Tiếp theo đó, Tổng Thống Trump tổ chức một buổi mít tinh vận động tranh cử tại Fort Bragg ở Bắc Carolina, nơi các binh sĩ trong quân phục đã cổ vũ khi ông chỉ trích cựu Tổng Thống Joe Biden, Thống đốc Newsom và các đảng viên Đảng Dân chủ khác. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng Tổng Thống đang sử dụng quân đội như một công cụ chính trị.
Những diễn biến trong tuần này là cách thức rõ ràng nhất mà Tổng Thống Trump đã cố gắng biến các cơ quan chính phủ thành phương tiện để thực hiện chương trình nghị sự cá nhân của mình, và đã làm sáng tỏ thêm về cuộc diễu binh quân sự dự kiến vào thứ Bảy tới.
Cuộc diễu binh dự kiến ở Washington, D.C., kỷ niệm 250 năm thành lập Quân đội nhưng lại trùng hợp với sinh nhật lần thứ 79 của một vị Tổng Thống đã cảnh báo rằng các cuộc biểu tình phản đối sự kiện này sẽ “bị đáp trả bằng một lực lượng rất lớn”.
Carrie Ann Lee, một thành viên cấp cao tại German Marshall Fund, người cũng đã giảng dạy tại U.S. Army War College, cho biết: “Dù các nhà lãnh đạo Quân đội đã cố gắng hết sức để phi chính trị hóa cuộc diễu binh, nhưng những người theo dõi tin tức bình thường rất khó để thấy đây là điều gì khác ngoài việc sử dụng quân đội cho mục đích chính trị”.
Tổng Thống Trump đã muốn có một cuộc diễu binh quân sự kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của mình, nhưng các chỉ huy cấp cao đã từ chối, lo ngại rằng nó sẽ giống một cảnh tượng mà người ta thấy ở các quốc gia độc tài như Bắc Triều Tiên hoặc Nga hơn là một điều phù hợp với Hoa Kỳ. Sau khi trở lại Nhà Trắng, Tổng Thống Trump đã sa thải chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, thay thế ông bằng người do ông tự chọn và sa thải một số nhà lãnh đạo quân sự hàng đầu khác.
Sau các cuộc biểu tình về chiến dịch thực thi luật nhập cư của chính quyền gần trung tâm thành phố Los Angeles, Tổng Thống Trump cuối tuần trước đã điều động Vệ binh Quốc gia California – và sau đó triển khai Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ – bất chấp sự phản đối của Thống đốc Newsom. Tổng Thống Trump cho rằng Thống đốc Newsom đã “hoàn toàn mất kiểm soát tình hình”. Thống đốc Newsom nói rằng Tổng Thống đang “hành xử như một bạo chúa”.
Đây là lần đầu tiên lực lượng Vệ binh được sử dụng mà không có sự đồng ý của thống đốc kể từ khi Tổng Thống Lyndon B. Johnson điều quân đến Alabama vào năm 1965 để đảm bảo tuân thủ luật dân quyền.
Một thẩm phán liên bang hôm thứ Năm đã phán quyết rằng Tổng Thống Trump đã vi phạm luật chống lại việc sử dụng quân đội trong nước trong việc điều động quân ở Los Angeles và ra lệnh cho Vệ binh trở lại quyền kiểm soát của thống đốc. Phán quyết này, không đưa ra quyết định về việc triển khai Thủy quân lục chiến, sau đó đã bị Tòa phúc thẩm vòng 9 Hoa Kỳ chặn lại trong khi chờ điều trần vào tuần tới.
Các chuyên gia quân sự cảnh báo về cái giá phải trả của các sự kiện trong tuần này đối với hình ảnh của quân đội như một tổ chức phi đảng phái và là một tổ chức được người Mỹ tin tưởng cao.
Bà Lee nói: “Chúng tôi không muốn lực lượng quân sự làm việc như một nhánh vũ trang của một đảng chính trị”.
Tổng Thống Trump đã sử dụng các bộ phận khác của chính phủ liên bang để thưởng cho các đồng minh và trừng phạt kẻ thù của mình. Ủy ban Truyền thông Liên bang của ông đã mở các cuộc điều tra đối với các hãng truyền thông mà Tổng Thống Trump không thích và trong một số trường hợp, đích thân kiện họ. Tổng Thống đã chỉ đạo Bộ Tư pháp điều tra các tổ chức của Đảng Dân chủ và một cựu quan chức đã bảo đảm an ninh cho cuộc bầu cử năm 2020 khi Tổng Thống Trump tranh luận rằng thất bại của ông là do gian lận.
Trong cuộc tranh cãi ngắn ngủi với cựu nhà tài trợ và tỷ phú công nghệ Elon Musk, Tổng Thống Trump đã đe dọa rút các hợp đồng của Musk với chính phủ – một dấu hiệu cho thấy Tổng Thống Trump coi chính phủ như một công cụ để gây ảnh hưởng cá nhân.
Yvonne Chiu, một giáo sư tại Naval War College và một thành viên tại American Enterprise Institute bảo thủ, cho biết: “Ông ấy đang làm điều đó trong mọi khía cạnh của chính phủ, không chỉ quân đội. Nhưng quân đội là bên có tất cả vũ khí”.
Hôm thứ Năm, Tổng Thống Trump đã cười nhạo các cuộc biểu tình dự kiến vào cuối tuần này chống lại cuộc diễu binh, do phong trào “No Kings” tổ chức: “Tôi không cảm thấy mình là một vị vua,” ông nói trong một sự kiện ở Nhà Trắng. “Tôi phải trải qua địa ngục để được phê duyệt mọi thứ”.
Một cuộc thăm dò mới của Associated Press-NORC cho thấy sự chia rẽ đảng phái trong việc liệu người Mỹ có chấp thuận cuộc diễu binh hay không, nhưng có sự đồng thuận rộng rãi hơn về chi phí của nó, với 6 trên 10 người Mỹ nói rằng hàng chục triệu đô la sẽ được chi là không sử dụng tốt tiền công.
Các cuộc thăm dò gần đây khác đã chỉ ra rằng, ngay cả khi nhiều người khác lo lắng, hầu hết các đảng viên Cộng hòa đều cảm thấy thoải mái với cách Tổng Thống Trump đang thực thi quyền lực của mình. Hơn một nửa số người trưởng thành ở Hoa Kỳ cho biết Tổng Thống có “quá nhiều” quyền lực trong một cuộc thăm dò của AP-NORC vào tháng 4 năm 2025, nhưng chỉ có 23% đảng viên Cộng hòa đồng ý.
Tổng Thống và những người ủng hộ ông nói rằng ông chỉ đơn giản là cho cử tri những gì ông đã hứa trong chiến dịch tranh cử – một nhà lãnh đạo mạnh mẽ trấn áp nạn nhập cư bất hợp pháp.
Kurt Weyland, một nhà khoa học chính trị tại Đại học Texas, cho biết mặc dù Tổng Thống đã làm những điều “gây sốc”, nhưng ít nhất một phần của hệ thống kiểm tra và cân bằng của đất nước cho đến nay vẫn giữ ông trong tầm kiểm soát.
Ông nói: “Các tòa án là tuyến phòng thủ chính”.
Các tòa án đã can thiệp một lần nữa vào thứ Năm, với Thẩm phán Charles R. Breyer của Tòa án Quận Hoa Kỳ – anh trai của cựu Thẩm phán Tòa án Tối cao Stephen Breyer – nhận thấy rằng tình hình ở Los Angeles không liên quan đến một cuộc nổi dậy, xâm lược hoặc tình huống mà chính phủ không thể thực thi luật pháp của mình, đó là các yêu cầu để tổng thống sử dụng quân đội trong nước.
Thẩm phán Breyer viết: “Tòa án lo ngại về ý nghĩa vốn có trong lập luận của các Bị cáo rằng cuộc biểu tình chống lại chính phủ liên bang, một quyền tự do dân sự cốt lõi được bảo vệ bởi Tu chính án thứ nhất, có thể biện minh cho việc tìm ra cuộc nổi dậy”.
William Banks, cựu trưởng khoa của trường luật Đại học Syracuse và là một chuyên gia về luật an ninh quốc gia, cho biết có những lý do chính đáng khiến người Mỹ không muốn binh lính hoặc Thủy quân lục chiến thực hiện việc thực thi pháp luật trên đường phố của họ. Quân đội được huấn luyện để tiêu diệt kẻ thù, không phải xử lý nhiệm vụ liên quan đến các mối quan hệ giữa các cá nhân đầy khó khăn là tuần tra trên đường phố Hoa Kỳ.
Ông Banks nói về việc quân đội được triển khai trong nước: “Điều đó thật khó chịu. Chúng ta không thích điều đó trong xã hội này; chúng ta đã không thích điều đó trong 250 năm”.
Một số chuyên gia cho biết thử nghiệm thực sự cho nền dân chủ nằm ở phía trước – liệu nó có thể tiếp tục tổ chức các cuộc bầu cử tự do và công bằng hay không.
Tổng Thống Trump đã cố gắng lật ngược thất bại của chính mình trong cuộc bầu cử năm 2020 và kể từ khi trở lại nắm quyền, đã ân xá cho hơn 1.000 người bị kết tội phạm tội trong vụ tấn công vào Điện Capitol Hoa Kỳ.
Trong những ngày sau vụ tấn công ngày 6 tháng 1, một trong những tài liệu được các nhà điều tra phát hiện là một dự thảo lệnh hành pháp kêu gọi Tổng Thống Trump ra lệnh tịch thu các máy bỏ phiếu. Người mà lệnh này sẽ chỉ đạo để đảm bảo việc tịch thu xảy ra là bộ trưởng quốc phòng.
Theo Associated Press
