SpaceX, công ty của tỷ phú Elon Musk, đang tiến gần hơn đến mục tiêu đưa con người lên sao Hỏa, nhưng chặng đường vẫn còn nhiều thử thách. Trong lần thử nghiệm bay thứ 9 diễn ra vào thứ Ba (giờ địa phương), tàu vũ trụ Starship đã có một bước tiến đáng kể khi lần đầu tiên đạt được quỹ đạo sau hai lần thử nghiệm trước đó đều kết thúc bằng việc tàu bị phá hủy sớm.
Tuy nhiên, sau khi đạt được quỹ đạo gần Trái Đất, Starship dường như gặp sự cố rò rỉ nhiên liệu. Điều này khiến tàu mất kiểm soát tư thế, bắt đầu quay tròn không thể điều khiển được. Các kỹ sư tại trung tâm điều khiển sứ mệnh không thể kiểm soát lại con tàu.
Do không thể điều hướng, Starship đã tái nhập khí quyển Trái Đất ở một góc không lý tưởng cho tấm chắn nhiệt. Điều này dẫn đến dự đoán phần lớn con tàu sẽ bốc cháy trên đường đi, và những mảnh vỡ còn sót lại sẽ rơi xuống Ấn Độ Dương. SpaceX cho biết họ đã dọn dẹp một khu vực rộng lớn tại khu vực hạ cánh dự kiến để đảm bảo an toàn công cộng.
Được gắn trên tên lửa đẩy Super Heavy khổng lồ với 33 động cơ Raptor, Starship không người lái đã cất cánh thành công từ cơ sở thử nghiệm Starbase của SpaceX ở Nam Texas ngay sau 7:30 tối theo giờ miền Đông. Tiếng rung chuyển từ vụ phóng mạnh đến mức có thể nghe thấy từ tòa nhà điều khiển khi toàn bộ 33 động cơ cùng bốc cháy, đưa Starship vượt qua tháp phóng và bay theo quỹ đạo cận quỹ đạo đã định.
Với chiều cao gần 400 feet (khoảng 120 mét), SpaceX tự hào hệ thống Starship và tên lửa đẩy Super Heavy là hệ thống tên lửa mạnh nhất từng được phát triển. Khác với tên lửa Falcon 9 chỉ tái sử dụng một phần, SpaceX hướng đến việc Starship có thể tái sử dụng hoàn toàn, phóng đi, hạ cánh và bay lại chỉ với bảo trì tối thiểu.
Lần phóng này nằm trong phương pháp tiếp cận lặp lại của SpaceX. Với mỗi sứ mệnh, công ty đánh giá dữ liệu, điều chỉnh thiết kế và học hỏi từ những thành công cũng như thất bại trước đó. Những bài học này sẽ được áp dụng cho các phương tiện và sứ mệnh tương lai cho đến khi Starship sẵn sàng chở hành khách.
Trong lần thử nghiệm thứ 8 vào đầu tháng 3, vài động cơ đã tắt bất ngờ khoảng 5 phút rưỡi sau khi phóng, khiến SpaceX mất kiểm soát tàu. Liên lạc với tàu bị mất vài phút sau đó. Sau điều tra, công ty cho biết một “lỗi phần cứng” của động cơ đã khiến nhiên liệu trộn lẫn và bốc cháy sai vị trí. Mặc dù tàu không được lệnh tự hủy, SpaceX cho rằng nó có thể đã tự động thực hiện.
Khi Starship tan rã, mảnh vỡ rơi rải rác khắp Nam Florida và một phần Đại Tây Dương, dẫn đến việc tạm dừng hoạt động tại các sân bay gần đó. Hình ảnh và video lan truyền trên mạng xã hội cho thấy mảnh vỡ tên lửa xé toạc bầu trời.
Một sự cố tương tự cũng xảy ra vào tháng 1 khi rung động mạnh hơn dự kiến gây rò rỉ nhiên liệu và phát nổ. Trong cả hai trường hợp, tầng trên của tàu đều bị mất, nhưng tầng đẩy đầu tiên đã trở về bãi phóng thành công và được bắt lại bằng hệ thống “đũa” robot khổng lồ gắn trên tháp phóng.
SpaceX cho biết họ đã thực hiện nhiều sửa đổi quan trọng ở tầng trên dựa trên những gì học được từ các lần thử nghiệm trước và lưu ý rằng dù cả hai thất bại đều xảy ra cùng thời điểm trong sứ mệnh, nguyên nhân lại không liên quan.
Không có phi hành gia nào trên các sứ mệnh trước đó, và lần này cũng vậy. Theo SpaceX, thử nghiệm thứ 9 là “lần phóng đầu tiên của tên lửa đẩy Super Heavy đã được chứng minh hiệu quả”, một chiếc đã từng bay và trở về trong thử nghiệm thứ 7. Trong số 33 động cơ của tên lửa đẩy, 29 chiếc cũng được tái sử dụng từ lần thử nghiệm trước.
Không như hai sứ mệnh trước mà tên lửa đẩy Super Heavy quay về bãi phóng, trong lần phóng thứ Ba, tên lửa đẩy đã đi theo quỹ đạo bay đã điều chỉnh bao gồm một thao tác lật trước khi dường như phát nổ lúc rơi xuống Vịnh Mexico. Dữ liệu và video bị mất trước khi tên lửa đẩy chạm nước, nhưng công ty cho biết cuối cùng nó đã rơi xuống đại dương.
Sau khi đạt được quỹ đạo dự kiến trong không gian, tầng trên của Starship đã cố gắng triển khai một loạt vệ tinh Starlink giả để thử nghiệm khả năng triển khai tải trọng. Tuy nhiên, trung tâm điều khiển không thể mở được cửa cho bài kiểm tra này. SpaceX cho biết họ sẽ thử lại trong một sứ mệnh tương lai.
Sau khi Starship của SpaceX phát nổ vào tháng 3 trong chuyến thử nghiệm đó, tỷ phú Musk đã viết trên X (trước đây là Twitter) rằng “tên lửa rất khó”. Sự kiện thứ Ba vừa qua là lời nhắc nhở rõ ràng về mức độ khó khăn của việc du hành vũ trụ, theo tường thuật từ ABC News.
