Các nhà khoa học lần đầu tiên trích xuất và giải trình tự RNA từ mẫu vật của một con mã mông tên Yuka, qua đời cách đây 39.000 năm tại Siberia. Nghiên cứu này mang đến cái nhìn sâu sắc về hoạt động của các gen trong một sinh vật cổ đại, cho thấy RNA có thể tồn tại lâu hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây.
Khác với DNA mang bản thiết kế di truyền, RNA cho biết gen nào được biểu hiện tại thời điểm chết, cung cấp một bức ảnh chụp nhanh về các tế bào của con vật. Các mẫu RNA từ Yuka là cổ xưa nhất từng được phân tích, mở ra tiềm năng tái định nghĩa sự hiểu biết của chúng ta về lịch sử sinh giới.
Phát hiện này, được công bố trên tạp chí Cell, đã làm ngạc nhiên cộng đồng khoa học vì trước đây RNA được cho là phân hủy rất nhanh sau khi tế bào chết. Tiến sĩ Emilio Mármol Sánchez, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Trong mô này, chúng ta thực sự đo lường những phút hoặc giờ cuối cùng trong cuộc đời của con mã mông này.”
Nghiên cứu cũng cho thấy dấu hiệu căng thẳng sinh lý trong RNA được phân tích từ mẫu cơ của Yuka. Ngoài ra, các nhà khoa học còn xác định được các dạng microRNA mới ở mã mông, không có ở voi hiện đại. Công nghệ RNA đang phát triển có thể hỗ trợ các nỗ lực tái tạo lại mã mông.
Tuy nhiên, các nhà khoa học nhấn mạnh rằng cần thêm nhiều nghiên cứu. Trong nghiên cứu này, họ chỉ thu được tín hiệu RNA đáng tin cậy từ ba trong số mười con mã mông được kiểm tra. Thông qua phân tích RNA và DNA, các nhà nghiên cứu cũng xác định Yuka thực chất là một con mã mông đực, trái với suy nghĩ trước đây.
Theo tin từ NBC News ngày 14 tháng 11 năm 2025.
