Các chuyên gia hàng hải tin rằng cuối cùng họ đã xác định được vị trí chính xác nơi yên nghỉ của con tàu huyền thoại của Thuyền trưởng James Cook – chỉ cách bờ biển một thị trấn nghỉ mát nổi tiếng ở New England.
Theo một báo cáo được Bảo tàng Hàng hải Quốc gia Úc (ANMM) công bố vào ngày 3 tháng 6, con tàu HMS Endeavour đã được tìm thấy ngoài khơi Newport, Rhode Island.
Vào năm 1778, người Anh đã cố tình đánh chìm con tàu này ngoài khơi Newport như một chiến lược để ngăn chặn các cuộc tấn công của quân Pháp và quân Mỹ trong Chiến tranh Cách mạng. Dù lâu nay đã biết con tàu thế kỷ 18 này nằm ở ngoài khơi bang Ocean State, vị trí chính xác của nó vẫn là một ẩn số đối với các nhà sử học hàng hải.
Tuy nhiên, giờ đây các chuyên gia chắc chắn rằng một địa điểm khảo cổ của bang Rhode Island, được đặt tên là RI 2394, chính là nơi cuối cùng của con tàu. Họ đã có hàng thập kỷ nghiên cứu để củng cố cho nhận định này.
Địa điểm xác tàu này, còn được gọi là địa điểm “Kerry”, nằm dưới nước ở độ sâu khoảng 39 đến 43 feet. Báo cáo mô tả địa điểm này bao gồm một bãi đá dằn thẳng hàng, với rìa phía đông có một dãy các đầu khung tàu bị lộ ra một phần, được đặt sát nhau và có kích thước đáng kể.
“Bốn khẩu pháo sắt cũng hiện diện tại địa điểm,” báo cáo cho biết thêm. “Hai khẩu lộ thiên phần lớn trên đáy biển và nằm ngay cạnh nhau ở phía tây của địa điểm.”
Địa điểm này còn có các dấu tích của sàn tàu, các tấm ván cong (futtocks) và cột chống (stanchion) – những bộ phận hỗ trợ dầm sàn tàu.
Báo cáo nhấn mạnh, “Đến năm 2019, cuộc khảo sát tỉ mỉ trên bề mặt của tất cả các xác tàu nằm trong Khu vực Nghiên cứu Giới hạn đã xác định RI 2394 là ứng cử viên sáng giá nhất cho con tàu HMS Endeavour trước đây.”
Địa điểm này đáp ứng 10 tiêu chí mà các chuyên gia đã thống nhất trước đó. Các tiêu chí này bao gồm việc không có gỗ Mỹ, keel tàu làm bằng gỗ cây du châu Âu, bằng chứng về các sửa chữa thân tàu khớp với thông tin đã biết về HMS Endeavour. Con tàu cũng có các lỗ thoát nước được tạo ra để cố tình đánh chìm, và nhìn chung sở hữu các đặc điểm kiến trúc phù hợp với tàu Endeavour.
Báo cáo kết luận: “RI 2394 là địa điểm xác tàu lớn nhất trong LSA và thể hiện các thuộc tính đáp ứng các tiêu chí. Do đó, phần lớn bằng chứng ủng hộ việc xác định địa điểm xác tàu này là [HMS Endeavour]… và đồng thời loại bỏ bất kỳ địa điểm xác tàu nào khác đã được khảo sát là con tàu nổi tiếng của James Cook.”
Con tàu Endeavour giữ vai trò quan trọng trong lịch sử Úc vì là chiếc tàu châu Âu đầu tiên đặt chân lên bờ biển phía đông của nước này. Sau khi đi vòng quanh thế giới, con tàu được bán cho một chủ tư nhân vào tháng 2 năm 1775 và đổi tên thành “Lord Sandwich” trước khi bị đánh chìm.
Các nhà khảo cổ hàng hải trên khắp thế giới đang tích cực khám phá vô số xác tàu mỗi năm. Chỉ tuần trước, các quan chức đã công bố phát hiện một xác tàu thế kỷ 16 ở độ sâu kỷ lục tại vùng biển Pháp. Ngoài khơi Ireland, các nhà khảo cổ dưới nước gần đây cũng tìm thấy một con tàu thế kỷ 18 được cho là một tàu chở kho báu đã thất lạc từ lâu.
Thông tin theo bản tin của Fox News ngày 20 tháng 6 năm 2025.
