Chính phủ Anh đối mặt với cáo buộc che đậy thông tin và làm suy yếu nền dân chủ sau khi hàng ngàn người Afghanistan được tái định cư tại Vương quốc Anh theo một chương trình đã bị giữ kín khỏi truyền thông, công chúng và các nhà lập pháp.
Thông tin quan trọng cũng bị giấu kín với chính những người Afghanistan đã hỗ trợ lực lượng Anh, và chi tiết cá nhân của họ đã bị rò rỉ trong một vụ việc lớn. Nhiều người đang dự định kiện chính phủ Anh vì đã đặt họ vào tình thế nguy hiểm trước Taliban. Một số người vẫn còn ở Afghanistan khi chính phủ Anh hiện tại tuyên bố chương trình tái định cư sẽ chấm dứt.
Vụ việc bắt nguồn từ một lỗi email vào tháng 2 năm 2022, khi một quan chức Bộ Quốc phòng gửi một bảng tính chứa thông tin cá nhân của gần 19.000 người nộp đơn theo Chương trình Chính sách Di dời và Hỗ trợ Người Afghanistan (ARAP) cho một người bên ngoài Bộ. Chính phủ cho biết người nhận tin rằng mình chỉ nhận được danh sách khoảng 150 tên.
Chính phủ Anh chỉ biết về vụ rò rỉ khi một phần dữ liệu bị đăng lên Facebook 18 tháng sau đó bởi một người đe dọa sẽ công bố toàn bộ danh sách. Vụ rò rỉ này đã gây ra sự báo động cho các quan chức Anh, những người lo ngại tới 100.000 người có thể gặp nguy hiểm khi tính cả thành viên gia đình của những người được nêu tên.
Chính phủ khi đó đã xin lệnh của tòa án để ngăn chặn việc công bố danh sách. Một thẩm phán đã cấp một lệnh gọi là “super injunction” (lệnh cấm nghiêm ngặt), không chỉ cấm tiết lộ thông tin về vụ rò rỉ mà còn cấm cả việc tiết lộ sự tồn tại của lệnh cấm đó. Đây là trường hợp đầu tiên được biết đến khi một lệnh cấm như vậy được cấp cho chính phủ, thay vì các nhân vật nổi tiếng muốn che giấu đời tư.
Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace cho biết ông đã yêu cầu lệnh này để có “thời gian và không gian để xử lý vụ rò rỉ này, tìm hiểu xem liệu Taliban có nắm giữ nó hay không” và bảo vệ những người có nguy cơ. Lệnh cấm này đã có hiệu lực gần hai năm.
Chính phủ đã bắt đầu đưa những người Afghanistan trong danh sách bị rò rỉ được đánh giá là có nguy cơ cao nhất đến Anh. Cho đến nay, khoảng 4.500 người đã được đưa đến Anh theo chương trình này. Dự kiến sẽ có khoảng 6.900 người được di dời trước khi chương trình đóng cửa.
Cuộc tổng tuyển cử vào tháng 7 năm 2024 đã đưa Đảng Lao động lên nắm quyền. Thủ tướng Keir Starmer và Nội các của ông đã xem xét vụ việc và quyết định sẽ không ủng hộ lệnh cấm nghiêm ngặt này nữa. Lệnh cấm đã được dỡ bỏ vào tháng 5 năm 2024 sau khi chính phủ kháng cáo, và Bộ trưởng Quốc phòng John Healey đã công bố vụ việc ra công chúng lần đầu tiên vào thứ Ba.
Ông Healey cho biết tuyến đường tái định cư bí mật đang được đóng lại, nhưng thừa nhận rằng “câu chuyện chỉ mới bắt đầu” và còn nhiều câu hỏi chưa được trả lời. Các nhà phê bình về nhập cư yêu cầu biết liệu có quy trình sàng lọc nào đối với những người đến theo chương trình bí mật hay không. Luật sư của những người Afghanistan trong danh sách bị rò rỉ muốn biết lý do tại sao thông tin bị giữ kín với họ.
Các nhà lập pháp và những người ủng hộ quyền tự do ngôn luận bày tỏ lo ngại sâu sắc về việc sử dụng lệnh cấm nghiêm ngặt, đặt câu hỏi về cách Quốc hội và truyền thông có thể giám sát chính phủ nếu có sự bí mật nghiêm ngặt như vậy. Theo tin từ Associated Press ngày 16 tháng 7 năm 2025.
