Trao đổi với The New York Times, giáo sư kinh tế Pietra Rivoli, tác giả cuốn sách nổi tiếng “The Travels of a T-Shirt in the Global Economy”, đã chia sẻ những phân tích sâu sắc về chính sách thuế quan và chủ nghĩa bảo hộ, đặc biệt trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump đang đẩy mạnh các biện pháp này.
Bà Rivoli, người từng theo dõi hành trình của một chiếc áo phông từ cánh đồng bông đến thị trường, cho biết các cuộc biểu tình phản đối toàn cầu hóa ngày nay có những khác biệt rõ rệt so với thời kỳ cuối thập niên 90. Nếu trước đây, các nhóm hoạt động cánh tả lên tiếng về vấn đề môi trường và lao động trong chuỗi cung ứng, thì ngày nay, phong trào này chủ yếu đến từ phe cánh hữu, với các mối quan ngại về chủ quyền quốc gia và tác động của thương mại đối với việc làm trong nước.
Mặc dù thừa nhận rằng thương mại quốc tế mang lại nhiều lợi ích, bà Rivoli nhấn mạnh rằng không thể bỏ qua những hệ lụy tiêu cực của nó, như sự gia tăng bất bình đẳng và việc dịch chuyển lao động. Bà ví von rằng nếu chỉ có hai từ để mô tả về thuế quan, đó sẽ là “thuế quan gây hại”. Tuy nhiên, bà cũng thừa nhận rằng thuế quan có thể được sử dụng như một công cụ đàm phán, dù không tán thành cách tiếp cận “cứng rắn” của Tổng thống Trump.
Đề cập đến vấn đề sản xuất tại Mỹ, bà Rivoli cho rằng việc đưa các ngành công nghiệp thâm dụng lao động như sản xuất áo phông trở về nước là điều khó khả thi do chi phí sản xuất cao. Thay vào đó, bà cho rằng Hoa Kỳ nên tập trung vào các ngành công nghệ cao và có lợi thế cạnh tranh, như dược phẩm và vi mạch.
Bà Rivoli cũng chỉ ra rằng thuế quan, đặc biệt là đối với hàng hóa như quần áo, có tính chất lũy thoái, ảnh hưởng nặng nề hơn đến các hộ gia đình có thu nhập thấp. Theo bà, dù các nhà kinh tế thường ủng hộ thương mại tự do vì nó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, người dân còn có những mối quan tâm khác như sự công bằng và chủ quyền quốc gia.
Nhìn lại quá trình toàn cầu hóa, bà Rivoli khẳng định rằng việc mở cửa thị trường của Hoa Kỳ đối với hàng hóa từ các nước đang phát triển đã góp phần quan trọng vào việc giảm nghèo đói trên toàn cầu. Bà tin rằng sự trao đổi cởi mở, không chỉ về hàng hóa mà còn về ý tưởng và con người, là chìa khóa để tạo ra sự thịnh vượng và hiểu biết lẫn nhau.
Bài viết được đăng tải trên The New York Times.
