Chỉ sáu tháng sau nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Donald Trump đã đạt được hầu hết những điều ông mong muốn từ Tối cao Pháp viện mà ông đã định hình lại trong nhiệm kỳ đầu tiên. Các thẩm phán, ba trong số đó do ông Trump bổ nhiệm, đã mở đường cho việc tước bỏ các biện pháp bảo vệ pháp lý cho hơn 1 triệu người nhập cư, sa thải hàng ngàn nhân viên liên bang, loại bỏ các thành viên quân đội là người chuyển giới, và cách chức người đứng đầu các cơ quan chính phủ độc lập.
Cách thức Tổng thống đạt được những thắng lợi pháp lý này rất đáng chú ý, vì các luật sư của chính quyền đang khai thác các kháng cáo khẩn cấp, vốn ít được sử dụng dưới các chính quyền trước đây, để đẩy nhanh các vụ án lên Tối cao Pháp viện, nơi các phán quyết thường được đưa ra mà không có giải thích.
Việc Tổng thống Trump sử dụng “tòa án khẩn cấp” phản ánh cách tiếp cận mạnh mẽ của ông đối với việc cai trị trong nhiệm kỳ thứ hai, với ít tiếng nói thận trọng hơn trong chính quyền và Đảng Cộng hòa của ông. Ông thường tìm kiếm bất kỳ đòn bẩy nào có thể để thúc đẩy chương trình nghị sự của mình, bất kể các thông lệ trong quá khứ hay truyền thống.
Kết quả là những tín hiệu xanh từ tòa án cao nhất của quốc gia mà không có bất kỳ sự rõ ràng nào về cách luật pháp nên được diễn giải trong tương lai. Ví dụ gần đây nhất là việc tòa cho phép chính quyền của Tổng thống Trump tiến hành một lời hứa tranh cử quan trọng là giải thể Bộ Giáo dục và sa thải gần 1.400 nhân viên.
Trong một vụ án trước đó cho phép đưa người di cư đến các quốc gia khác ngoài quê hương họ mà ít hoặc không có cơ hội phản đối, Thẩm phán Sonia Sotomayor đã phàn nàn rằng “chính quyền có Tối cao Pháp viện trong danh bạ điện thoại”.
David Warrington, luật sư hàng đầu của Tòa Bạch Ốc và là cựu luật sư riêng của Tổng thống Trump, cho biết đội ngũ của Tổng thống làm việc “suốt ngày đêm để thúc đẩy chương trình nghị sự của ông”.
Các quan chức cấp cao trong chính quyền, giấu tên khi thảo luận về chiến lược pháp lý, cho biết Tòa Bạch Ốc đang dựa vào tòa án khẩn cấp vì các đối thủ chính trị đã rất tích cực trong việc tìm kiếm các lệnh cấm tạm thời từ các thẩm phán cấp dưới để ngăn chặn các đề xuất.
Skye Perryman, người đứng đầu tổ chức phi lợi nhuận Democracy Forward, vốn nhiều lần kiện chính quyền, cho rằng các kháng cáo khẩn cấp đã bị theo đuổi “quá sớm và không phù hợp”. Bà bày tỏ lo ngại rằng Tối cao Pháp viện hiện tại không kiểm tra “sự lạm quyền của chính quyền này theo cách mà người dân Mỹ mong đợi họ làm và hiến pháp yêu cầu”.
Theo thông tin từ Associated Press, kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức, tòa án khẩn cấp đã đầy ắp các kháng cáo từ chính quyền của ông. Đã có lúc, các thẩm phán được yêu cầu đưa ra ý kiến gần như mỗi tuần khi Tổng thống Trump thúc đẩy việc dỡ bỏ các lệnh của tòa án cấp dưới làm chậm lại chương trình nghị sự bảo thủ đầy tham vọng của ông.
Các phán quyết trên tòa án “bóng tối”, hay tòa án khẩn cấp, đã xuất hiện trong một số hơn 300 vụ kiện đã thách thức các phần trong chương trình nghị sự nhiệm kỳ hai của Tổng thống Trump.
Các quan chức chính quyền đã chỉ trích gay gắt các thẩm phán cấp dưới mà họ cho là cản trở Tổng thống Trump. Cố vấn chính sách cấp cao Stephen Miller đã nói về “sự chuyên chế tư pháp”. Bản thân Tổng thống Trump đã kêu gọi luận tội Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ James Boasberg, điều này đã dẫn đến một sự khiển trách hiếm hoi từ Chánh án John Roberts.
Tuy nhiên, các nhà phê bình cho rằng Tối cao Pháp viện dường như không có vẻ hoài nghi đặc biệt về các hành động của chính quyền. Giáo sư luật Pamela Karlan tại Đại học Stanford nhận định trên podcast “Original Jurisdiction”: “Các thẩm phán quận đã nhận ra rằng điều này không bình thường. Những gì chính quyền đang cố gắng làm là không bình thường và nó phải bị dừng lại.”
Tòa án Tối cao vẫn chưa đưa ra phán quyết cuối cùng trong bất kỳ vụ án nào, các vụ án này vẫn đang tiếp tục ở các tòa án cấp dưới. Có thể, nếu không muốn nói là có khả năng, tòa án cuối cùng sẽ xem xét các kháng cáo trong một số vụ án này và đưa ra các phán quyết cuối cùng. Tuy nhiên, ngay cả khi tòa án phán quyết một chính sách là bất hợp pháp, thì đã có thể quá muộn, theo Alicia Bannon, giám đốc Chương trình Tư pháp tại Trường Luật thuộc Đại học New York.
Bà Bannon nói: “Trong rất nhiều trường hợp này, bạn không thể khắc phục được.” Bà chỉ ra lệnh của Bộ Giáo dục và nói: “Một khi những vụ sa thải đó đã được tiến hành, một khi bộ đó đã bị xóa sổ hiệu quả, bạn không thể chỉ, bạn biết đấy, nhấn một nút và đưa chúng ta trở lại tình trạng ban đầu.”
