Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump được cho là đang tìm cách loại bỏ Chủ tịch Cục Dự Trữ Liên Bang (Fed) Jerome Powell, cáo buộc ông này quản lý yếu kém dự án cải tạo trị giá 2.5 tỷ đô la của ngân hàng trung ương. Động thái này diễn ra sau nhiều tháng ông Trump tìm cách loại bỏ vị quan chức ngân hàng trung ương độc lập, người đã phản đối lời kêu gọi của Tổng Thống về việc cắt giảm lãi suất do lo ngại về các mức thuế của chính quyền có thể làm gia tăng lạm phát.
Theo các nguồn tin, ông Trump cho rằng việc Powell xử lý dự án cải tạo quy mô lớn trên hai tòa nhà của Fed ở Washington có thể là cơ sở để thực hiện bước đi chưa từng có và có thể gây tranh cãi về mặt pháp lý là sa thải ông Powell. Ông Trump nhận định số tiền 2.5 tỷ đô la cho việc cải tạo là “đáng xấu hổ”, và không thấy ông Powell cần một “cung điện”.
Dự án này đã được tiến hành trong nhiều năm, kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng Thống Trump. Nhưng gần đây nó mới thu hút sự chú ý của Tòa Bạch Ốc. Ông Trump cho rằng việc cắt giảm lãi suất của Fed sẽ làm giảm chi phí vay của chính phủ, trong khi ông Powell cảnh báo rằng việc cắt giảm lãi suất quá sớm có thể làm trầm trọng thêm lạm phát và cuối cùng làm tăng chi phí vay đó.
Việc Fed mất đi tính độc lập về chính trị có thể làm suy yếu thị trường tài chính Mỹ, có khả năng dẫn đến sự sụp đổ của cổ phiếu và các nhà đầu tư tính phí cao để cho nền kinh tế Mỹ vay.
Chủ tịch Fed là một trở ngại trong những nỗ lực của Tổng Thống Trump nhằm giành quyền kiểm soát hoàn toàn đối với nhánh hành pháp. Ông Powell và ban lãnh đạo của ông có nhiệm vụ kép là tối đa hóa việc làm và giữ giá cả ổn định, một nhiệm vụ có thể yêu cầu họ đưa ra những động thái không được lòng dân như tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát. Việc giữ cho Fed không bị ảnh hưởng bởi Tòa Bạch Ốc – ngoài việc đề cử các quan chức của Fed – cho phép tổ chức này thực hiện nhiệm vụ của mình dựa trên những gì nền kinh tế cần, thay vì những gì một chính trị gia mong muốn.
Một nỗ lực nhằm loại bỏ ông Powell trước khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào tháng 5 năm 2026 sẽ làm suy yếu tính độc lập lâu đời của Fed đối với các vấn đề chính trị hàng ngày và có thể dẫn đến lạm phát, lãi suất và một nền kinh tế yếu hơn. Theo Tòa án Tối cao gần đây, Tổng Thống không thể sa thải Powell chỉ vì ông Trump không đồng ý với ông về lãi suất. Nhưng về mặt pháp lý, Tổng Thống có thể làm như vậy “vì lý do chính đáng”, chẳng hạn như hành vi sai trái hoặc vi phạm nghĩa vụ.
Ông Trump cho rằng ông Powell đã trình bày sai về dự án cải tạo trong lời khai trước Quốc hội và chi phí quá cao, do đó xứng đáng bị sa thải. Dự án cải tạo trụ sở chính của Fed, được xây dựng từ những năm 1930, được cho là cần thiết do hệ thống điện, hệ thống ống nước và hệ thống HVAC (hệ thống sưởi, thông gió và điều hòa không khí) đã lỗi thời. Việc cải tạo cũng sẽ loại bỏ amiăng, chì và các yếu tố nguy hiểm khác, đồng thời cập nhật tòa nhà bằng hệ thống điện và thông tin liên lạc hiện đại.
Theo tờ The Seattle Times, chi phí cải tạo đã tăng lên 2.5 tỷ đô la, cao hơn khoảng 600 triệu đô la so với ngân sách ban đầu. Fed cho biết việc cải tạo sẽ giảm chi phí “theo thời gian” vì họ có thể hợp nhất khoảng 3.000 nhân viên tại Washington vào ít tòa nhà hơn và sẽ không cần phải thuê nhiều không gian phụ như hiện tại.
Trong một diễn biến khác, Giám đốc Ngân sách của Tòa Bạch Ốc đã gọi việc cải tạo là “phô trương”. Ông Russ Vought, cố vấn ngân sách hàng đầu của chính quyền, đã viết thư cho ông Powell cho biết Tổng Thống Trump “vô cùng lo ngại” về “việc cải tạo phô trương” của Fed đối với các cơ sở của mình. Ông Powell đã bác bỏ những tuyên bố này.
Theo The Associated Press.
