Tổng thống Donald Trump đã chỉ thị Bộ Thương mại xem xét thay đổi phương thức thu thập dữ liệu của Cục Điều tra Dân số Hoa Kỳ, với mục tiêu loại trừ những người nhập cư vào Hoa Kỳ bất hợp pháp.
Theo tuyên bố của Tổng thống Trump trên nền tảng mạng xã hội cá nhân, việc thu thập dữ liệu điều tra dân số sẽ dựa trên “thực tế và số liệu hiện tại”, đồng thời sử dụng “kết quả và thông tin thu được từ cuộc Bầu cử Tổng thống năm 2024”. Điều này cho thấy khả năng ông muốn đưa yếu tố chính trị vào công tác kiểm đếm dân số, vốn quyết định quyền lực chính trị và phân bổ ngân sách liên bang.
Chuyên gia nhận định rằng việc thay đổi phương thức điều tra dân số quốc gia, một trong những nhiệm vụ phi quân sự lớn nhất của chính phủ liên bang, sẽ đòi hỏi sự điều chỉnh Đạo luật Điều tra Dân số và cần có sự chấp thuận của Quốc Hội. Một số chuyên gia cho rằng việc này sẽ gặp nhiều trở ngại pháp lý và hậu cần, bởi lẽ việc tổ chức một cuộc điều tra dân số giữa thập kỷ trong thời gian ngắn là vô cùng khó khăn, thậm chí bất khả thi.
Động thái này của Tổng thống Trump được xem là một phần trong nỗ lực định hình lại các số liệu cơ bản về tình hình xã hội Hoa Kỳ theo hướng có lợi cho mình, từ số liệu việc làm hàng tháng đến cách thức vẽ lại các khu vực bầu cử quốc hội cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2026. Tuy nhiên, bất kỳ sự thay đổi nào đối với điều tra dân số cũng có thể vấp phải các thách thức pháp lý, đặc biệt là khi điều tra dân số còn ảnh hưởng đến việc phân bổ 2,8 nghìn tỷ đô la ngân sách liên bang.
Trước đó, Tòa án Tối cao đã ngăn cản ông Trump bổ sung câu hỏi về tình trạng công dân vào cuộc điều tra dân số năm 2020. Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Hoa Kỳ quy định việc phân bổ số ghế quốc hội và phiếu đại cử tri phải dựa trên “tổng số người trong mỗi tiểu bang”.
Theo ABC News, đây không phải là lần đầu Tổng thống Trump tìm cách tác động vào kết quả điều tra dân số. Năm 2020, ông từng đề xuất loại trừ những người cư trú bất hợp pháp khỏi các số liệu phân bổ dân số, nhưng kế hoạch này đã bị nhiều tiểu bang, thành phố và tổ chức phản đối, cũng như vấp phải các phán quyết bất lợi từ tòa án cấp dưới.
