm phán nói thêm rằng chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã liên tục vi phạm lệnh sơ bộ ông ban hành tháng trước, yêu cầu chính quyền phải thông báo bằng văn bản cho cả người không phải công dân và luật sư của họ trước bất kỳ cuộc trục xuất đến quốc gia thứ ba nào, và phải cho họ cơ hội thực sự để đưa ra các yêu cầu dựa trên nỗi sợ hãi.
Theo NBC News, chính quyền đã không làm điều này ngay cả trong tuần trước, khi đẩy nhanh việc trục xuất tám người từ Myanmar, Lào, Việt Nam, Cuba và Mexico đến Nam Sudan.
Bà Trina Realmuto thuộc Liên minh Tranh tụng Di trú Quốc gia (National Immigration Litigation Alliance), tổ chức cung cấp hỗ trợ pháp lý cho O.C.G. và ba nguyên đơn khác trong cùng vụ án, nói với NBC News qua email: “Như tòa án đã nhận định, vấn đề này là do chính phủ tự gây ra.”
