Một nhóm chuyên gia được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) giao nhiệm vụ điều tra nguồn gốc của đại dịch COVID-19 đã công bố báo cáo cuối cùng vào thứ Sáu, đưa ra kết luận đáng thất vọng: Các nhà khoa học vẫn chưa chắc chắn về cách thức khởi phát cuộc khủng hoảng y tế tồi tệ nhất trong một thế kỷ.
Bà Marietjie Venter, chủ tịch nhóm chuyên gia, cho biết tại một buổi họp báo rằng hầu hết dữ liệu khoa học đều ủng hộ giả thuyết virus corona mới đã lây từ động vật sang người. Đây cũng là kết luận của nhóm chuyên gia WHO đầu tiên điều tra nguồn gốc đại dịch vào năm 2021, khi các nhà khoa học cho rằng virus có khả năng lây từ dơi sang người thông qua một động vật trung gian khác. Khi đó, WHO cho rằng rò rỉ từ phòng thí nghiệm là “cực kỳ khó xảy ra”.
Tuy nhiên, bà Venter cho biết sau hơn ba năm làm việc, nhóm chuyên gia của WHO không thu thập đủ dữ liệu cần thiết để đánh giá liệu COVID-19 có phải là kết quả của một tai nạn phòng thí nghiệm hay không, mặc dù đã nhiều lần yêu cầu cung cấp hàng trăm trình tự gen và thông tin chi tiết hơn về an ninh sinh học từ chính phủ Trung Quốc.
“Do đó, giả thuyết này không thể được điều tra hoặc loại trừ,” bà Venter nói. “Nó được xem là rất suy đoán, dựa trên ý kiến chính trị và không được khoa học ủng hộ.” Bà cũng cho biết nhóm gồm 27 thành viên đã không đạt được sự đồng thuận; một thành viên đã từ chức hồi đầu tuần và ba thành viên khác yêu cầu tên của họ được gỡ khỏi báo cáo.
Bà Venter khẳng định không có bằng chứng nào chứng minh COVID-19 đã bị thao túng trong phòng thí nghiệm, cũng như không có dấu hiệu nào cho thấy virus đã lây lan trước tháng 12 năm 2019 ở bất kỳ nơi nào ngoài Trung Quốc.
“Cho đến khi có thêm dữ liệu khoa học, nguồn gốc của SARS-CoV-2 lây nhiễm vào quần thể người sẽ vẫn chưa có kết luận rõ ràng,” bà Venter nói. Tổng giám đốc WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus, nhấn mạnh rằng việc xác định nguồn gốc của COVID-19 là “nghĩa vụ đạo đức” khi đại dịch đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 20 triệu người, gây thiệt hại ít nhất 10 nghìn tỷ đô la cho nền kinh tế toàn cầu và làm đảo lộn cuộc sống của hàng tỷ người.
Theo hãng tin AP, chính phủ Trung Quốc đã trì hoãn các nỗ lực trong nước và quốc tế nhằm truy tìm nguồn gốc của virus vào những tuần đầu của đợt bùng phát năm 2020, và chính WHO cũng có thể đã bỏ lỡ các cơ hội sớm để điều tra. Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump từ lâu đã cáo buộc vụ tai nạn phòng thí nghiệm ở Trung Quốc là nguyên nhân gây ra dịch bệnh, trong khi phân tích của tình báo Hoa Kỳ cho thấy không đủ bằng chứng để chứng minh giả thuyết này. Các quan chức Trung Quốc đã nhiều lần bác bỏ ý tưởng rằng đại dịch có thể bắt nguồn từ phòng thí nghiệm.
Các nhà nghiên cứu hồi tháng 9 năm ngoái đã tập trung vào một danh sách ngắn các loài động vật mà họ tin rằng có thể đã lây COVID-19 cho con người, bao gồm chó Raccoon, cầy hương và chuột tre. Đây là những thông tin được đăng tải bởi hãng tin AP.
