Chắc hẳn nhiều người chúng ta nghĩ hacker là những kẻ đội mũ trùm đầu, có kỹ năng máy tính siêu phàm có thể đột nhập vào bất cứ thứ gì chỉ trong vài phút. Dù hình ảnh này không hoàn toàn chính xác, nhưng cũng không sai lệch nhiều lắm.
Tuy nhiên, điều mà nhiều người không nhận ra là tin tặc có thể khai thác được bao nhiêu thông tin về bạn chỉ từ một hồ sơ được thu thập bởi các “nhà môi giới dữ liệu” (data broker). Đây là ngành công nghiệp thầm lặng chuyên thu thập, tổng hợp và bán thông tin cá nhân của bạn cho đủ mọi đối tượng, và nó là nguồn cung cấp đáng kể cho hoạt động nhắm mục tiêu của hacker ngày nay.
Nhà môi giới dữ liệu là gì?
Đơn giản, họ là các công ty thu thập, phân loại, phân tích, đóng gói và bán quyền truy cập vào thông tin cá nhân. Thông tin của ai? Của bất kỳ ai và mọi người, bao gồm cả bạn.
Những loại thông tin nào họ thu thập?
Danh sách này dài kinh khủng, và tất cả đều có thể bị các công ty, thậm chí là kẻ xấu hoặc hacker tìm thấy trong hồ sơ của bạn:
- Tên đầy đủ, tên cũ, biệt danh
- Tài khoản mạng xã hội
- Giới tính, xu hướng tình dục
- Ngày sinh hoặc tuổi
- Số An sinh xã hội (SSN)
- Địa chỉ nhà hiện tại và cũ
- Số điện thoại hiện tại và cũ, email hiện tại, cũ và cả email bí mật
- Quan điểm và liên kết chính trị
- Nghề nghiệp, nơi làm việc hiện tại và lịch sử làm việc
- Đối tác kinh doanh, học vấn
- Tình trạng hôn nhân, hồ sơ kết hôn/ly hôn
- Tình trạng gia đình (số lượng, tuổi con cái), người thân
- Thông tin về tài sản, đăng ký xe cộ
- Tài sản, thông tin tài chính, phá sản, các khoản nợ
- Giấy phép (bằng lái xe, giấy phép súng, v.v.)
- Hồ sơ tòa án, hồ sơ hình sự, ảnh chụp khi bị bắt
- Tình trạng tội phạm tình dục
- Lịch sử sức khỏe
- Dữ liệu vị trí
- Thông tin IP, thông tin thiết bị (điện thoại, máy tính bảng, máy tính)
- Thông tin trình duyệt web
- Thói quen mua sắm, sở thích và thú vui.
Thật đáng sợ phải không? Danh sách này còn chưa đầy đủ, và từ những điểm dữ liệu này, họ có thể suy ra thêm nhiều điều khác nữa.
Các loại nhà môi giới dữ liệu
Dễ thấy nhất là các trang web tìm kiếm người (people search sites). Đây là những trang xuất hiện khi bạn hoặc hacker tìm kiếm thông tin về bạn trên Google. Nhưng đó chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.
- Nhà môi giới dữ liệu marketing: Tập trung vào thói quen duyệt web, lịch sử mua sắm, sở thích của bạn để cung cấp quảng cáo cá nhân hóa.
- Nhà môi giới dữ liệu tuyển dụng: Thu thập thông tin để cung cấp dịch vụ sàng lọc lý lịch cho các tổ chức đánh giá ứng viên. Đáng tiếc, một số công ty không đàng hoàng có thể dùng cả các trang tìm kiếm người kém tin cậy hơn.
- Nhà môi giới dữ trợ rủi ro: Tổng hợp thông tin lý lịch, hình sự, tài sản để cung cấp báo cáo đánh giá cho các công ty đầu tư và kinh doanh.
- Nhà môi giới thông tin tài chính: Thu thập thông tin tài chính cá nhân để các công ty tín dụng, ngân hàng tính điểm tín dụng cho bạn.
- Nhà môi giới thông tin sức khỏe: Thu thập thông tin sức khỏe chung và bán cho các công ty y tế, bảo hiểm, có thể ảnh hưởng đến phí bảo hiểm của bạn.
Tin tặc thường dùng các trang tìm kiếm người vì chúng dễ tiếp cận, dễ tìm kiếm, tương đối rẻ và không hỏi nhiều. Các nhà môi giới dữ liệu khác cũng có thể bán thông tin cho hacker, nhưng họ thường bán số lượng lớn.
Bạn có thể làm gì?
Muốn thông tin cá nhân của mình không bị rao bán là điều hoàn toàn chính đáng. Tuy nhiên, theo tin từ Fox News ngày 15/05/2025, hiện tại ở Mỹ chưa có luật liên bang toàn diện nào ngăn chặn việc mua bán dữ liệu này hoặc cho phép bạn dễ dàng từ chối theo quy định pháp luật.
Tin tốt là nhờ có các luật riêng lẻ của từng tiểu bang, các dịch vụ xóa thông tin cá nhân có thể thay mặt bạn liên hệ với hàng trăm nhà môi giới dữ liệu để yêu cầu xóa thông tin theo quy định pháp lý.
Dù không dịch vụ nào đảm bảo xóa sạch 100% dữ liệu của bạn khỏi internet, nhưng các dịch vụ xóa dữ liệu chuyên nghiệp là lựa chọn thông minh. Chúng làm hết công việc cho bạn bằng cách liên tục theo dõi và xóa thông tin cá nhân của bạn khỏi hàng trăm trang web. Việc này giúp giảm đáng kể lượng thông tin sẵn có, khiến tin tặc khó lòng đối chiếu dữ liệu từ các vụ rò rỉ với thông tin tìm thấy trên dark web để nhắm mục tiêu vào bạn.
Lời cuối
Việc nhận ra có bao nhiêu thông tin cá nhân của mình nằm ngoài tầm kiểm soát có thể khiến bạn choáng váng. Nhưng hiểu rõ cách các nhà môi giới dữ liệu hoạt động là bước đầu tiên để giành lại quyền kiểm soát. Dữ liệu của bạn rất giá trị và bạn có quyền biết ai đang giữ nó và làm gì với nó. Có những công cụ và dịch vụ giúp bạn dọn dẹp dấu vết kỹ thuật số và bảo vệ quyền riêng tư của mình. Đừng chỉ ngồi yên chờ đợi, hãy hành động để dữ liệu của bạn làm việc cho bạn, chứ không phải chống lại bạn.
Bạn nghĩ gì về việc này? Chúng ta nên làm gì để người dân có thêm quyền kiểm soát dữ liệu của mình? Hãy cho CyberGuy.com biết ý kiến của bạn.
Theo Fox News
