Tin vui cho hàng triệu người bị suy giảm thị lực: một con chip không dây siêu nhỏ được cấy vào mắt, kết hợp với kính thực tế tăng cường chuyên dụng, đã giúp các bệnh nhân mù lòa hợp pháp có thể đọc lại. Kết quả nghiên cứu này được đăng tải trên Tạp chí Y khoa New England vào ngày Thứ Hai vừa qua.
Cuộc thử nghiệm lâm sàng được thực hiện trên 38 bệnh nhân tại Châu Âu, tất cả đều đang ở giai đoạn nặng của bệnh thoái hóa điểm vàng khô liên quan đến tuổi tác (AMD), được gọi là teo hắc võng mạc hình địa lý.
Bệnh AMD hiện chưa có cách chữa trị, thường xuất phát từ những thay đổi ở điểm vàng của võng mạc, gây ra bởi tình trạng viêm nhiễm và tích tụ chất thải. Các tế bào cảm quang tại điểm vàng chịu trách nhiệm tạo ra thị lực sắc nét, chi tiết và có màu sắc. Khi bệnh tiến triển đến giai đoạn teo hắc võng mạc hình địa lý, những tế bào này sẽ thoái hóa và chết đi, khiến người bệnh mất đi thị lực trung tâm – tức là một vật ở phía trước có thể xuất hiện mờ hoặc bị che khuất bởi một vết đen.
Theo Quỹ Thoái hóa Điểm vàng Hoa Kỳ, khoảng 22 triệu người Mỹ mắc bệnh AMD, trong đó khoảng 1 triệu người đang ở giai đoạn teo hắc võng mạc hình địa lý.
Trong nghiên cứu, các bệnh nhân, với độ tuổi trung bình là 79, được trang bị “thiết bị PRIMA” – một hệ thống được thiết kế để tái tạo thị lực. Bệnh nhân đeo kính thực tế tăng cường tích hợp camera để thu thập trường nhìn. Hình ảnh mà camera “nhìn thấy” sẽ được truyền tới con chip cấy ghép trong mắt dưới dạng ánh sáng hồng ngoại. Con chip sau đó chuyển đổi ánh sáng này thành dòng điện, kích thích các tế bào khỏe mạnh còn lại trong điểm vàng theo cách chân thực, giúp não bộ diễn giải các tín hiệu này thành hình ảnh. Thiết bị xử lý hình ảnh đi kèm, mà người dùng cần mang theo, cho phép bệnh nhân phóng to và điều chỉnh hình ảnh họ nhìn thấy, mặc dù hình ảnh này chỉ hiển thị dưới dạng đen trắng.
Với sự hỗ trợ của thiết bị PRIMA, 80% trong số 32 bệnh nhân quay lại để tái khám một năm sau khi cấy ghép chip đã đạt được những cải thiện thị lực có ý nghĩa lâm sàng. Bệnh nhân có ghi nhận một số tác dụng phụ, chủ yếu liên quan đến quy trình phẫu thuật, bao gồm tăng huyết áp trong mắt hoặc tích tụ máu quanh võng mạc. Tuy nhiên, phần lớn các biến cố bất lợi này đã được giải quyết trong vòng hai tháng sau phẫu thuật, theo NBC News.
Tiến sĩ Frank Holz, trưởng nhóm nghiên cứu và là chủ nhiệm khoa nhãn khoa tại Bệnh viện Đại học Bonn ở Đức, nhận định: “Đây là phương pháp điều trị đầu tiên giúp cải thiện chức năng thị giác ở nhóm bệnh nhân này. Bệnh thoái hóa điểm vàng giai đoạn cuối là một căn bệnh khó chịu. Bệnh nhân không thể đọc sách, lái xe, xem TV hay thậm chí nhận diện khuôn mặt. Vì vậy, những kết quả này là một bước ngoặt lớn theo quan điểm của tôi.”
Tiến sĩ Demetrios Vavvas, giám đốc khoa võng mạc tại Mass Eye and Ear ở Boston, mặc dù không tham gia vào nghiên cứu, cũng cho rằng hệ thống PRIMA vẫn có những hạn chế. Ông lưu ý rằng phẫu thuật cấy ghép chip đòi hỏi kỹ năng rất cao và tiềm ẩn rủi ro. Vavvas cũng nhấn mạnh rằng thiết bị này chưa khôi phục thị lực hoàn toàn bình thường, vì bệnh nhân chỉ có thể nhìn thấy đen trắng chứ không phải màu sắc, và cần trải qua quá trình huấn luyện đáng kể để học cách nhìn bằng thiết bị PRIMA. Tuy nhiên, ông bày tỏ sự lạc quan về tiềm năng trong tương lai, mô tả phiên bản PRIMA hiện tại như một bước đệm quan trọng trong lĩnh vực phục hồi thị lực.
Hệ thống PRIMA được phát minh bởi giáo sư nhãn khoa Daniel Palanker thuộc Đại học Stanford và đang được phát triển bởi Công ty Science Corporation, một công ty kỹ thuật thần kinh có trụ sở tại California. Ông Palanker cho biết các cải tiến kỹ thuật đang được thực hiện để tăng số lượng điểm ảnh (pixel) trong chip từ 400 lên 10.000. Các chip mới đã được thử nghiệm trên chuột, và các chip nâng cấp đang được sản xuất cho các thử nghiệm trên người trong tương lai. Với chức năng phóng đại của camera, ông Palanker cho biết về mặt lý thuyết, điều này có thể giúp bệnh nhân đạt được độ phân giải thị giác 20/20.
