Căng thẳng giữa Ấn Độ và Pakistan lại leo thang sau các cuộc tấn công qua biên giới chết người. Quân đội Pakistan tuyên bố Ấn Độ sẽ phải “trả giá đắt” sau các cuộc không kích hôm thứ Tư khiến ít nhất 31 người thiệt mạng ở Pakistan và khu vực Kashmir do Pakistan kiểm soát. Điều này làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến toàn diện giữa hai quốc gia láng giềng sở hữu vũ khí hạt nhân.
Phía Ấn Độ cho biết, ít nhất 16 thường dân Ấn Độ, trong đó có 3 phụ nữ và 5 trẻ em, cũng đã thiệt mạng kể từ khi Pakistan bắt đầu nã pháo hôm thứ Tư qua biên giới thực tế ở khu vực Kashmir đang tranh chấp. Giao tranh bằng đạn thật qua biên giới cũng gia tăng suốt đêm.
Dù các hành động thù địch vẫn tiếp diễn sang thứ Năm, cả Ấn Độ và Pakistan đều nhấn mạnh rằng họ đã hành động kiềm chế. Có thông tin cho rằng các quan chức an ninh ở cả hai nước đã bắt đầu mở các kênh liên lạc. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để giảm leo thang, hai nước cần sự trung gian hòa giải của quốc tế và một giải pháp để cả hai bên đều có thể tuyên bố “thắng lợi”.
New Delhi tiến hành các cuộc tấn công đáp trả vụ khủng bố ngày 22/4 tại khu vực Kashmir do Ấn Độ kiểm soát, khiến 26 người thiệt mạng, chủ yếu là du khách Ấn Độ. Ấn Độ cáo buộc các tay súng này được Pakistan hậu thuẫn. Pakistan phủ nhận liên quan đến vụ tấn công và tuyên bố đã bắn hạ 5 máy bay chiến đấu cùng 25 máy bay không người lái của Ấn Độ trong cuộc tấn công của Ấn Độ. Ấn Độ chưa xác nhận các báo cáo này.
Người phát ngôn quân đội Pakistan, Ahmed Sharif Chaudhry, cho biết hôm thứ Năm rằng “máy bay không người lái của Ấn Độ vẫn tiếp tục xâm nhập không phận Pakistan”, đồng thời nói thêm rằng Ấn Độ “sẽ tiếp tục phải trả giá đắt cho hành động gây hấn trắng trợn này”.
Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ S. Jaishankar tuyên bố New Delhi không có ý định leo thang tình hình thêm nữa, nhưng nếu Pakistan tiến hành các cuộc tấn công trả đũa, họ sẽ nhận được phản ứng “rất, rất kiên quyết”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump, người vẫn chưa đề cử đại sứ tại Ấn Độ hoặc Pakistan, nói hôm thứ Tư rằng ông muốn “thấy họ giải quyết vấn đề”. Ông nói: “Họ đã ăn miếng trả miếng, hy vọng họ có thể dừng lại bây giờ”.
Các chuyên gia nhận định, việc xung đột giữa Ấn Độ (đa số theo đạo Hindu) và Pakistan (đa số theo đạo Hồi) có leo thang thành một cuộc chiến nữa hay không phụ thuộc vào việc Pakistan có coi phản ứng hiện tại là đủ và tìm được lối thoát chính trị hay không. Theo Moeed Yusuf, cựu cố vấn an ninh quốc gia Pakistan, “quan điểm ở Pakistan là đủ rồi”.
Ông Yusuf, hiện là học giả cao cấp tại Trung tâm Belfer về Khoa học và Quan hệ Quốc tế của Harvard, nói: “Có sự tức giận thực sự ở Pakistan khi một quốc gia hạt nhân lại tuyên bố có vụ tấn công khủng bố, không đưa ra dù chỉ một bằng chứng liên kết nó với Pakistan, và vẫn tiến hành sử dụng lực lượng quân sự”.
Vụ tấn công tháng trước ở Kashmir là vụ tồi tệ nhất nhằm vào thường dân Ấn Độ trong hai thập kỷ. Ấn Độ và Pakistan đã đánh ba cuộc chiến tranh giành Kashmir, khu vực duy nhất đa số theo đạo Hồi ở Ấn Độ, nơi hàng chục nghìn người đã thiệt mạng trong cuộc nổi dậy ly khai kéo dài hàng thập kỷ.
Ấn Độ, từ lâu cáo buộc Pakistan hỗ trợ khủng bố xuyên biên giới, cho biết họ có “bằng chứng đáng tin cậy” về sự liên quan của Pakistan trong vụ tấn công ở Kashmir cũng như tình báo cho thấy sẽ có thêm các cuộc tấn công, nhưng không công khai chi tiết. Islamabad bác bỏ cáo buộc và kêu gọi Ấn Độ đưa ra bằng chứng.
Trung tướng Deependra Singh Hooda, cựu chỉ huy Quân khu Bắc của Quân đội Ấn Độ, nói rằng “quả bóng đang ở trong sân của Pakistan”. Ông Hooda, người từng đóng quân ở Jammu và Kashmir từ năm 2012 đến 2016, cho biết: “Quan điểm của Ấn Độ là, ‘Nhìn xem, chúng tôi đã mệt mỏi với điều này rồi’”. “Chúng tôi biết việc xâm nhập đang diễn ra, toàn bộ cơ sở hạ tầng đã tồn tại nhiều năm, vậy chúng tôi có thực sự cần cung cấp bằng chứng chính xác không?”
Ông Yusuf và những người khác cho rằng cộng đồng quốc tế phải đóng vai trò tích cực trong việc xoa dịu tình hình. Tuy nhiên, điều này trở nên khó khăn hơn kể từ khi Mỹ rút quân khỏi Afghanistan năm 2021, nơi sự hiện diện của Mỹ trước đây đóng vai trò răn đe bạo lực giữa Ấn Độ và Pakistan.
Praveen Donthi, nhà phân tích cấp cao tại International Crisis Group ở New Delhi, cho biết Tổng thống Trump dường như đang bận tâm với việc đảm bảo các thỏa thuận thương mại, “điều này đang tạo thời gian cho Ấn Độ và Pakistan tấn công và phản công”.
Trong nội bộ Pakistan, ông Yusuf cho biết có cuộc tranh luận về việc liệu Pakistan có nên hài lòng với việc bắn hạ máy bay quân sự Ấn Độ hay nã pháo sâu hơn vào khu vực Kashmir do Ấn Độ kiểm soát. “Pakistan sẽ không đưa ra một giải pháp giữ thể diện cho Ấn Độ như chúng tôi đã làm vào năm 2019 bằng cách tự nguyện trao trả phi công bị bắt”, ông Yusuf nói, đề cập đến một cuộc không chiến giữa hai quốc gia sau vụ tấn công chết người nhằm vào lực lượng an ninh Ấn Độ ở Kashmir, cũng làm dấy lên lo ngại về chiến tranh toàn diện.
Theo tin từ NBC News, mức độ rủi ro hiện cao hơn bao giờ hết. Ông Donthi nói: “Chỉ cần một tính toán sai lầm hoặc một sai sót, và chúng ta biết cả hai bên đều chịu áp lực phải trả đũa”. Ngay cả khi hai nước nhanh chóng giảm leo thang, bạo lực tuần này sẽ có những hậu quả lâu dài, đoàn kết “các tay súng chống Ấn Độ” ở Pakistan và làm tăng khả năng xảy ra các cuộc tấn công tiếp theo ở Ấn Độ.
Ấn Độ đã nói rõ rằng “chúng tôi sẵn sàng nâng mức độ rủi ro”, ông Hooda cho biết. “Nếu Pakistan muốn leo thang thêm nữa, bất kể lý do gì, chúng tôi sẽ chỉ phải chờ xem”.
