Quyết định của Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ hạn chế các thẩm phán liên bang ban hành các lệnh cấm trên toàn quốc có thể làm lung lay nhiều vụ kiện đã dẫn đến các lệnh cấm các chính sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Giữa thời điểm bắt đầu nhiệm kỳ mới và giữa tháng 5, các thẩm phán đã ban hành khoảng 40 lệnh cấm trên toàn quốc đối với Tòa Bạch Ốc về các vấn đề bao gồm tài trợ liên bang, quy tắc bầu cử và các xem xét về sự đa dạng và công bằng. Các luật sư tham gia một số vụ án đó tuyên bố sẽ tiếp tục đấu tranh, lưu ý rằng Tối Cao Pháp Viện vẫn để ngỏ các con đường pháp lý khác có thể có tác động rộng rãi trên toàn quốc.
Dưới đây là một số quyết định có thể bị ảnh hưởng:
Nhiều thẩm phán liên bang đã ban hành các lệnh cấm trên toàn quốc nhằm ngăn chặn sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump từ chối quyền công dân đối với con cái sinh ra tại Hoa Kỳ của những người đang ở trong nước bất hợp pháp hoặc tạm thời. Quyết định ngày thứ Sáu của Tối Cao Pháp Viện đã đưa ra trong một vụ kiện liên quan đến sắc lệnh đó, nhưng các thẩm phán vẫn chưa làm rõ liệu các hạn chế đối với quyền công dân theo nơi sinh có thể sớm có hiệu lực ở một số khu vực của đất nước hay không.
Những người phản đối đã quay trở lại tòa án trong vòng vài giờ sau khi có phán quyết, sử dụng một con đường pháp lý mà Tòa án đã để ngỏ để nộp các vụ kiện tập thể có thể có hiệu lực trên toàn quốc.
Vào ngày 13 tháng 6, Thẩm phán Quận Liên bang Denise J. Casper tại Massachusetts đã chặn nỗ lực của Tổng thống Donald Trump nhằm cải tổ các cuộc bầu cử tại Hoa Kỳ. Một sắc lệnh điều hành mà Tổng thống đảng Cộng hòa ban hành vào tháng 3 đã tìm cách buộc các quan chức yêu cầu bằng chứng giấy tờ về quyền công dân đối với mọi người đăng ký bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử liên bang, chỉ chấp nhận phiếu bầu gửi qua thư nhận được trước Ngày Bầu cử và đặt điều kiện tài trợ cho các cuộc bầu cử liên bang dựa trên việc các tiểu bang tuân thủ thời hạn bỏ phiếu mới.
California là một trong những nguyên đơn trong vụ kiện đó. Văn phòng Tổng chưởng lý của tiểu bang, ông Rob Bonta, cho biết trong một email rằng họ đang đánh giá tác động của quyết định của Tối Cao Pháp Viện ngày thứ Sáu đối với tất cả các vụ kiện của tiểu bang.
Một thẩm phán liên bang tại California vào tháng 4 đã ngăn chặn chính quyền cắt nguồn tài trợ cho việc đại diện pháp lý cho trẻ em di cư không có người đi kèm. Chính quyền đã kháng cáo.
Thẩm phán Quận Liên bang Araceli Martinez-Olguin ở San Francisco cho biết không có “cách thức thực tế” nào để giới hạn phạm vi của lệnh cấm theo từng bên hoặc theo địa lý.
Bà Martinez-Olguin viết: “Thật vậy, như đã thảo luận với những người khai báo của Chính phủ tại phiên điều trần về lệnh cấm sơ bộ, chỉ có một hợp đồng duy nhất cho việc cung cấp nguồn tài trợ nói trên, và nó áp dụng cho các dịch vụ pháp lý trực tiếp trên toàn quốc”.
Luật sư của nguyên đơn Adina Appelbaum, giám đốc chương trình của Trung tâm Amica về Quyền Di dân, cho biết bà không nghĩ rằng quyết định của Tối Cao Pháp Viện sẽ ảnh hưởng đáng kể đến vụ án của mình. Tuy nhiên, bà chỉ trích nó, nói rằng Tối Cao Pháp Viện đã “quay lưng lại với vai trò bảo vệ người dân”, bao gồm cả người di cư.
Một thẩm phán liên bang vào tháng 2 đã phần lớn ngăn chặn các sắc lệnh điều hành sâu rộng nhằm chấm dứt sự hỗ trợ của chính phủ đối với các chương trình thúc đẩy sự đa dạng, công bằng và hòa nhập.
Thẩm phán Quận Liên bang Adam Abelson ở Baltimore đã cấp một lệnh cấm sơ bộ ngăn chặn chính quyền chấm dứt hoặc thay đổi các hợp đồng liên bang mà họ coi là liên quan đến công bằng.
Một tòa phúc thẩm sau đó đã tạm dừng quyết định này. Các luật sư của nhóm Democracy Forward đại diện cho các nguyên đơn trong vụ án.
Chủ tịch và Giám đốc điều hành của nhóm, Skye Perryman, cho biết bà thất vọng về phán quyết của Tối Cao Pháp Viện, gọi đó là một rào cản khác đối với việc tìm kiếm sự cứu trợ tại tòa. Nhưng bà cũng nói rằng nó còn hạn chế và có thể giữ nguyên ít nhất một số quyết định ngăn chặn chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Vào tháng 2, một thẩm phán đã chặn chính quyền giữ lại các quỹ liên bang từ các cơ sở chăm sóc sức khỏe cung cấp dịch vụ chăm sóc khẳng định giới tính cho bệnh nhân dưới 19 tuổi.
Giải thích lý do cho lệnh cấm trên toàn quốc, Thẩm phán Quận Liên bang Brendan Abell Hurson ở Maryland nói rằng “cách tiếp cận chắp vá không phù hợp trong trường hợp này”.
Ông viết: “Sự nhầm lẫn đáng kể sẽ phát sinh khi ngăn cấm các cơ quan điều kiện hóa nguồn tài trợ cho một số cơ sở y tế nhất định, trong khi cho phép nguồn tài trợ có điều kiện tồn tại đối với các cơ sở y tế khác”.
Một vụ kháng cáo trong vụ án này đã bị tạm dừng khi Tối Cao Pháp Viện xem xét các vấn đề tương tự về trẻ vị thành niên và chăm sóc sức khỏe chuyển giới. Tuần trước, Tối Cao Pháp Viện đã giữ nguyên luật của Tennessee cấm các phương pháp điều trị y tế quan trọng đối với thanh thiếu niên chuyển giới.
Omar Gonzalez-Pagan, cố vấn cấp cao của Lambda Legal Defense and Education Fund Inc., là một trong những luật sư đã bảo đảm phán quyết của Hurson. Ông cho biết các luật sư của nguyên đơn vẫn đang đánh giá tác động có thể có của quyết định của Tối Cao Pháp Viện, nhưng ông tin rằng Tối Cao Pháp Viện đã nhận ra rằng “sự cứu trợ có hệ thống, phổ quát đôi khi là thích hợp”.
Vào tháng 5, một thẩm phán ở Rhode Island đã chặn một sắc lệnh điều hành tìm cách phá dỡ các cơ quan liên bang hỗ trợ thư viện, bảo tàng, doanh nghiệp thiểu số và các bên trong các tranh chấp lao động.
Chính quyền đã kháng cáo.
Rhode Island là một nguyên đơn trong vụ kiện. Tổng chưởng lý của tiểu bang, Peter F. Neronha, cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Sáu rằng ông sẽ “tiếp tục sử dụng mọi đòn bẩy pháp lý có sẵn để đảm bảo rằng người Mỹ, tất cả người Mỹ, được bảo vệ khỏi những ý muốn ngày càng nguy hiểm của Tổng thống này”.
Theo ABC News, quyết định này có thể tạo ra những thách thức pháp lý mới và ảnh hưởng đến cách các chính sách của chính quyền được thực thi trên toàn quốc.
