Chuyến đi Washington của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong tuần này đã mang về cho Tổng Thống Donald Trump một đề cử Giải Nobel Hòa bình mà ông hằng mong ước, nhưng lệnh ngừng bắn cho cuộc chiến ở Gaza mà nhà lãnh đạo Hoa Kỳ tìm kiếm thì vẫn chưa đạt được.
Mặc dù Tổng Thống Trump đã dồn sức ủng hộ cho một thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 60 ngày giữa Israel và Hamas, nhưng không có đột phá nào được công bố trong chuyến thăm của ông Netanyahu. Đây là một sự thất vọng đối với một vị tổng thống muốn được biết đến như một nhà kiến tạo hòa bình và đã đặt uy tín của mình vào khả năng đạt được các thỏa thuận.
Bà Rachel Brandenburg, giám đốc điều hành và thành viên cấp cao của Diễn đàn Chính sách Israel tại Washington, nhận định: “Ông ấy tự hào về việc có thể đạt được các thỏa thuận, vì vậy đây là một thử thách khác”.
Khả năng đạt được thỏa thuận ngừng bắn trong cuộc chiến kéo dài 21 tháng sẽ cho thấy giới hạn ảnh hưởng của Tổng Thống Trump đối với ông Netanyahu, đặc biệt là sau các cuộc tấn công chung gần đây vào các cơ sở hạt nhân của Iran mà cả hai nhà lãnh đạo đã ca ngợi tại Tòa Bạch Ốc trong tuần này.
Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết hôm thứ Năm rằng khi nói đến lệnh ngừng bắn ở Gaza, “chúng ta đã gần hơn bao giờ hết và chúng ta hy vọng, nhưng chúng ta cũng nhận ra rằng vẫn còn một số thách thức”.
Theo tin từ ABC News, việc chấm dứt cuộc chiến ở Gaza sẽ giúp Tổng Thống Trump có thêm dư địa để đạt được một số thỏa thuận lớn hơn mà ông tìm kiếm ở Trung Đông, chẳng hạn như mở rộng Hiệp định Abraham vốn bắt đầu trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông và bình thường hóa quan hệ với chính phủ mới của Syria.
Ngay cả khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn, ông Netanyahu đã hứa rằng giao tranh sẽ tiếp tục nếu cần thiết cho đến khi Hamas bị tiêu diệt. Trong khi đó, nhóm vũ trang này đã đặt điều kiện việc thả các con tin còn lại là Israel phải rút khỏi Gaza, một điều kiện mà Israel không sẵn lòng chấp nhận.
Mối quan hệ Trump-Netanyahu đã có sự phục hồi đáng kể. Tổng Thống Trump đã thực hiện một bước đi đầy rủi ro khi tham gia vào các cuộc tấn công của Israel vào Iran tháng trước, cung cấp hỏa lực quan trọng của Hoa Kỳ, đồng thời gây lo ngại cho các nhà lãnh đạo thế giới và một số người ủng hộ chính sách “Nước Mỹ trên hết” của Tổng Thống Trump.
Trong chuyến thăm Washington tuần này, nhà lãnh đạo Israel cũng cho thấy ông biết cách ca ngợi tổng thống một cách quan trọng đối với ông khi ông công bố một lá thư trước giới truyền thông và máy quay để thông báo rằng ông đã đề cử ông Trump cho Giải Nobel Hòa bình.
Ông Netanyahu, giống như nhiều người Israel, tin rằng Tổng Thống Trump là người bạn vĩ đại nhất mà họ từng có ở Tòa Bạch Ốc và vô cùng biết ơn các cuộc tấn công của Hoa Kỳ vào các địa điểm hạt nhân của Iran tháng trước.
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Israel cũng đang chịu áp lực ngày càng tăng từ công chúng để chấm dứt chiến tranh khi các con tin bị giam cầm và nhiều binh sĩ Israel thiệt mạng trong các cuộc tấn công theo kiểu du kích.
Thành công quân sự của Israel trước Iran đã mang lại cho ông một số vốn chính trị, nhưng nếu ông kết thúc chiến tranh trong khi vẫn để Hamas tồn tại, ông sẽ phá vỡ lời hứa “chiến thắng hoàn toàn” mà ông đã nhiều lần tuyên bố.
Trong một tuyên bố video hôm thứ Năm, ông Netanyahu nói rằng ông sẽ đồng ý với một lệnh ngừng bắn “tạm thời” kéo dài 60 ngày để đổi lấy việc trả tự do cho một nửa số con tin còn lại ở Gaza, nhiều người trong số họ được cho là đã chết, và ông sẽ bắt đầu đàm phán về việc chấm dứt chiến tranh.
Nhưng ông đã đặt điều kiện bất kỳ lệnh ngừng bắn lâu dài nào đối với việc Hamas từ bỏ vũ khí – điều mà các chiến binh đã từ chối thực hiện chừng nào Israel còn chiếm đóng các phần của Gaza.