DAMASCUS, Syria – Đường phố Damascus dường như không mấy sôi động vào thứ Bảy, ngày trước cuộc bầu cử quốc hội, đây là cuộc bỏ phiếu đầu tiên kể từ khi các lực lượng nổi dậy Hồi giáo lật đổ cựu Tổng thống Bashar Assad. Trên các tuyến phố chính, quảng trường không có áp phích ứng viên, không có mít tinh hay tranh luận công khai. Thậm chí, một số người dân tại thủ đô Syria còn không hay biết về cuộc bầu cử sắp diễn ra.
Ông Elias al-Qudsi, một chủ tiệm tạp hóa tại khu phố cổ Damascus, chia sẻ: “Tôi không biết – giờ tình cờ tôi mới biết có bầu cử Hội đồng Nhân dân. Nhưng tôi không biết liệu chúng ta có phải đi bỏ phiếu hay không và ai sẽ bỏ phiếu.” Khu phố này, từng là khu phố Do Thái, nay hầu hết cư dân cũ đã rời đi, là một trong số ít nơi còn sót lại vài tờ rơi quảng bá ứng viên trên tường.
Dưới thời cai trị độc đoán của ông Assad, ông al-Qudsi cho biết chưa bao giờ đi bỏ phiếu. Kết quả đã được định sẵn: ông Assad sẽ là tổng thống và đảng Ba’ath sẽ chiếm đa số ghế quốc hội. Lần này, ông cũng sẽ không bỏ phiếu, nhưng vì lý do khác: không có cuộc bỏ phiếu phổ thông. Thay vào đó, hai phần ba số ghế Hội đồng Nhân dân sẽ do các đại cử tri tại mỗi khu vực bầu ra, còn lại một phần ba sẽ do Tổng thống lâm thời Ahmad al-Sharaa trực tiếp bổ nhiệm.
Ông Nawar Nejmeh, người phát ngôn ủy ban giám sát bầu cử, giải thích với hãng thông tấn AP rằng quy trình thông thường là bầu cử trực tiếp, nhưng điều này “hầu như không thể thực hiện được vào lúc này vì nhiều lý do”, trong đó có số lượng lớn người Syria phải di dời hoặc mất giấy tờ tùy thân trong cuộc nội chiến.
Các nhà hoạt động phản đối ông Assad bày tỏ quan ngại về chính quyền mới và tiến trình chuyển đổi chính trị. Ông Mutasem Syoufi, giám đốc điều hành tổ chức The Day After, cho biết ủy ban bầu cử đã từ chối đề xuất cử quan sát viên độc lập. Luật sư thuộc Đoàn Luật sư Syria sẽ giám sát cuộc bỏ phiếu.
Quy trình này cũng gặp nhiều vấn đề khác, bao gồm thời gian gấp rút để các ứng viên trình bày chương trình tranh cử và những thay đổi phút chót không rõ lý do trong danh sách các thành viên đại cử tri. Ông Syoufi đặt câu hỏi liệu Syria có đang trải qua một quá trình chuyển đổi đáng tin cậy, bao trùm tất cả mọi thành phần hay không, và cho rằng cần có những bước đi nghiêm túc để sửa chữa các sai lầm đã mắc phải.
Nhiều người Syria có thái độ chờ xem. Ông Shams, hàng xóm của ông al-Qudsi, cho biết ông đã nghe nói về cuộc bầu cử nhưng không rõ chi tiết. Giống như nhiều người Syria khác, ông bận tâm hơn đến các vấn đề kinh tế, cắt điện thường xuyên và hệ thống giáo dục đang gặp khó khăn. Dù vậy, ông cũng nói: “Chúng ta không thể phán xét cho đến sau cuộc bầu cử, khi chúng ta thấy kết quả và hình hài cuối cùng của mọi việc.” Thông tin từ hãng tin AP.
