Một trong những đặc quyền được săn đón nhất dành cho tài xế xe điện (EV) tại California sắp sửa kết thúc. Chương trình tem dán phương tiện sạch cho phép xe điện sử dụng làn xe đi chung (HOV lane), hay còn gọi là làn xe kim cương, mà không cần đủ số người quy định sẽ hết hạn vào ngày 30 tháng 9 năm nay.
Sau ngày này, các tài xế sử dụng xe điện như Tesla, Prius, Leaf, Rivian sẽ không còn được hưởng ưu tiên di chuyển trên các làn đường đi chung trong giờ cao điểm trên các xa lộ đông đúc như Highway 101 ở Thung lũng Silicon, 880 ở East Bay hay 405 ở Los Angeles. Quyền lợi này đã tồn tại gần 25 năm nhằm khuyến khích người dân mua xe điện để giảm ô nhiễm không khí và khí nhà kính.
Tác động đến quý vị:
- Từ ngày 1 tháng 10 năm 2025, nếu quý vị lái xe điện trong làn đi chung mà không đủ số người quy định, Cảnh Sát Tuần Tra Xa Lộ California (CHP) có thể phạt quý vị 490 đô la. Sở Lộ Vận California (DMV) xác nhận: “Bắt đầu từ ngày 1 tháng 10 năm 2025, quý vị phải tuân thủ yêu cầu về số người trong xe để đi vào làn xe đi chung (HOV) hoặc có nguy cơ bị phạt.”
- Thẻ thu phí FasTrak CAV cũng sẽ tự động chuyển thành thẻ FasTrak Flex thông thường. Quý vị sẽ bị tính phí cầu đường và làn tốc hành đầy đủ, trừ khi xe đáp ứng quy tắc về số người đi chung.
Lý do chấm dứt chương trình:
Luật liên bang, cụ thể là Đạo luật Giao thông Đường bộ Hoa Kỳ (Fixing America’s Surface Transportation Act) được Tổng Thống Obama ký năm 2015, cho phép các tiểu bang cấp quyền tiếp cận làn đi chung cho xe điện sẽ hết hạn vào ngày 30 tháng 9. Hiện tại, phe Cộng Hòa đang chiếm đa số tại Hạ Viện và Thượng Viện, và Quốc Hội đã không tái phê chuẩn chương trình này.
Tổng Thống Donald Trump cũng đã có những động thái nhằm chấm dứt các khoản tín dụng thuế liên bang cho xe điện và ngăn chặn luật của California yêu cầu tất cả xe mới bán ra tại tiểu bang từ năm 2035 phải là xe điện. Dù Dân Biểu Cộng Hòa Greg Wallis từ Nam California đã đưa ra dự luật AB 2678 nhằm kéo dài chương trình đến năm 2027, Thống Đốc Gavin Newsom đã ký duyệt, nhưng nó sẽ không có hiệu lực trừ khi Quốc Hội liên bang tái phê chuẩn.
Khả năng Quốc Hội tái phê chuẩn:
Theo ông Bill Magavern, Giám đốc chính sách của Liên Minh Không Khí Sạch, khả năng này là rất mong manh. Ông cho rằng có một “cuộc chiến ý thức hệ chống lại xe không phát thải” từ chính quyền Tổng Thống Donald Trump và các đồng minh trong Quốc Hội.
Tranh luận về việc chấm dứt:
Khi chương trình bắt đầu vào năm 1999, xe điện chỉ chiếm chưa tới 2% số xe lưu thông. Đến năm ngoái, con số này tại California đã lên tới 25.3% số xe mới bán ra, và thậm chí cao hơn ở một số quận như Santa Clara (43.8%). Do đó, nhiều người cho rằng đã đến lúc trả lại làn xe đi chung cho những xe có đủ người quy định. Tuy nhiên, một số nhóm môi trường và Ủy Ban Tài Nguyên Không Khí California vẫn ủng hộ việc duy trì ưu đãi này để giúp tiểu bang đạt được mục tiêu về không khí sạch và giảm khí nhà kính.
Việc này có thể dẫn đến việc nhiều xe hơn dồn vào các làn thông thường, làm tăng tắc nghẽn giao thông, hoặc khuyến khích nhiều người đi chung xe hơn. Cũng có khả năng làm giảm doanh số xe điện, vốn đã có dấu hiệu chững lại trong năm nay, một phần do những bất mãn về việc CEO Tesla Elon Musk ủng hộ Tổng Thống Donald Trump. Theo tin từ Mercury News ngày 8 tháng 9 năm 2025, quý vị không bắt buộc phải gỡ bỏ tem dán EV sau ngày 1 tháng 10; quý vị có thể giữ nó như một kỷ niệm về một thời đã qua.
