DATELAND, Arizona (AP) — Giữa vùng sa mạc khô cằn của Arizona, nơi cuộc khủng hoảng sông Colorado đang khiến việc sử dụng nước trở thành tâm điểm, công ty Mainstream Aquaculture đã thành lập một trang trại nuôi cá. Tại đây, họ đang nuôi loại cá nhiệt đới barramundi (còn gọi là cá vược châu Á) để cung cấp cho các nhà hàng ở Hoa Kỳ.
Phía Mainstream Aquaculture xem đây là một giải pháp thay thế bền vững cho việc đánh bắt cá biển. Họ cho rằng các đầu bếp và người tiêu dùng có ý thức về môi trường thích nguồn thực phẩm này vì khoảng cách vận chuyển ngắn hơn, giảm thiểu ô nhiễm từ các tàu lớn.
Ông Matt Mangan, người đứng đầu chi nhánh tại Mỹ của Mainstream (có trụ sở ở Úc) nói rằng họ “kinh doanh về nước” và muốn tồn tại lâu dài ở đây. Ông cùng một số chuyên gia nuôi trồng thủy sản lập luận rằng việc sử dụng nước hai lần là rất hiệu quả: nước từ ao nuôi cá giàu dinh dưỡng có thể dùng để tưới các loại cây trồng như cỏ Bermuda bán làm thức ăn cho gia súc.
Tuy nhiên, theo tường thuật của The Associated Press, một số chuyên gia đặt câu hỏi liệu việc nuôi cá quy mô lớn ở vùng khô hạn như Arizona có thể thực hiện được mà không gây ra chi phí môi trường cao hay không.
Vấn đề mấu chốt nằm ở việc cộng đồng quyết định đâu là mục đích sử dụng nước hợp lý. Arizona đang đối phó với biến đổi khí hậu khiến khu vực này ngày càng khô hạn, làm cho nguồn nước trở nên quý giá hơn.
Trang trại này sử dụng nước ngầm, một nguồn tài nguyên không thể tái tạo, chứ không dùng nước sông Colorado. Giống như ngành khai thác mỏ, các ngành và cá nhân khác nhau có quan điểm khác nhau về việc có nên khai thác nguồn nước này hay không.
Bà Sarah Porter, Giám Đốc Trung Tâm Kyl về Chính Sách Nước tại Viện Morrison thuộc Đại học Tiểu bang Arizona (ASU), nhận định: “Miễn là nước ngầm vẫn được coi là tài nguyên mở ở những vùng nông thôn này của Arizona, chúng sẽ dễ bị tổn thương trước việc các ngành công nghiệp mới đến và sử dụng nước ngầm cho mục đích đó.”
Một số nhà khoa học tin rằng nuôi trồng thủy sản có thể đóng vai trò trong việc bảo vệ hệ sinh thái đại dương tự nhiên khỏi tình trạng đánh bắt quá mức. Nó cũng có thể giúp giải quyết phần nào vấn đề nguồn cung phát sinh từ chính sách thuế quan của chính quyền Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đối với hàng nhập khẩu từ hàng chục quốc gia, vốn chiếm khoảng 80% lượng hải sản mà Hoa Kỳ tiêu thụ.
Giáo sư Kevin Fitzsimmons từ Đại học Arizona, người từng cố vấn cho sinh viên khởi nghiệp trang trại cá rô phi mà Mainstream mua lại, cho rằng: “Tôi không nghĩ nông nghiệp sa mạc sẽ biến mất. Rõ ràng, chúng ta muốn làm điều đó một cách hiệu quả nhất có thể về mặt sử dụng nước.”
Nhưng không phải ai cũng đồng ý. Ông Jay Famiglietti, giáo sư tại ASU và Giám Đốc khoa học của Sáng Kiến Đổi Mới Nước Arizona, gọi “ao nhân tạo ở sa mạc là ngu xuẩn”. Ông lo ngại về lượng nước bay hơi lớn.
Phía Mainstream cho biết họ đã cải thiện thiết kế ao nuôi để giữ nhiệt tốt hơn vào mùa đông và giảm được một nửa lượng nước cần thiết. Họ cũng nhấn mạnh rằng nước thải từ ao cá giống như “phân bón lỏng” và có thể dùng để tưới cỏ chịu mặn.
Tuy nhiên, ông Famiglietti phản biện rằng việc này lại hỗ trợ ngành chăn nuôi gia súc, vốn đóng góp lớn vào lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Ông nói: “Làm hai việc chưa tối ưu thì không khiến nó tốt hơn.”
Arizona có bảy khu vực được quản lý chặt chẽ về nước ngầm, nhưng Dateland không nằm trong số đó. Luật duy nhất ở đây là chủ đất có thể bơm một lượng nước ngầm “hợp lý”. Khái niệm “hợp lý” chưa có tiền lệ rõ ràng đối với ngành nuôi trồng thủy sản.
Dựa trên số liệu của Mainstream, bà Porter ước tính trang trại cá này cần một lượng nước “rất lớn”, tương đương với một trang trại lớn hoặc thậm chí nhiều hơn một số vùng ngoại ô của Phoenix. Bà lưu ý rằng dù nước được sử dụng lại, nó vẫn làm cạn kiệt tầng nước ngầm.
Mainstream hy vọng sẽ hợp tác với các nông dân khác trong khu vực để sử dụng nước thải từ ao cá. Họ cũng tin rằng nuôi trồng thủy sản là giải pháp cho vấn đề đánh bắt quá mức và ô nhiễm ở đại dương.
Như Giáo sư Fitzsimmons nói: “Chúng ta không thể tiếp tục săn bắt và thu hái từ đại dương mãi được.”
