Các nhà khoa học tại Anh cho biết tám em bé đã chào đời khỏe mạnh nhờ kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) thử nghiệm, sử dụng vật liệu di truyền từ ba người để ngăn ngừa các bệnh di truyền hiếm gặp. Kỹ thuật này cho phép các bà mẹ tránh truyền lại những căn bệnh hiểm nghèo cho con cái của họ.
Phần lớn DNA của con người nằm trong nhân tế bào, quyết định các đặc điểm di truyền. Tuy nhiên, một lượng nhỏ DNA khác tồn tại bên ngoài nhân, trong các bào quan gọi là ty thể. Các đột biến nguy hiểm ở ty thể có thể gây ra nhiều căn bệnh, dẫn đến suy nhược cơ, co giật, chậm phát triển, suy tạng và thậm chí tử vong.
Kỹ thuật mới này, đã được hợp pháp hóa tại Anh từ năm 2016, bao gồm việc lấy vật liệu di truyền từ trứng của người mẹ và chuyển vào trứng hiến tặng đã loại bỏ phần lớn DNA của người hiến, nhưng giữ lại ty thể khỏe mạnh. Kết quả là phôi thai sẽ có DNA từ cả cha, mẹ và ty thể của người hiến tặng.
Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí New England Journal of Medicine cho thấy kỹ thuật này đã được thực hiện trên phôi thai từ 22 bệnh nhân, dẫn đến sự ra đời của tám em bé dường như không mang bệnh ty thể. Một trường hợp khác người mẹ vẫn đang mang thai.
Tiến sĩ Zev Williams từ Đại học Columbia nhận định đây là một cột mốc quan trọng, giúp mở rộng các lựa chọn sinh sản và trao quyền cho nhiều cặp vợ chồng theo đuổi thai kỳ an toàn.
Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng kỹ thuật này hiện chưa được phép sử dụng trên lâm sàng tại Hoa Kỳ do các hạn chế về quy định đối với những thay đổi di truyền có thể di truyền cho thế hệ sau. Quốc hội Hoa Kỳ cũng đã có những quy định cấm Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) chấp nhận các nghiên cứu liên quan đến việc tạo hoặc sửa đổi phôi người để có những thay đổi di truyền có thể di truyền.
Giáo sư Robin Lovell-Badge từ Viện Francis Crick cho biết lượng DNA từ người hiến tặng là không đáng kể, chỉ chiếm chưa đến 1% DNA của em bé, và không ảnh hưởng đến các đặc điểm di truyền của người đó. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh sự cần thiết phải theo dõi sức khỏe lâu dài của những trẻ được sinh ra theo phương pháp này.
Bà Liz Curtis, người sáng lập Quỹ Lily để nâng cao nhận thức và hỗ trợ nghiên cứu về bệnh ty thể sau khi con gái qua đời vì căn bệnh này, bày tỏ sự hào hứng: “Thật tuyệt vời cho những gia đình vốn ít có hy vọng.”
Cơ quan Quản lý Sinh sản và Phôi thai của Anh (HFEA) hoan nghênh kết quả này và cho biết kỹ thuật này sẽ chỉ dành cho những người có nguy cơ cao truyền bệnh cho con cái. Tính đến tháng 7 năm 2025, 35 bệnh nhân đã được phê duyệt để thực hiện quy trình này.
