WASHINGTON DC – Theo tin từ tờ New York Times, nỗ lực của Tổng Thống Donald Trump nhằm cấm quyền công dân theo luật khai sinh đang đối mặt với một thách thức pháp lý mới, dù Tối Cao Pháp Viện đã ra phán quyết có lợi cho chính phủ liên bang trong một vụ kiện tương tự cách đây hai tuần.
Phán quyết 6-3 của Tối Cao Pháp Viện đã hạn chế một công cụ quan trọng mà các thẩm phán liên bang sử dụng để kiểm soát quyền hành pháp – các lệnh cấm phổ quát áp dụng không chỉ cho các nguyên đơn mà còn cho tất cả những người bị ảnh hưởng bởi chương trình bị thách thức trên toàn quốc. Tuy nhiên, Tối Cao Pháp Viện cũng nói rõ rằng một công cụ quan trọng khác vẫn có sẵn: các vụ kiện tập thể, cho phép những người phải đối mặt với một vấn đề chung hợp lực trong một vụ kiện duy nhất để đạt được sự cứu trợ trên toàn quốc.
Thẩm phán liên bang Joseph N. Laplante ở New Hampshire đã chấp nhận các vụ kiện tập thể, mở ra một mặt trận mới trong cuộc chiến nhằm bác bỏ nỗ lực của Tổng Thống Trump trong việc định nghĩa lại ai có thể trở thành công dân. Thẩm phán Laplante đã tạm thời chứng nhận một nhóm tất cả trẻ em được sinh ra từ cha mẹ đang ở Hoa Kỳ tạm thời hoặc không có giấy tờ hợp lệ. Sau đó, ông đưa ra một lệnh sơ bộ có lợi cho họ, cấm thi hành lệnh cấm quyền công dân theo luật khai sinh của Tổng Thống Trump. Lệnh này áp dụng trên toàn quốc.
Điều này có nghĩa là sắc lệnh hành pháp của Tổng Thống Trump, vốn chưa có hiệu lực và có thể sẽ không bao giờ có hiệu lực, vẫn bị chặn. Lệnh cấm này sẽ đảo ngược sự hiểu biết thông thường về câu đầu tiên của Tu chính án thứ 14, được thông qua năm 1868: “Tất cả những người sinh ra hoặc nhập tịch Hoa Kỳ và thuộc quyền tài phán của Hoa Kỳ, đều là công dân của Hoa Kỳ và của tiểu bang nơi họ cư trú.”
Một phát ngôn viên của Tòa Bạch Ốc gọi phán quyết của Thẩm phán Laplante là “một nỗ lực rõ ràng và bất hợp pháp để lách lệnh rõ ràng của Tối Cao Pháp Viện chống lại biện pháp khắc phục phổ quát.”
Theo phân tích của tờ New York Times, vụ việc này có thể sẽ được đưa lên Tối Cao Pháp Viện một lần nữa. Tòa án cho đến nay vẫn chưa giải quyết việc sắc lệnh hành pháp của Tổng Thống Trump có hợp hiến hay không.
