Công nghệ hợp hạch hạt nhân thương mại vẫn chưa thành hiện thực, nhưng các quỹ đầu tư mạo hiểm đang đổ vào các startup hứa hẹn nguồn năng lượng sạch, an toàn và gần như vô tận không còn là giấc mơ xa vời.
Hầu hết các công ty hợp hạch đã huy động được hơn 100 triệu đô la đều có trụ sở tại Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Proxima Fusion, một startup của Đức, vừa đảm bảo vòng tài trợ Series A trị giá 130 triệu euro (khoảng 148 triệu đô la) do Balderton Capital và Cherry Ventures dẫn đầu.
Điều này nâng tổng số vốn tài trợ công và tư nhân của Proxima lên hơn 185 triệu euro (200 triệu đô la), tăng cơ hội trở thành một trong những ứng cử viên hàng đầu của châu Âu trong cuộc đua tìm kiếm giải pháp thay thế cho phân hạch, một giải pháp không phụ thuộc vào uranium hoặc các vật liệu phân hạch nhập khẩu khác được sử dụng trong các lò phản ứng hạt nhân hiện tại.
Theo TechCrunch, CEO của Proxima, Francesco Sciortino dự đoán rằng đầu những năm 2030 sẽ chứng kiến sự xuất hiện của các “gã khổng lồ” hợp hạch ở mỗi khối địa chính trị.
Được biết, vào tháng 4 năm 2024, Proxima đã huy động được 20 triệu euro (21,7 triệu đô la) trong vòng hạt giống. Kể từ đó, Proxima đã công bố kế hoạch xây dựng một nhà máy điện hợp hạch hoạt động trên một tạp chí bình duyệt.
Bài báo ủng hộ stellarator, một loại lò phản ứng sử dụng từ trường để giam giữ plasma nóng trong một vòng đủ lâu để quá trình hợp hạch xảy ra. Không giống như lựa chọn thay thế chính của chúng là tokamak, các vòng xoắn của stellarator không yêu cầu dòng plasma, giúp chúng ổn định hơn. Dựa trên sự gần gũi với stellarator lớn nhất thế giới, Wendelstein 7-X của Đức, Proxima đã đưa ra thiết kế Stellaris của riêng mình, một cột mốc quan trọng được trình bày chi tiết trong bài báo.
Khoản tài trợ lớn mới này phần nào phản ánh việc đạt được cột mốc này trong một nửa thời gian so với dự kiến ban đầu, Sciortino cho biết. Với một vòng đăng ký vượt mức, công ty đã có sự lựa chọn. “Bây giờ chúng tôi có đúng loại đối tác không chỉ cho giai đoạn này mà còn để tài trợ cho chúng tôi trong giai đoạn tiếp theo.”
Sciortino ước tính rằng họ sẽ cần đầu tư mạo hiểm để đưa Proxima đến năm 2031. Sau thời điểm đó, công ty dự kiến sẽ tìm kiếm các hình thức vốn khác. Nhưng trước đó, họ sẽ cần vốn để đáp ứng các cột mốc lớn, bao gồm một cuộc trình diễn phần cứng quan trọng dự kiến vào năm 2027. Ông cho rằng, việc tài trợ có thể thực hiện được nhờ sự hiểu biết rằng “đây không phải là một hành trình dài vô tận đối với các nhà đầu tư hiện tại của chúng tôi”.
Ian Hogarth, một đối tác tại quỹ do người sáng lập Plural dẫn đầu, đã đầu tư vào Proxima ba lần và gọi đây là một “cú hích lớn”.
Một tương lai hợp hạch hạt nhân đặc biệt hấp dẫn đối với Lục địa Già. Hogarth nói với TechCrunch: “Proxima thể hiện một cơ hội để khử cacbon và cung cấp một cơ sở ổn định cho tất cả các nhu cầu năng lượng hạ nguồn mà thế giới có, và để châu Âu đóng vai trò lãnh đạo toàn cầu trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng”.
Vốn chủ sở hữu của Proxima một lần nữa rất châu Âu, với sự tham gia của Bayern Kapital, Club degli Investitori, DeepTech & Climate Fonds (DTCF), Elaia, HTGF, Leitmotif, Lightspeed, OMNES Capital và UVC Partners.
Sciortino cho biết: “Chúng tôi coi Proxima là hoàn toàn châu Âu chứ không chỉ là của Đức”. Proxima có trụ sở chính và phòng thí nghiệm tại Munich, nơi nó tách ra từ Viện Vật lý Plasma Max Planck (IPP). Nhưng nó cũng có các nhóm tại Viện Paul Scherrer của Thụy Sĩ và tại Trung tâm Hợp hạch Culham, phòng thí nghiệm quốc gia của Vương quốc Anh về nghiên cứu hợp hạch gần Oxford.
Sciortino, một nhà vật lý theo chuyên môn, ban đầu đến từ Ý, nhưng đã làm việc về nghiên cứu hợp hạch ở Vương quốc Anh, Thụy Sĩ, và sau đó tại MIT ở Hoa Kỳ. Có một số lý do để anh ấy chuyển về châu Âu, nhưng một trong số đó nói lên một tình cảm được các nhà đầu tư lặp lại: “Tôi là một người châu Âu khá tự hào và luôn muốn nghĩ rằng có một tương lai trên lục địa này mà ai đó phải xây dựng”.
