Mahmoud Khalil, một nhà hoạt động người Palestine từng tham gia các cuộc biểu tình phản đối Israel, đã được trả tự do sau 104 ngày bị giam giữ. Vụ việc của Khalil đã trở thành biểu tượng cho làn sóng trấn áp biểu tình trong khuôn viên trường đại học mà chính quyền Tổng Thống Donald Trump thực hiện.
Khalil, một cựu sinh viên Đại học Columbia, đã rời khỏi một cơ sở giam giữ liên bang ở Louisiana vào thứ Sáu. Anh dự kiến sẽ đến New York để đoàn tụ với vợ, một công dân Hoa Kỳ, và đứa con trai mới sinh của họ, theo tin từ hãng thông tấn Associated Press.
Vào ngày 8 tháng 3, các nhân viên nhập cư liên bang đã bắt giữ Khalil, đây là vụ bắt giữ đầu tiên trong chiến dịch trấn áp của Tổng Thống Trump đối với sinh viên tham gia biểu tình phản đối cuộc chiến ở Gaza. Khalil đã bị đưa đến một trung tâm giam giữ ở Jena, Louisiana, cách xa luật sư và gia đình anh.
Khalil, 30 tuổi, là sinh viên ngành quan hệ quốc tế, từng là người phát ngôn và điều phối viên cho các sinh viên biểu tình tại Đại học Columbia. Anh không bị cáo buộc tham gia vào việc chiếm giữ tòa nhà hành chính và không nằm trong số những người bị bắt trong các cuộc biểu tình.
Tuy nhiên, hình ảnh của anh tại các cuộc biểu tình và việc anh sẵn sàng chia sẻ tên với giới truyền thông đã khiến anh trở thành mục tiêu chỉ trích của những người xem các cuộc biểu tình và yêu sách của họ là bài Do Thái.
Các luật sư của Khalil đã thách thức tính hợp pháp của việc giam giữ anh, lập luận rằng chính quyền Tổng Thống Trump đang cố gắng trục xuất anh vì một hoạt động được bảo vệ bởi Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Hoa Kỳ.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio biện minh cho việc trục xuất Khalil bằng cách viện dẫn một đạo luật hiếm khi được sử dụng, cho phép ông trục xuất những người gây ra “những hậu quả nghiêm trọng tiềm tàng đối với chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ”.
Thẩm phán Di trú Jamee E. Comans phán quyết rằng những cáo buộc của chính phủ là đủ để đáp ứng các yêu cầu trục xuất Khalil. Tuy nhiên, các thẩm phán liên bang ở New York và New Jersey trước đó đã ra lệnh cho chính phủ Hoa Kỳ không trục xuất Khalil trong khi vụ việc của anh được giải quyết tại tòa.
Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ Michael Farbiarz cho biết việc chính phủ tiếp tục giam giữ một cư dân hợp pháp của Hoa Kỳ mà không có nguy cơ bỏ trốn và không bị cáo buộc bạo lực là “rất, rất bất thường”.
Khalil đã được trả tự do sau phán quyết của thẩm phán Farbiarz. Phát biểu bên ngoài cơ sở giam giữ, Khalil nói: “Công lý đã thắng thế, nhưng nó đến quá muộn. Điều này lẽ ra không mất ba tháng”.
Mặc dù vậy, cuộc chiến pháp lý của Khalil vẫn chưa kết thúc. Chính phủ đã nộp thông báo kháng cáo việc trả tự do cho Khalil.
Bộ An ninh Nội địa cho biết Thẩm phán Comans đã ra phán quyết bác bỏ việc bảo lãnh tại ngoại cho Khalil và ra lệnh trục xuất anh ta. Tuy nhiên, thẩm phán Farbiarz phán quyết rằng chính phủ không thể trục xuất Khalil dựa trên những tuyên bố rằng sự hiện diện của anh có thể làm suy yếu chính sách đối ngoại, theo tin từ Associated Press.
Khalil đã phải giao nộp hộ chiếu và không được phép đi du lịch quốc tế, nhưng anh sẽ nhận lại thẻ xanh và được cấp các giấy tờ chính thức cho phép đi lại hạn chế trong Hoa Kỳ, bao gồm New York và Michigan để thăm gia đình, New Jersey và Louisiana để tham dự các phiên tòa và Washington để vận động hành lang Quốc hội.
Khalil nói rằng không ai nên bị giam giữ vì phản đối cuộc chiến của Israel ở Gaza. Anh cho biết thời gian ở trung tâm giam giữ Jena, Louisiana đã cho anh thấy “một thực tế khác về đất nước này, nơi được cho là bảo vệ nhân quyền, tự do và công lý”.
Vợ của Khalil, Tiến sĩ Noor Abdalla, cho biết cô cuối cùng cũng có thể “thở phào nhẹ nhõm” sau ba tháng chồng bị giam giữ trong một tuyên bố sau phán quyết của thẩm phán.
Quyết định của thẩm phán được đưa ra sau khi một số học giả khác bị nhắm mục tiêu vì hoạt động của họ đã được trả tự do, bao gồm một cựu sinh viên Palestine khác tại Columbia, Mohsen Mahdawi; một sinh viên Đại học Tufts, Rumeysa Ozturk; và một học giả Đại học Georgetown, Badar Khan Suri.
