Tesla đang chuẩn bị gia nhập thị trường robotaxi được mong đợi từ lâu ngay trong tháng này, và điểm đến được chọn là Austin, Texas. Thành phố này đã nhanh chóng trở thành một chiến trường quan trọng cho công nghệ xe tự lái. CEO Elon Musk tuần trước xác nhận trên mạng xã hội X rằng Tesla đã thử nghiệm xe Model Y không có tài xế an toàn ở thủ phủ Texas.
Theo thông tin từ cuộc phỏng vấn của ông Musk với CNBC vào ngày 20/5, dịch vụ robotaxi của Tesla tại Austin sẽ bắt đầu với 10 xe và dự kiến mở rộng lên hàng ngàn chiếc, rồi tiếp tục triển khai ở các thành phố khác nếu mọi việc suôn sẻ. Tuy nhiên, dù thị trường này còn mới mẻ, Tesla đã phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt.
Tesla là một trong số nhiều công ty đang sử dụng Austin làm nơi thử nghiệm và ra mắt công nghệ tự lái. Họ tận dụng nguồn nhân lực về robot học và AI tại Austin, cư dân am hiểu công nghệ, chi phí nhà ở phải chăng hơn so với các trung tâm công nghệ khác, cùng với bố cục thành phố có đèn giao thông ngang và đường rộng, rất thuận lợi cho phần mềm bản đồ.
Nhưng lý do lớn nhất khiến các công ty tự lái ưa thích Texas có lẽ là quy định thân thiện với robotaxi của tiểu bang. Hiện tại, ở Austin đã có sự hiện diện của Waymo (thuộc Alphabet), Zoox (thuộc Amazon), ADMT (công ty con của Volkswagen) và startup Avride.
Waymo bắt đầu cung cấp dịch vụ robotaxi tại Austin thông qua hợp tác với Uber từ tháng 3. Zoox bắt đầu thử nghiệm từ năm ngoái, trong khi ADMT đã thử nghiệm xe điện ID của Volkswagen tại thành phố này từ năm 2023. Avride, có trụ sở tại Austin, cũng đang thử nghiệm xe tự hành và robot giao hàng, với kế hoạch bắt đầu cung cấp dịch vụ robotaxi có thu phí cuối năm nay. Uber cho biết sự hợp tác với Waymo ở Austin rất thành công, hành khách thích robotaxi hơn xe thông thường và họ đang chuẩn bị mở rộng đội xe tự lái lên hàng trăm chiếc trong những tháng tới.
Về công nghệ, Tesla chủ yếu dựa vào hệ thống camera và thị giác máy tính để điều hướng, khác với Waymo sử dụng các cảm biến phức tạp hơn như lidar và radar. Ông Musk mô tả phương pháp “tổng quát” của Tesla tham vọng và ít tốn kém hơn. Tuy nhiên, ông đã nhiều lần lỡ các thời hạn tự đặt ra cho việc ra mắt xe tự lái hoàn toàn.
Đồng CEO Waymo, Tekedra Mawakana, chia sẻ với CNBC vào tháng 5 rằng họ đã vận hành xe tự lái 24/7 trong gần 5 năm và ưu tiên hàng đầu là an toàn, sau đó mới đến chi phí. Bà nhấn mạnh cần có khả năng nhìn ban đêm và tầm nhìn tốt hơn con người.
Sự thân thiện về quy định tại Texas xuất phát từ một luật năm 2017 cấm các thành phố tự điều chỉnh phương tiện tự hành, trao toàn quyền cho tiểu bang. Waymo cho biết họ đã xem xét kỹ cơ cấu hoạt động và môi trường pháp lý thuận lợi khi quyết định đến Austin.
Không giống như California, nơi mỗi thành phố có thể có quy định riêng (như ở LA hay San Francisco), Texas áp dụng cùng một luật trên toàn tiểu bang. Luật pháp Texas yêu cầu xe tự hành tuân thủ các quy định như xe truyền thống, bao gồm đăng ký, bảo hiểm và luật giao thông, đồng thời phải có hệ thống ghi dữ liệu sự cố.
Giới chuyên gia nhận định nhiều quan chức ở Mỹ và trên thế giới đang xem Texas như một hình mẫu về quy định cho xe tự lái. Tuy nhiên, vẫn còn những vấn đề cần giải quyết. Một buổi điều trần tại thượng viện tiểu bang Texas vào tháng 9 đã chỉ ra sự thiếu hụt quy định rõ ràng cho xe không người lái. Các cộng đồng ứng phó khẩn cấp gặp khó khăn trong việc xử lý xe tự hành gặp sự cố hay gây tai nạn.
Ngành công nghiệp xe tự hành đang thúc đẩy các tiêu chuẩn liên bang để giảm bớt sự không chắc chắn về quy định. Tổng Thống Hoa Kỳ hiện tại Donald Trump và bộ trưởng giao thông của ông được cho là ủng hộ các tiêu chuẩn cấp liên bang. Waymo cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với các khuôn khổ liên bang được đề xuất về tiêu chuẩn an toàn quốc gia và đã truyền đạt điều này tới chính quyền hiện tại.
Mặc dù có những lợi thế, sự tập trung quyền lực quy định ở cấp tiểu bang cũng gây lo ngại rằng các thành phố gần như không có quyền hạn nếu xảy ra vấn đề. Các sự cố như xe Cruise kéo lê một phụ nữ ở San Francisco hay xe Waymo đột ngột dừng dưới gầm cầu ở Austin (theo chia sẻ trên TikTok) cho thấy những thách thức thực tế.
Một số người trong ngành lo ngại rằng một vụ tai nạn nghiêm trọng do xe tự lái gây ra ở Texas có thể ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ ngành. Đồng CEO Waymo nhấn mạnh: “Mất rất lâu để xây dựng lòng tin, và không mất bao lâu để đánh mất nó.”
Dù vậy, các chuyên gia như Peter Stone từ Đại học Texas tại Austin cho rằng các thành phố đang quá thận trọng. Ông lập luận tiêu chuẩn cần hướng tới là “tốt hơn con người”, chứ không phải “hoàn hảo”. Một vụ tai nạn chết người do xe tự lái hiếm khi xảy ra, và nếu xe tự hành giúp giảm số vụ tai nạn nói chung, đó nên được coi là một chiến thắng lớn cho xã hội, theo ghi nhận từ NBC News/CNBC.
