Quân đội Hoa Kỳ đang thay đổi cách tiếp cận ở châu Phi, không còn tập trung vào các vấn đề quản trị hay giải quyết tận gốc nguyên nhân của các cuộc nổi dậy. Thay vào đó, thông điệp mới là các đồng minh của Mỹ tại châu lục này cần chuẩn bị để tự đứng vững trên đôi chân của mình.
Tại cuộc tập trận chung lớn nhất trên lục địa, mang tên African Lion, tướng Michael Langley, chỉ huy quân đội Mỹ ở châu Phi, nhấn mạnh sự cần thiết phải nâng cao năng lực tác chiến độc lập cho các đối tác. “Chúng ta cần chia sẻ gánh nặng,” ông nói trong ngày cuối cùng của cuộc tập trận kéo dài bốn tuần, với sự tham gia của quân đội từ hơn 40 quốc gia.
Trước đây, Washington thường nhấn mạnh sự kết hợp giữa quốc phòng, ngoại giao và phát triển như là cốt lõi trong chiến lược an ninh. Tuy nhiên, hiện tại, ưu tiên hàng đầu là giúp các đồng minh xây dựng khả năng tự quản lý an ninh của mình, theo tướng Langley.
Sự thay đổi này diễn ra trong bối cảnh quân đội Mỹ đang nỗ lực tinh gọn lực lượng, đồng thời các đối thủ như Trung Quốc và Nga không ngừng gia tăng ảnh hưởng ở châu Phi. Trung Quốc đã triển khai chương trình huấn luyện quân sự quy mô lớn cho các quốc gia châu Phi. Lính đánh thuê Nga cũng đang củng cố vai trò là đối tác an ninh tại nhiều nước.
Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đặt ưu tiên bảo vệ quốc gia và mong muốn các nước khác đóng góp vào việc giải quyết các vấn đề bất ổn toàn cầu, chẳng hạn như hỗ trợ của Mỹ cho Sudan.
Mặc dù châu Phi không phải là ưu tiên hàng đầu của Lầu Năm Góc, Mỹ vẫn chi hàng trăm triệu đô la cho hỗ trợ an ninh và duy trì khoảng 6.500 nhân viên thuộc Bộ Tư Lệnh Châu Phi (AFRICOM) trên lục địa. Tướng Langley thừa nhận, quân đội Somalia vẫn đang “tìm đường” và cần thêm nguồn lực để đạt hiệu quả trên chiến trường.
Theo ABC News, nhiều quốc gia châu Phi vẫn thiếu trang bị và các nhóm nổi dậy ngày càng mở rộng. Một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ cho biết châu Phi là trung tâm của cả al-Qaida và Nhà nước Hồi giáo (IS), với các chi nhánh khu vực đang phát triển mạnh.
Beverly Ochieng, một nhà phân tích tại Control Risks, nhận định rằng việc các quốc gia Tây Phi có thể sớm tự mình đối phó với các mối đe dọa là một viễn cảnh xa vời. Bà cho biết, nhiều nước không có lực lượng không quân mạnh và gặp khó khăn trong việc theo dõi các tay súng, đặc biệt là ở những khu vực có cơ sở hạ tầng kém phát triển.
