Theo phân tích mới từ các chuyên gia khí hậu, khoảng 4 tỷ người, tức là một nửa dân số toàn cầu, đã phải trải qua ít nhất một tháng nắng nóng cực đoan kéo dài hơn bình thường trong khoảng thời gian từ tháng 5 năm 2024 đến tháng 5 năm 2025. Tình trạng này được xác định là do biến đổi khí hậu gây ra bởi hoạt động của con người.
Nắng nóng gay gắt đã dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng như bệnh tật, tử vong, thiệt hại mùa màng và gây áp lực nặng nề lên hệ thống năng lượng cũng như y tế. Dù lũ lụt hay bão tố thường chiếm spotlight trên truyền thông, nhưng nhiệt độ cực đoan mới là thủ phạm thầm lặng và có thể gây chết người nhiều nhất. Rất nhiều trường hợp tử vong liên quan đến nắng nóng không được báo cáo đầy đủ hoặc bị quy nhầm nguyên nhân khác như bệnh tim hay suy thận, theo báo cáo từ World Weather Attribution, Climate Central và Hội Chữ thập đỏ.
Các nhà khoa học đã sử dụng phương pháp được kiểm chứng để đánh giá mức độ biến đổi khí hậu làm tăng nhiệt độ trong các đợt nắng nóng cực đoan. Họ tính toán khả năng xảy ra của các sự kiện này do biến đổi khí hậu. Kết quả cho thấy, ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, số ngày nắng nóng cực đoan đã tăng ít nhất gấp đôi so với nếu không có biến đổi khí hậu.
Các hòn đảo vùng Caribe là những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Puerto Rico, một lãnh thổ của Hoa Kỳ, đã hứng chịu tới 161 ngày nắng nóng cực đoan. Nếu không có biến đổi khí hậu, con số này dự kiến chỉ khoảng 48 ngày. Người dân tại đây cho biết, nhiệt độ cao khiến việc ra ngoài trời trở nên gần như bất khả thi, thậm chí cả những hoạt động đơn giản cùng gia đình cũng khó thực hiện.
Các cộng đồng thu nhập thấp và những nhóm dễ bị tổn thương như người cao tuổi hay người có bệnh nền là những đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ nắng nóng cực đoan. Báo cáo nhấn mạnh, các đợt nhiệt độ cao kỷ lục ở Trung Á (tháng 3), Nam Sudan (tháng 2) và vùng Địa Trung Hải (tháng 7 năm trước) sẽ không thể xảy ra nếu không có biến đổi khí hậu.
Trước tình hình này, các chuyên gia kêu gọi cần nhanh chóng mở rộng các biện pháp ứng phó như hệ thống cảnh báo sớm tốt hơn, kế hoạch hành động chống nóng, và quy hoạch dài hạn cho các khu vực đô thị để đối phó với thách thức ngày càng tăng. Các chiến lược được đề xuất bao gồm hệ thống giám sát và báo cáo nhiệt độ, dịch vụ y tế khẩn cấp, các trung tâm làm mát công cộng, cập nhật quy chuẩn xây dựng, áp dụng luật an toàn lao động khi làm việc dưới trời nóng, và thiết kế lại thành phố để chống nóng hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, các nhà khoa học cảnh báo rằng, nếu không loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch, các đợt nắng nóng sẽ tiếp tục trở nên nghiêm trọng và thường xuyên hơn, khiến các biện pháp bảo vệ hiện tại mất dần hiệu quả. Thông tin này được tổng hợp theo báo cáo từ Associated Press công bố vào ngày 30/5/2025.
