Thượng nghị sĩ sẽ gặp các quan chức an ninh quốc gia hàng đầu vào thứ Năm tuần này để thảo luận về quyết định của Tổng thống Donald Trump tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran. Nhiều người vẫn còn thắc mắc liệu các cuộc tấn công này có thực sự thành công hay không.
Buổi trình bày thông tin mật, ban đầu dự kiến diễn ra vào thứ Ba nhưng đã bị hoãn, cũng diễn ra trong bối cảnh Thượng viện dự kiến sẽ bỏ phiếu trong tuần này về một nghị quyết yêu cầu sự chấp thuận của Quốc hội nếu Tổng thống Trump quyết định tấn công Iran một lần nữa. Các đảng viên Dân chủ, và một số đảng viên Cộng hòa, cho rằng Nhà Trắng đã vượt quá thẩm quyền khi không tham khảo ý kiến của Quốc hội và họ muốn biết thêm về thông tin tình báo mà Tổng thống Trump dựa vào để phê duyệt các cuộc tấn công.
“Các thượng nghị sĩ xứng đáng được hưởng sự minh bạch đầy đủ, và chính quyền có nghĩa vụ pháp lý phải thông báo cho Quốc hội biết chính xác những gì đang xảy ra”, Lãnh đạo phe Dân chủ Thượng viện Chuck Schumer cho biết hôm thứ Ba, gọi việc hoãn các buổi trình bày thông tin cho cả Thượng viện và Hạ viện là “lố bịch”. Một buổi trình bày tương tự cho các thành viên Hạ viện đã bị dời sang thứ Sáu.
Dự kiến sẽ có mặt tại buổi trình bày vào thứ Năm bao gồm Giám đốc CIA John Ratcliffe, Ngoại trưởng Marco Rubio và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth. Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard ban đầu được lên lịch tham dự buổi trình bày hôm thứ Ba nhưng sẽ không tham dự, theo một nguồn tin nắm rõ lịch trình.
Buổi trình bày có thể gây tranh cãi khi có nhiều câu hỏi xoay quanh quyết định của Tổng thống Trump tấn công Iran và liệu các cuộc tấn công có thành công hay không. Một báo cáo tình báo sơ bộ của Mỹ công bố trong tuần này cho thấy chương trình hạt nhân của Iran chỉ bị trì hoãn vài tháng, trái ngược với tuyên bố của Tổng thống Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về tình trạng các cơ sở hạt nhân của Iran, theo hai người quen thuộc với báo cáo. Những người này đã yêu cầu giấu tên vì không được phép thảo luận công khai về vấn đề này.
Vào thứ Tư, bà Gabbard và ông Ratcliffe đã đưa ra các tuyên bố ủng hộ tuyên bố của Tổng thống Trump rằng các cơ sở này đã bị “hủy diệt hoàn toàn”. Bà Gabbard đã đăng trên mạng xã hội rằng “thông tin tình báo mới xác nhận những gì @POTUS đã tuyên bố nhiều lần: các cơ sở hạt nhân của Iran đã bị phá hủy”. Bà nói thêm rằng nếu Iran chọn xây dựng lại ba cơ sở này, thì “có lẽ sẽ mất nhiều năm”.
Ông Ratcliffe cho biết trong một tuyên bố từ CIA rằng chương trình hạt nhân của Iran đã bị “tổn hại nghiêm trọng” và dẫn nguồn tin tình báo mới “từ một nguồn/phương pháp đáng tin cậy và chính xác trong lịch sử cho thấy một số cơ sở hạt nhân quan trọng của Iran đã bị phá hủy và sẽ phải xây dựng lại trong nhiều năm tới.”
Hầu hết đảng viên Cộng hòa đã kiên quyết bảo vệ Tổng thống Trump và ca ngợi thỏa thuận ngừng bắn tạm thời mà ông làm trung gian trong cuộc chiến Israel-Iran. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson thậm chí còn đi xa hơn khi đặt câu hỏi về tính hợp hiến của Đạo luật Quyền hạn Chiến tranh, vốn được thiết lập để trao cho Quốc hội quyền lên tiếng về các hành động quân sự.
“Điểm mấu chốt là Tổng tư lệnh là tổng thống, quân đội báo cáo cho tổng thống, và người được trao quyền hành động thay mặt cho quốc gia là tổng thống,” ông Johnson nói với các phóng viên. Tuy nhiên, một số đảng viên Cộng hòa – bao gồm cả những người ủng hộ mạnh mẽ nhất của Tổng thống Trump – cảm thấy không thoải mái với các cuộc tấn công và khả năng Mỹ tham gia vào một cuộc xung đột kéo dài ở Trung Đông.
“Tôi nghĩ Chủ tịch cần xem lại Hiến pháp,” Thượng nghị sĩ Rand Paul, đảng viên Cộng hòa bang Kentucky, nói. “Và tôi nghĩ có rất nhiều bằng chứng cho thấy các vị Cha lập quốc của chúng ta không muốn các tổng thống đơn phương tham chiến.”
Ông Paul từ chối cho biết liệu ông có bỏ phiếu cho nghị quyết của Thượng nghị sĩ Tim Kaine, đảng viên Dân chủ bang Virginia, hay không, nghị quyết này sẽ yêu cầu sự chấp thuận của Quốc hội đối với hành động quân sự cụ thể ở Iran. Nghị quyết này có thể sẽ thất bại vì cần 60 phiếu để thông qua và đảng Cộng hòa chiếm đa số với 53-47. Tuy nhiên, ông Kaine cho rằng việc ghi lại quan điểm của Thượng viện là rất quan trọng.
“Chúng ta có một cuộc tranh luận như thế này để toàn thể công chúng Mỹ, những người có con trai và con gái đang phục vụ trong quân đội và những người có cuộc sống sẽ gặp rủi ro trong chiến tranh, có cơ hội chứng kiến cuộc tranh luận và cùng với các quan chức được bầu đưa ra kết luận của riêng họ về việc liệu nhiệm vụ có xứng đáng hay không,” ông Kaine nói.
Mặc dù không tìm kiếm sự chấp thuận trước, Tổng thống Trump đã gửi một lá thư ngắn cho các lãnh đạo Quốc hội vào thứ Hai, như một thông báo chính thức về các cuộc tấn công, hai ngày sau khi bom được thả. Lá thư nêu rõ rằng cuộc tấn công được thực hiện “để thúc đẩy lợi ích quốc gia quan trọng của Hoa Kỳ, và để tự vệ tập thể cho đồng minh của chúng ta, Israel, bằng cách loại bỏ chương trình hạt nhân của Iran.”
Theo tin từ Associated Press.
