Quy trình phê duyệt ngân sách hàng năm của chính phủ Hoa Kỳ, vốn từng yêu cầu sự đồng thuận của cả hai đảng, đang đứng trước nguy cơ suy tàn. Theo tin từ NBC News, những động thái gần đây của Tổng thống Donald Trump và Quốc hội do Đảng Cộng hòa lãnh đạo được cho là đã đẩy nhanh quá trình này, làm suy yếu quyền lực tài chính của Quốc hội để nhường chỗ cho Tòa Bạch Ốc.
Cụ thể, Đảng Cộng hòa đã thông qua việc tăng 300 tỷ USD cho chi tiêu quân sự và an ninh biên giới, đồng thời cắt giảm 9 tỷ USD ngân sách dành cho các chương trình trong nước và viện trợ nước ngoài thông qua quy trình “hủy bỏ” hiếm khi được sử dụng. Động thái này cho phép Đảng Cộng hòa hủy bỏ các thỏa thuận chi tiêu đã được thông qua trước đó bằng một lá phiếu theo đảng.
Nghị sĩ Đảng Cộng hòa John Kennedy, thành viên Ủy ban Phân bổ Ngân sách Thượng viện, thừa nhận quy trình phân bổ ngân sách hiện tại đã “hỏng bệ”. Ông dự đoán rằng trong suốt nhiệm kỳ còn lại của Tổng thống Trump, Quốc hội có thể sẽ phải dựa vào các nghị quyết tiếp tục và các gói hủy bỏ để duy trì hoạt động.
Trong khi đó, Lãnh đạo Thiểu số tại Thượng viện Dick Durbin, một thành viên kỳ cựu của Ủy ban Phân bổ Ngân sách, cho rằng quy trình này đã “biến mất” và việc thông qua các gói hủy bỏ là “một bước thụt lùi”. Ông nhấn mạnh điều này cho phép Tổng thống thay đổi các dự luật đã được thông qua.
Tuy nhiên, Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune và Chủ tịch Ủy ban Phân bổ Ngân sách Susan Collins vẫn khẳng định quy trình này vẫn đang hoạt động. Họ dự định đưa ít nhất một dự luật phân bổ ngân sách ra sàn Thượng viện trong tuần này để kiểm chứng. Theo NBC News, Thượng nghị sĩ Collins, người duy nhất trong Đảng Cộng hòa bỏ phiếu chống lại cả hai nỗ lực sửa đổi quy trình tài trợ của chính phủ, đang đối mặt với một tình thế khó khăn khi bà tái tranh cử tại một tiểu bang nghiêng về Đảng Dân chủ và nơi Tổng thống Trump đã thất bại trong cuộc bầu cử năm 2024.
Các chuyên gia chính trị nhận định rằng việc Đảng Cộng hòa thay đổi các ưu tiên chi tiêu đã làm suy yếu sự cân bằng giữa chi tiêu quốc phòng và phi quốc phòng, vốn là yếu tố giúp các thỏa thuận lưỡng đảng trở nên khả thi trước đây. Ngoài ra, các hành động của Văn phòng Quản lý và Ngân sách Tòa Bạch Ốc (OMB) trong việc đóng băng ngân sách đã đe dọa nghiêm trọng quyền lực tài chính của Quốc hội.
Bất chấp những thách thức, Thượng nghị sĩ Thune vẫn cam kết sẽ không bãi bỏ thủ tục filibuster (biện pháp cản trở trong Thượng viện). Ông cho rằng cần đủ 60 phiếu để thông qua các dự luật phân bổ ngân sách và để tài trợ cho chính phủ.
Căng thẳng gia tăng trước thời hạn cuối cùng vào ngày 30 tháng 9 để tài trợ cho chính phủ, với các nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ cảnh báo rằng họ sẽ không còn động lực để tham gia vào các thỏa thuận nếu Đảng Cộng hòa liên tục phá vỡ các cam kết.
