Uvira, một thành phố chiến lược ở miền đông Congo, đang chìm trong bầu không khí hoảng loạn sau khi bị nhóm M23, được Rwanda hậu thuẫn, chiếm đóng. Tình hình leo thang bất chấp thỏa thuận hòa bình do Mỹ làm trung gian.
Theo tin từ hãng thông tấn AP, Uvira là thành trì lớn cuối cùng của chính phủ Congo tại tỉnh Nam Kivu, sau khi thủ phủ Bukavu rơi vào tay phiến quân vào tháng Hai. Việc chiếm giữ thành phố này cho phép phe nổi dậy củng cố hành lang ảnh hưởng rộng lớn khắp miền đông Congo.
M23 cho biết họ đã kiểm soát Uvira vào đầu tuần, sau một cuộc tấn công chớp nhoáng bắt đầu từ đầu tháng. Ngoài hơn 400 người thiệt mạng, khoảng 200,000 người đã phải di dời, theo các quan chức khu vực.
Hiện tại, tình hình tại Uvira vẫn chưa trở lại bình thường. Không một bóng người trên đường phố, ngoại trừ các xe quân sự tuần tra. Ngân hàng đóng cửa và người dân chưa thể trở lại làm việc. Ít ai dám ra khỏi nhà vào ban ngày và không ai dám ra ngoài sau khi trời tối, do các tay súng M23 vũ trang tuần tra.
Bà Maria Esther, một người dân địa phương, chia sẻ: “Một số người đã rời khỏi thành phố, nhưng chúng tôi ở lại. Tuy nhiên, tình hình vẫn chưa ổn định, chúng tôi chưa thể trở lại cuộc sống thường nhật vì không có tiền để chi tiêu”.
Cuộc tấn công mới nhất của phe nổi dậy diễn ra bất chấp thỏa thuận hòa bình do Hoa Kỳ làm trung gian, được ký kết vào tuần trước giữa Tổng Thống Congo và Tổng Thống Rwanda tại Washington. Hoa Kỳ đã cáo buộc Rwanda vi phạm thỏa thuận bằng cách hậu thuẫn cho một cuộc tấn công mới của phiến quân ở miền đông Congo giàu khoáng sản. Chính quyền Tổng Thống Donald Trump cảnh báo sẽ có hành động chống lại những “kẻ phá hoại” thỏa thuận.
Thỏa thuận này không bao gồm nhóm phiến quân, hiện đang đàm phán riêng với Congo và đã đồng ý ngừng bắn vào đầu năm nay. Tuy nhiên, nó buộc Rwanda phải ngừng hỗ trợ các nhóm vũ trang như M23 và chấm dứt thù địch. Thư ký Ngoại giao Hoa Kỳ, Marco Rubio, cho biết trên X (Twitter): “Hành động của Rwanda ở miền đông DRC là vi phạm rõ ràng các Hiệp định Washington do Tổng Thống Donald Trump ký kết, và Hoa Kỳ sẽ có hành động để đảm bảo các cam kết với Tổng Thống được thực hiện”.
Cuộc tiến công của phiến quân đã đẩy xung đột đến gần biên giới Burundi, làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột lan rộng trong khu vực. Hơn 100 nhóm vũ trang đang tranh giành địa bàn ở miền đông Congo giàu khoáng sản, gần biên giới với Rwanda, nổi bật nhất là M23. Xung đột đã tạo ra một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn nhất thế giới, với hơn 7 triệu người phải di dời, theo cơ quan tị nạn của Liên Hợp Quốc.
Theo ABC News, các đối tác Liên Hợp Quốc địa phương báo cáo rằng hơn 200,000 người đã phải di dời trên khắp tỉnh kể từ ngày 2 tháng 12. Dân thường cũng đã vượt biên sang Burundi, và có báo cáo về việc đạn pháo rơi vào thị trấn Rugombo, ở phía Burundi của biên giới, làm dấy lên lo ngại về xung đột lan sang lãnh thổ Burundi.
Theo ABC News.
