Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố ý định cách chức Thống đốc Lisa Cook khỏi Hội đồng Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed), bà là người phụ nữ Mỹ gốc Phi đầu tiên giữ chức vụ này. Động thái này đã châm ngòi cho một cuộc tranh luận căng thẳng về tính độc lập của một định chế quan trọng.
Theo thông báo từ Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Trump tuyên bố cách chức bà Cook với cáo buộc gian lận thế chấp, một cáo buộc mà bà Cook đã bác bỏ là không có cơ sở pháp lý. Bà khẳng định sẽ tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của mình.
Quyết định này của Tổng thống Trump được xem là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn nhằm mở rộng quyền lực của Nhà Trắng lên các cơ quan liên bang vốn được cho là độc lập, cũng như là một đòn giáng vào các chính sách về đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI). Động thái này đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các nhà lãnh đạo chính trị Mỹ gốc Phi, cũng như các tổ chức dân quyền như Liên minh Đô thị Quốc gia (National Urban League) và Nhóm Lập pháp của Người Mỹ gốc Phi (Congressional Black Caucus).
Bà Lisa Cook, một nhà kinh tế học nổi tiếng, đã dành nhiều năm nghiên cứu về cách thức phân biệt đối xử chủng tộc và bạo lực có mục tiêu đã tạo ra rào cản cho sự tiến bộ kinh tế của người Mỹ gốc Phi. Bà từng giảng dạy tại Đại học Bang Michigan và trường Chính phủ Kennedy thuộc Đại học Harvard. Bà cũng là một học giả Marshall, nhận bằng cấp từ Đại học Oxford và trường Cao đẳng Spelman.
Năm 2022, bà Cook đã được Thượng viện phê chuẩn vào vị trí Thống đốc Fed với sự ủng hộ của đảng Dân chủ, mặc dù đảng Cộng hòa đã có những ý kiến trái chiều về trình độ và nghiên cứu của bà, cho rằng nghiên cứu của bà quá tập trung vào vấn đề chủng tộc.
Trong một tuyên bố, bà Cook nhấn mạnh: “Là một Thống đốc của Cục Dự trữ Liên bang, tôi ưu tiên và tập trung vào nhiệm vụ kép của chúng ta, và tôi đã cùng các đồng nghiệp tích cực đấu tranh chống lại lạm phát”.
Việc cách chức bà Cook diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Trump bày tỏ mong muốn Cục Dự trữ Liên bang tuân theo các chính sách mà ông ưa thích về lãi suất và đã nhiều lần công khai chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell vì duy trì tính độc lập của ngân hàng trung ương.
Các nhà kinh tế bảo thủ từ lâu đã cáo buộc rằng nền tảng học vấn của bà Cook và các thống đốc khác có thể dẫn đến việc họ sử dụng quyền lực của ngân hàng trung ương để thực hiện các chính sách vượt ra ngoài nhiệm vụ kép của Fed. Tuy nhiên, những cáo buộc này đối với bà Cook đã không nhận được nhiều sự ủng hộ trong những năm đầu bà tại vị.
Động thái này bị nhiều người xem là một xu hướng đáng lo ngại, bởi nó có thể làm suy yếu niềm tin vào tính độc lập của Fed và ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định kinh tế của quốc gia. Theo hãng thông tấn Associated Press, các cuộc tấn công vào bà Cook đã leo thang thành các mối đe dọa pháp lý.
