WASHINGTON – Inside an armored vehicle, an Army scout uses a joystick to direct a long-range optical scope toward a man perched atop the U.S.-Mexico border wall cutting across the hills of this Arizona frontier community. The man lowers himself toward U.S. soil between coils of concertina wire. Shouts ring out, an alert is sounded and a U.S. Border Patrol SUV races toward the wall — warning enough to send the man scrambling back over it, disappearing into Mexico.
Sự hiện diện của quân đội Mỹ tại biên giới phía Nam đã tăng gấp ba lần, với khoảng 7.600 quân thuộc mọi quân binh chủng, trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump tăng cường các quy định về nhập cư. Theo nguồn tin của Associated Press, cuộc triển khai này, dù gây tranh cãi và có những thách thức pháp lý, được cho là có hiệu quả trong việc ngăn chặn người nhập cư trái phép.
Một trung tâm chỉ huy mới tại một căn cứ huấn luyện tình báo quân đội ở phía Nam Arizona đã được thiết lập. Nơi đây, các bản đồ kỹ thuật số được sử dụng để theo dõi các hoạt động của quân đội dọc theo đường biên giới dài gần 2.000 dặm. Trước đây, công tác thực thi pháp luật biên giới chủ yếu do lực lượng dân sự đảm nhiệm, nhưng với việc các khu vực biên giới lớn được chỉ định là vùng quân sự hóa, quân đội Hoa Kỳ nay có quyền bắt giữ những người nhập cư bất hợp pháp hoặc bị cáo buộc xâm phạm lãnh thổ quân sự.
Thiếu tướng Scott Naumann, người chỉ huy sứ mệnh, cho biết quân đội được giải phóng khỏi các nhiệm vụ bảo trì và kho bãi để làm việc chặt chẽ với các nhân viên Tuần tra Biên giới Hoa Kỳ tại các khu vực có lưu lượng nhập cư cao. Ông nhấn mạnh rằng quân đội có thể hoạt động không giới hạn thời gian và di chuyển nhanh chóng đến các khu vực hẻo lánh để đối phó với các hoạt động của các băng đảng tội phạm.
Mục tiêu chính của chiến dịch này là ngăn chặn những người “got-aways” – những kẻ trốn tránh lực lượng chức năng để xâm nhập vào Hoa Kỳ. Quân đội sử dụng các phương tiện bọc thép, trực thăng và máy bay không người lái tầm xa để giám sát biên giới, đồng thời các kỹ sư Thủy quân Lục chiến đang gia cố các hàng rào dây thép gai.
Tỷ lệ bắt giữ tại biên giới đã giảm xuống mức thấp nhất trong 60 năm, điều mà Tướng Naumann cho là “con voi trong phòng”, vì áp lực và nguồn lực quân sự đang gia tăng nhằm vào các băng đảng buôn người. Tuy nhiên, ông cảnh báo không được lơ là, vì số vụ vượt biên có thể tăng trở lại khi thời tiết mùa hè khắc nghiệt kết thúc.
Việc sử dụng quân đội trong các hoạt động nhập cư, bao gồm cả việc bảo vệ các tòa nhà liên bang và hỗ trợ các cơ quan thực thi pháp luật, đã vấp phải sự chỉ trích từ một số chuyên gia pháp lý và cư dân địa phương. Giáo sư luật Dan Maurer nhận định rằng hành động này, dù thể hiện sự quyết tâm của Tổng thống Trump đối với lời hứa tranh cử về vấn đề nhập cư, đã đặt quân đội vào một vị trí “khó xử” và “bất thường”.
Các khu vực quân sự hóa này được cho là đang lách Luật Posse Comitatus năm 1878, vốn cấm quân đội thực thi luật dân sự trên đất Mỹ. Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý cho rằng ranh giới pháp lý trong vấn đề này vẫn còn “mơ hồ”.
Trong quá khứ, việc quân đội can thiệp vào vấn đề biên giới cũng từng gây ra những hệ lụy đáng tiếc. Năm 1997, một thiếu niên người Mỹ gốc Mexico đã bị một đơn vị Thủy quân Lục chiến bắn chết khi đang chăn thả dê ở vùng Big Bend, Texas. Vụ việc này đã gây ra sự phẫn nộ và dẫn đến việc chấm dứt triển khai quân đội tại biên giới dưới thời Tổng thống Bill Clinton.
Hiện tại, tại khu vực núi Cristo Rey, một địa điểm thiêng liêng của Công giáo, các kế hoạch xây dựng tường biên giới đã vấp phải sự phản đối của giáo phận sở hữu phần lớn đất đai, với lý do tường sẽ cản trở các cuộc hành hương tôn giáo. Tuy nhiên, binh lính vẫn tiếp tục tuần tra, sử dụng các thiết bị giám sát hiện đại để phát hiện và báo cáo các vụ vượt biên cho lực lượng Tuần tra Biên giới. Theo The Seattle Times, dù có những ý kiến trái chiều, chiến lược này được xem là một phần của nỗ lực lớn hơn nhằm kiểm soát tình hình nhập cư tại biên giới phía Nam Hoa Kỳ.
