Bộ Tư pháp Hoa Kỳ (DOJ) mới đây đã thông báo mở cuộc điều tra nhằm xác định liệu luật của tiểu bang California, cho phép các vận động viên chuyển giới thi đấu trong các môn thể thao dành cho nữ sinh trung học, có vi phạm luật dân quyền liên bang Title IX hay không.
Thông báo này được đưa ra chỉ một ngày sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cảnh báo sẽ cắt giảm tài trợ liên bang đối với California liên quan đến việc một vận động viên chuyển giới tham gia giải vô địch điền kinh cấp tiểu bang.
DOJ cho biết đã gửi thư thông báo pháp lý tới Tổng chưởng lý California Rob Bonta, Giám đốc Sở Giáo dục Công lập Tiểu bang Tony Thurmond và Liên đoàn Thể thao Liên trường California (CIF) – cơ quan điều chỉnh các môn thể thao cấp trung học của tiểu bang. Cuộc điều tra sẽ xem xét Đạo luật Thành công và Cơ hội Học đường của California (AB 1266) có mâu thuẫn với Title IX – luật liên bang cấm phân biệt đối xử dựa trên giới tính trong các trường học hoặc chương trình giáo dục nhận tài trợ từ chính phủ Mỹ – hay không.
Mặc dù thông cáo báo chí của DOJ không nêu tên cụ thể, nhưng sự tham gia của vận động viên điền kinh AB Hernandez (là người chuyển giới công khai) trong các cuộc thi thể thao nữ sinh trung học mùa giải này đã gây ra nhiều phản ứng trái chiều, đặc biệt từ một số quan chức địa phương và tiểu bang.
Theo quy định của CIF, tất cả học sinh “nên có cơ hội tham gia các hoạt động của CIF theo cách phù hợp với bản dạng giới của họ”, điều này phù hợp với luật California cấm phân biệt đối xử dựa trên bản dạng giới tại trường học.
Tuy nhiên, Bộ Tư pháp cho biết cuộc điều tra dân quyền liên bang sẽ xem xét liệu tiểu bang, các tổ chức giáo dục và thể thao, cùng khu học chánh có tham gia vào “một mô hình hoặc hành vi phân biệt đối xử dựa trên giới tính” hay không.
Công tố viên Hoa Kỳ Bill Essayli khẳng định: “Luật pháp đã rõ ràng: Phân biệt đối xử dựa trên giới tính là bất hợp pháp và vô đạo đức. Văn phòng của tôi và Bộ Tư pháp sẽ làm việc không ngừng nghỉ để bảo vệ thể thao nữ và ngăn chặn bất kỳ ai – bao gồm cả các quan chức công – vi phạm quyền dân sự của phụ nữ.”
Cũng liên quan đến vấn đề này, DOJ đã đệ trình một tuyên bố quan tâm ủng hộ vụ kiện do nhóm “Save Girls’ Sports” đệ trình chống lại luật AB 1266. Các nguyên đơn cáo buộc luật này gây hại cho nữ sinh bằng cách “lấy đi cơ hội để các nữ vận động viên trở thành nhà vô địch trong môn thể thao của họ, cướp đi vị trí trên bục vinh quang và giải thưởng, đồng thời tạo ra môi trường không an toàn và đáng sợ trong nhà vệ sinh và phòng thay đồ của họ”.
Giữa lúc tranh cãi, ban điều hành thể thao trung học California (CIF) đã thay đổi quy định nhập cuộc cho giải vô địch điền kinh cấp tiểu bang cuối tuần này để cho phép thêm nhiều nữ sinh tham gia. Thay đổi này về cơ bản mở cửa cho nhiều nữ vận động viên sinh học (biological female athlete) đủ điều kiện tham dự, nếu họ suýt soát đạt tiêu chuẩn ở vòng loại trước đó.
Thông tin từ NBC Bay Area cho biết, vận động viên AB Hernandez đã đủ điều kiện tham gia giải đấu ở nội dung nhảy xa ba bước và nhảy xa. Cô từng đứng thứ ba ở nội dung nhảy xa ba bước tại giải vô địch cấp tiểu bang năm trước.
Vấn đề vận động viên chuyển giới trong thể thao nữ đang là chủ đề gây chia rẽ tại Hoa Kỳ, với những người ủng hộ quyền hòa nhập cho cộng đồng LGBT và những người lo ngại về sự công bằng cạnh tranh trong thể thao nữ dựa trên giới tính sinh học. Cuộc điều tra của DOJ phản ánh lập trường cứng rắn của chính quyền Tổng thống Trump về vấn đề này.
