Theo các email mới được tiết lộ, một quan chức cấp cao thuộc Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia (DNI) đã ra lệnh cho các nhà phân tích chỉnh sửa một báo cáo tình báo. Mục đích được cho là để bảo vệ Giám đốc Tình báo và Tổng Thống Donald Trump khỏi bị chỉ trích liên quan đến cáo buộc của chính quyền về việc chính phủ Venezuela kiểm soát băng đảng tội phạm Tren de Aragua (TDA).
Ông Joe Kent, Chánh văn phòng của Giám đốc Tình báo, đã viết trong một email gửi nhóm quan chức tình báo vào ngày 3 tháng 4 rằng: “Chúng ta cần chỉnh sửa lại một chút” và làm thêm công việc phân tích “để tài liệu này không bị sử dụng chống lại DNI hoặc Tổng Thống Hoa Kỳ.”
Trước đó, tờ The New York Times đã đưa tin rằng ông Kent đã gây áp lực buộc các nhà phân tích làm lại báo cáo đánh giá mối quan hệ giữa chính phủ Venezuela và băng đảng TDA. Báo cáo ban đầu, hoàn thành vào ngày 26 tháng 2, mâu thuẫn với tuyên bố sau đó của Tổng Thống Donald Trump. Việc tiết lộ ngôn ngữ chính xác trong email của ông Kent củng cố thêm bằng chứng về sự can thiệp mang tính chính trị vào hoạt động phân tích tình báo.
Vấn đề trọng tâm là Tổng Thống Donald Trump đã viện dẫn một đạo luật hiếm khi được sử dụng trong thời chiến, Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc (Alien Enemies Act), để trục xuất nhanh những người bị cáo buộc là thành viên băng đảng. Để biện minh cho hành động này, Tổng Thống Donald Trump tuyên bố vào ngày 15 tháng 3 rằng TDA đang thực hiện “các hành động thù địch và chiến tranh bất quy tắc chống lại lãnh thổ Hoa Kỳ cả trực tiếp lẫn theo chỉ đạo, bí mật hoặc công khai, của chế độ Maduro ở Venezuela.”
Tuy nhiên, cộng đồng tình báo Hoa Kỳ lại tin điều ngược lại mới đúng. Theo hai báo cáo đánh giá từ Hội đồng Tình báo Quốc gia (National Intelligence Council), băng đảng TDA không bị kiểm soát bởi chính quyền của Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro, cũng như không thực hiện tội ác ở Hoa Kỳ theo chỉ đạo của họ. Báo cáo ban đầu được yêu cầu bởi Tòa Bạch Ốc vào tháng 2 khi đang chuẩn bị cho tuyên bố của Tổng Thống Donald Trump về Đạo luật Kẻ thù Ngoại quốc. Ngay cả sau khi báo cáo đầu tiên được đưa ra, Tổng Thống Donald Trump vẫn ký tuyên bố đưa ra cáo buộc ngược lại.
Sự mâu thuẫn này lần đầu tiên được đưa ra ánh sáng vào ngày 20 tháng 3 trên tờ Times. Sau đó, chính quyền Tổng Thống Donald Trump đã phản ứng gay gắt. Ngày 21 tháng 3, Bộ Tư pháp thông báo mở cuộc điều tra hình sự về vụ rò rỉ thông tin và miêu tả bài báo của Times là không chính xác.
Vào ngày 24 tháng 3, ông Kent đã gửi email cho nhiều người, bao gồm ông Michael Collins, Quyền trưởng Hội đồng Tình báo Quốc gia lúc bấy giờ. Ông Kent đính kèm bài báo của Times và yêu cầu nhóm “suy nghĩ lại” về báo cáo đánh giá.
Theo những người am hiểu về email, ông Kent viết: “Việc làm ngập lụt đất nước chúng ta bằng ‘người di cư’ và đặc biệt là ‘người di cư’ thuộc một băng đảng tội phạm bạo lực là hành động của một quốc gia thù địch, ngay cả khi chính phủ Venezuela không cụ thể giao nhiệm vụ hoặc tạo điều kiện cho hoạt động của TDA.” Ông cũng bình luận rằng chính quyền Maduro không “giao nhiệm vụ hoặc tạo điều kiện” cho hoạt động của băng đảng, thừa nhận rằng cáo buộc của Tổng Thống Trump có thể đáng ngờ. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh ý tưởng rằng Venezuela đã lợi dụng các chính sách nhập cư dưới thời Tổng Thống Joe Biden để cho phép người di cư, bao gồm thành viên băng đảng, vào Hoa Kỳ.
Ông Kent muốn Hội đồng đưa ra một báo cáo đánh giá mới phản ánh “lẽ thường” vào cuối tuần, và muốn hiểu làm thế nào bất kỳ cơ quan nào lại kết luận rằng chính phủ Venezuela không dàn xếp các hành động của TDA ở Hoa Kỳ.
Trong các email trao đổi vào ngày 3 và 4 tháng 4, ông Kent và ông Collins đã cùng nhau chỉnh sửa tài liệu. Ông Kent thúc đẩy bổ sung thêm về tác động của chính sách biên giới và các chính sách của chính quyền Tổng Thống Biden, cho rằng Tổng Thống Biden đã tuyên bố biên giới mở và biến Cơ quan Hải quan và Biên phòng thành “dịch vụ du lịch cho người nhập cư bất hợp pháp.”
“TDA không cần hỗ trợ hậu cần từ chính phủ Venezuela vì Tổng Thống Biden đã cung cấp điều đó cho họ,” ông Kent viết. “Tôi hiểu một số người có thể xem đây là chính trị, nhưng không phải vậy.”
Báo cáo cuối cùng, công bố vào ngày 7 tháng 4, vẫn mâu thuẫn với cáo buộc chính mà Tổng Thống Donald Trump đưa ra. Báo cáo này chỉ ra rằng chính phủ Venezuela “có lẽ không có chính sách hợp tác với TDA và không chỉ đạo sự di chuyển và hoạt động của TDA tại Hoa Kỳ.” Mặc dù các nhà phân tích FBI đồng ý với đánh giá đó, họ cũng cho rằng “một số quan chức chính phủ Venezuela tạo điều kiện cho các thành viên TDA di cư” và sử dụng họ như những người được ủy quyền để gây bất ổn cho Hoa Kỳ. Tuy nhiên, cơ sở cho sự bất đồng quan điểm một phần của FBI dựa trên lời khai của người di cư bị bắt, mà “hầu hết” cộng đồng tình báo “đánh giá rằng thông tin tình báo chỉ ra rằng các thủ lĩnh chế độ đang chỉ đạo hoặc tạo điều kiện cho TDA di cư sang Hoa Kỳ là không đáng tin cậy.”
Báo cáo cũng mâu thuẫn với tiền đề của ông Kent rằng chính phủ Venezuela cố tình đưa người di cư, kể cả những kẻ xấu, vào Hoa Kỳ. Thay vào đó, báo cáo nói rằng người Venezuela di cư “tự nguyện, thường chấp nhận rủi ro cá nhân lớn, để chạy trốn sự bất ổn chính trị và nền kinh tế gần như sụp đổ của Venezuela.”
Mặc dù ông Kent được cho là hài lòng với phiên bản cuối cùng và ra lệnh giải mật nó để có thể thảo luận công khai, việc tiết lộ chính thức báo cáo này vẫn gây ra vấn đề pháp lý và chính trị cho chính quyền Tổng Thống Donald Trump. Sau đó, Giám đốc Tình báo Gabbard đã sa thải ông Collins và cấp phó của ông tại Hội đồng Tình báo Quốc gia, chỉ trích họ là những quan chức quan liêu, thiên vị, thuộc “nhà nước ngầm.”
Tin từ The New York Times và Seattle Times ngày 21/05/2025.
