Sự phẫn nộ của cử tri về chi phí sinh hoạt đang ngày càng gia tăng và có thể ảnh hưởng đến kết quả các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm tới. Các cuộc tranh cử quan trọng sẽ được quyết định bởi các cộng đồng đang phải đối mặt với hóa đơn tiền điện tăng vọt hoặc tranh cãi về việc ai sẽ chi trả cho năng lượng tiêu thụ bởi các trung tâm dữ liệu khổng lồ của ngành công nghệ.
Chi phí điện năng đã trở thành một vấn đề then chốt trong các cuộc bầu cử thống đốc bang vừa qua ở New Jersey và Virginia, hai địa điểm có nhiều trung tâm dữ liệu, cũng như ở Georgia, nơi Đảng Dân chủ đã đánh bại hai đảng viên Cộng hòa đương nhiệm để giành ghế trong ủy ban quản lý tiện ích của bang.
Cử tri ở New Jersey, Virginia, California và New York City đều coi các vấn đề kinh tế là ưu tiên hàng đầu. Cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đang chuẩn bị cho một cuộc tranh luận gay gắt về khả năng chi trả trong cuộc chiến ngày càng căng thẳng của kỳ bầu cử giữa nhiệm kỳ để giành quyền kiểm soát Quốc Hội.
Tổng Thống Donald Trump đã báo hiệu rằng ông sẽ tập trung vào vấn đề chi phí sinh hoạt vào năm tới, khi ông và Đảng Cộng hòa tìm cách duy trì đa số sít sao tại Quốc Hội. Trong khi đó, Đảng Dân chủ đổ lỗi cho ông Trump về sự gia tăng chi phí sinh hoạt của các hộ gia đình.
Các hóa đơn tiền điện, ở nhiều nơi đang tăng với tốc độ nhanh hơn lạm phát trung bình của Hoa Kỳ, có thể sẽ là tâm điểm của các cuộc tranh luận. Các chuyên gia cho rằng áp lực lên các chính trị gia để nói về khả năng chi trả đang rất lớn, và giá điện hiện là ví dụ rõ ràng nhất về các vấn đề này.
Chi phí điện tăng cao dự kiến sẽ không giảm bớt, và nhiều người Mỹ có thể chứng kiến hóa đơn hàng tháng của họ tăng lên ngay giữa chiến dịch tranh cử năm tới. Theo báo cáo của tổ chức vận động người tiêu dùng PowerLines, các công ty điện lực và khí đốt đã hoặc đang xin tăng giá hơn 34 tỷ đô la chỉ trong ba quý đầu năm 2025, gấp hơn hai lần so với cùng kỳ năm ngoái.
Với khoảng 80 triệu người Mỹ đang gặp khó khăn trong việc thanh toán hóa đơn tiện ích, việc đưa ra lựa chọn giữa ăn uống và sưởi ấm trở nên vô cùng khó khăn. Tại Georgia, các đề xuất xây dựng trung tâm dữ liệu đã gây ra sự phẫn nộ trong cộng đồng. Một đảng viên Dân chủ đắc cử, Peter Hubbard, đã cáo buộc Đảng Cộng hòa trong ủy ban phê duyệt dễ dàng các đề xuất tăng giá của Georgia Power, một công ty con của tập đoàn năng lượng Southern Co.
Hóa đơn tiền điện hàng tháng của Georgia Power đã tăng sáu lần trong hai năm qua, hiện trung bình 175 đô la mỗi tháng cho một khách hàng dân dụng điển hình. Thông điệp của ông Hubbard dường như đã gây tiếng vang với cử tri. Rebecca Mekonnen, một cư dân vùng ngoại ô Stone Mountain, Atlanta, cho biết bà đã bỏ phiếu cho các ứng cử viên Dân chủ và mong muốn thấy “giá cả phải chăng hơn. Đó là điều quan trọng nhất. Nó đang ảnh hưởng đến túi tiền của tôi.”.
Hiện tại, Georgia Power đang đề xuất chi 15 tỷ đô la để mở rộng công suất phát điện, chủ yếu để đáp ứng nhu cầu từ các trung tâm dữ liệu. Ông Hubbard đang đặt câu hỏi liệu các trung tâm dữ liệu có trả phần của họ một cách công bằng hay không.
Các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ sẽ chứng kiến các chiến trường tranh cử tại các tiểu bang nơi hóa đơn tiền điện tăng nhanh hoặc các trung tâm dữ liệu bùng nổ, hoặc cả hai, đang gây ra sự phản kháng trong cộng đồng. Điều này bao gồm California, Georgia, Michigan, Ohio và Texas.
Các nhà phân tích cho rằng hóa đơn tiền điện tăng cao là do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm các dự án tốn kém để hiện đại hóa lưới điện và tăng cường khả năng chống chọi với thời tiết khắc nghiệt và cháy rừng. Nhu cầu bùng nổ từ các trung tâm dữ liệu, những người khai thác Bitcoin và nỗ lực phục hồi sản xuất trong nước, cũng như giá khí đốt tự nhiên tăng cao, cũng đóng vai trò quan trọng.
Bà Jennifer Bosco thuộc Trung tâm Luật Người tiêu dùng Quốc gia nhận định: “Chi phí dịch vụ tiện ích đang trở thành mối lo ‘chi phí trứng’ mới cho nhiều người tiêu dùng.”
Tại một số nơi, các trung tâm dữ liệu đang thúc đẩy sự gia tăng đáng kể về nhu cầu, vì một trung tâm dữ liệu AI điển hình sử dụng lượng điện tương đương 100.000 hộ gia đình, theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế. Một số trung tâm có thể yêu cầu lượng điện nhiều hơn cả các thành phố có quy mô như Pittsburgh, Cleveland hoặc New Orleans.
Trong khi nhiều tiểu bang tìm cách thu hút các trung tâm dữ liệu như một lợi ích kinh tế, các cơ quan lập pháp và ủy ban tiện ích cũng nhận được nhiều đề xuất để bảo vệ người tiêu dùng khỏi việc phải trả chi phí kết nối các trung tâm dữ liệu với lưới điện. Trong khi đó, các cộng đồng không muốn sống gần các trung tâm này đang đẩy mạnh phản đối.
Một cuộc thăm dò của Trung tâm Nghiên cứu Quan hệ Công chúng AP-NORC vào tháng 10 cho thấy hóa đơn tiền điện là “nguồn căng thẳng chính” đối với 36% người trưởng thành ở Hoa Kỳ. Hiện tại, khi mùa thu chuyển sang mùa đông, một số tiểu bang cảnh báo rằng việc tài trợ cho viện trợ sưởi ấm cho người thu nhập thấp đang bị trì hoãn do tình trạng chính phủ liên bang đóng cửa.
Tuy nhiên, tác động vẫn còn không đồng đều hơn so với các yếu tố gây căng thẳng tài chính khác như chi phí hàng tạp hóa, mà chỉ hơn một nửa số người trưởng thành ở Hoa Kỳ cho là “nguồn căng thẳng chính”.
Tỷ lệ điện cũng khác nhau đáng kể giữa các tiểu bang hoặc các công ty tiện ích. Dữ liệu liên bang cho thấy các công ty tiện ích vì lợi nhuận đã tăng giá nhanh hơn nhiều so với các công ty tiện ích thuộc sở hữu của thành phố hoặc hợp tác xã.
Tại khu vực lưới điện 13 tiểu bang từ Illinois đến New Jersey, các nhà phân tích cho biết người tiêu dùng đang phải trả hàng tỷ đô la để cấp điện cho các trung tâm dữ liệu, kể cả những trung tâm chưa được xây dựng. Vào tháng 6 tới, hóa đơn tiền điện trong khu vực này sẽ gánh thêm hàng tỷ đô la chi phí điện bán buôn cao hơn, nhằm thu hút các nhà máy điện mới để cung cấp năng lượng cho các trung tâm dữ liệu.
Điều này đã thúc đẩy các thống đốc trong khu vực, bao gồm Josh Shapiro của Pennsylvania, JB Pritzker của Illinois và Wes Moore của Maryland, tất cả đều là đảng viên Dân chủ và đang tái tranh cử, gây áp lực lên đơn vị vận hành lưới điện PJM Interconnection để kiềm chế sự gia tăng chi phí.
Drew Maloney, Giám đốc điều hành của Edison Electric Institute, một hiệp hội thương mại của các công ty tiện ích điện vì lợi nhuận, đã chỉ ra các tiểu bang nghiêng về Đảng Dân chủ là động lực thúc đẩy hóa đơn điện tăng cao. Ông nói: “Tỷ lệ điện của các bang đỏ không tăng nhanh bằng các bang xanh. Nhưng các trung tâm dữ liệu phần lớn đang chuyển đến các bang đỏ và tỷ lệ điện ở đó vẫn ổn định.”.
Ông Maloney cho biết, nếu loại bỏ một số mức giá tăng nhanh chóng, chẳng hạn như ở California, nơi cháy rừng đang thúc đẩy nâng cấp lưới điện, và New England, nơi giá khí đốt tự nhiên đắt đỏ, thì phần còn lại của đất nước phần lớn sẽ theo lạm phát về tỷ lệ điện.
Tuy nhiên, các bang xanh cũng đang thu hút các trung tâm dữ liệu, và một số bang đỏ cũng đang chứng kiến hóa đơn tiền điện tăng cao. Tại Indiana, một trung tâm dữ liệu đang phát triển nhanh chóng, nhóm vận động người tiêu dùng Citizens Action Coalition đã báo cáo trong năm nay rằng khách hàng dân dụng của các công ty tiện ích điện vì lợi nhuận của bang đang gánh chịu mức tăng giá nghiêm trọng nhất trong ít nhất hai thập kỷ. Thống đốc Cộng hòa Mike Braun đã lên án việc tăng giá, nói rằng “chúng tôi không thể chịu đựng thêm nữa.”.
Tin từ Associated Press ngày 8 tháng 11 năm 2025.
