Một thẩm phán liên bang vừa ra phán quyết yêu cầu chính phủ phải phóng thích Mahmoud Khalil, cựu sinh viên sau đại học của Đại học Columbia, người mà chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đang tìm cách trục xuất vì tham gia các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine.
Tuy nhiên, Mahmoud Khalil, một thường trú nhân hợp pháp tại Hoa Kỳ, sẽ vẫn bị giam giữ ít nhất cho đến sáng thứ Sáu trong khi chính phủ cân nhắc có kháng cáo hay không. Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ Michael Farbiarz đưa ra quyết định này vào thứ Tư.
Khalil bị các nhân viên di trú liên bang bắt giữ vào ngày 8 tháng 3 ngay tại sảnh căn hộ thuộc sở hữu của trường đại học. Đây là vụ bắt giữ đầu tiên dưới chiến dịch trấn áp của Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đối với các sinh viên tham gia biểu tình phản đối cuộc chiến ở Gaza.
Sau đó, ông bị đưa đến một trung tâm giam giữ di trú ở Jena, Louisiana, cách xa hàng ngàn dặm so với luật sư và vợ ông. Vợ ông, một công dân Hoa Kỳ, đã sinh con đầu lòng trong thời gian ông bị giam giữ.
Các luật sư của Khalil đã thách thức tính hợp pháp của việc giam giữ, cáo buộc chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump tìm cách hạn chế quyền tự do ngôn luận. Trước đó, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio từng tuyên bố có quyền trục xuất Khalil vì sự hiện diện của ông ở Mỹ có thể gây hại cho chính sách đối ngoại.
Thẩm phán Farbiarz trước đây đã phán quyết rằng việc trục xuất Khalil khỏi Hoa Kỳ dựa trên lý do này có thể là vi hiến.
Trong phán quyết mới vào thứ Tư, thẩm phán cho biết Khalil đã chứng minh được rằng việc tiếp tục bị giam giữ đang gây ra thiệt hại không thể khắc phục cho sự nghiệp, gia đình và quyền tự do ngôn luận của ông. Thẩm phán cho chính phủ thời hạn đến thứ Sáu để kháng cáo và yêu cầu Khalil nộp khoản bảo lãnh 1 đô la trước khi được trả tự do.
Luật sư Ramzi Kassem, đồng giám đốc tổ chức phi lợi nhuận pháp lý CLEAR đại diện cho Khalil, cho biết: “Quyết định của tòa án là sự chứng thực quan trọng nhất cho đến nay về các quyền của Mahmoud. Nhưng chúng tôi chưa thoát khỏi nguy hiểm cho đến khi Mahmoud được tự do và trở về nhà với vợ con.”
Theo tin từ Associated Press đăng trên Seattle Times, Bộ Tư pháp hiện chưa bình luận về phán quyết này.
Trong tuyên bố của mình trước tòa tuần trước, Khalil cho biết việc thu hồi thẻ xanh đã làm ảnh hưởng đến triển vọng nghề nghiệp của ông, bao gồm việc tổ chức Oxfam International đã rút lại lời mời làm cố vấn chính sách. Thẩm phán cũng lưu ý rằng quyết định này đã ngăn cản Khalil tham gia vào các hoạt động biểu tình và tự do ngôn luận được hiến pháp bảo vệ.
Thẩm phán Farbiarz nhấn mạnh trong phán quyết rằng rất hiếm khi các thường trú nhân hợp pháp bị giam giữ vì những cáo buộc liên quan đến sai sót trong đơn xin như trường hợp của Khalil.
Khalil bác bỏ tuyên bố của chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump rằng ông đã không trung thực trong đơn xin thẻ xanh. Ông khẳng định chưa từng làm việc hoặc là “quan chức” của Cơ quan Cứu trợ và Việc làm Liên Hợp Quốc cho Người tị nạn Palestine (UNRWA), như chính quyền cáo buộc, mà chỉ hoàn thành một kỳ thực tập được trường đại học chấp thuận.
Ông cũng nói đã ngừng làm việc cho Đại sứ quán Anh ở Beirut vào tháng 12 năm 2022 khi chuyển đến Mỹ, dù chính quyền tuyên bố ông làm việc lâu hơn tại văn phòng Syria của đại sứ quán.
Khalil cũng duy trì rằng ông chỉ là một “người đàm phán và điều phối” giữa sinh viên biểu tình và ban quản lý trường, không phải là “thành viên” của nhóm Columbia University Apartheid Divest, một liên minh các nhóm sinh viên không có ban lãnh đạo chính thức.
Quyết định của thẩm phán được đưa ra sau khi một số thường trú nhân hợp pháp khác bị nhắm mục tiêu vì hoạt động của họ cũng đã thắng kiện trong những tuần gần đây.
Chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã viện dẫn một đạo luật ít được sử dụng để biện minh cho việc trục xuất Khalil và những người khác, cho phép ngoại trưởng trục xuất những người gây ra “những hậu quả tiêu cực tiềm tàng nghiêm trọng cho chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ”.
Khalil không bị buộc tội vi phạm bất kỳ luật nào trong các cuộc biểu tình tại Columbia. Tuy nhiên, chính phủ cho rằng những người không phải công dân tham gia các cuộc biểu tình như vậy nên bị trục xuất vì bày tỏ quan điểm mà chính quyền coi là bài Do Thái và “ủng hộ Hamas”.
Khalil, sinh viên ngành quan hệ quốc tế 30 tuổi, từng là người đàm phán và phát ngôn viên cho các nhà hoạt động sinh viên tại Đại học Columbia. Họ đã chiếm đóng một bãi cỏ trong khuôn viên trường vào mùa xuân năm ngoái để phản đối chiến dịch quân sự của Israel ở Gaza. Trường đã cho cảnh sát vào dẹp bỏ khu lều trại sau khi một nhóm nhỏ người biểu tình chiếm giữ một tòa nhà hành chính. Khalil không bị cáo buộc tham gia vụ chiếm tòa nhà và không nằm trong số những người bị bắt trong các cuộc biểu tình đó.
Tuy nhiên, hình ảnh mặt ông không đeo khẩu trang tại các cuộc biểu tình và việc ông sẵn sàng nói chuyện với phóng viên đã khiến ông trở thành mục tiêu chỉ trích của những người xem các cuộc biểu tình và yêu cầu của họ là bài Do Thái. Tòa Bạch Ốc cáo buộc Khalil “đứng về phía khủng bố” nhưng chưa đưa ra bất kỳ bằng chứng nào cho tuyên bố này.
Chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump cũng đã tuyên bố sẽ cắt giảm ít nhất 400 triệu đô la tài trợ liên bang cho các chương trình nghiên cứu tại Columbia để trừng phạt trường vì không làm đủ để chống lại điều mà họ coi là bài Do Thái trong khuôn viên trường. Một số sinh viên và giảng viên Do Thái đã phàn nàn về việc bị quấy rối hoặc bị cô lập trong các cuộc biểu tình do đức tin hoặc sự ủng hộ Israel của họ.
