Thành phố Amsterdam đang rộn ràng với một sự kiện âm nhạc lớn: Lễ hội Gustav Mahler lần thứ ba trong 105 năm qua tại nhà hát Concertgebouw danh tiếng. Sự kiện kéo dài từ ngày 8 đến 18 tháng 5, trình diễn toàn bộ 10 bản giao hưởng được đánh số của nhà soạn nhạc người Áo, cùng với các tác phẩm quan trọng khác của ông.
Mahler có một vị trí đặc biệt tại Concertgebouw. Tên ông được khắc bằng vàng và chiếu sáng nổi bật trên ban công nhà hát, đặt ở vị trí danh dự vĩnh viễn cùng với 17 nhà soạn nhạc vĩ đại khác. Cháu gái 81 tuổi của ông, bà Marina Mahler, cũng có mặt trong đêm khai mạc, chia sẻ rằng bà “vô cùng xúc động” khi chứng kiến buổi hòa nhạc.
Lễ hội năm nay quy tụ dàn nhạc chủ nhà Royal Concertgebouw Orchestra và nhiều dàn nhạc hàng đầu thế giới như Budapest Festival Orchestra, NHK Symphony Orchestra, Chicago Symphony Orchestra và Berlin Philharmonic. Dàn nhạc Chicago Symphony là dàn nhạc Mỹ đầu tiên tham gia lễ hội này. Việc chỉ huy được chia sẻ giữa nhiều nhạc trưởng tài năng như Klaus Mäkelä, Iván Fischer, Fabio Luisi, Jaap van Zweden, Kirill Petrenko và Sakari Oramo.
Theo nguồn tin từ The Associated Press, Mahler thực sự “ăn sâu vào DNA” của dàn nhạc Concertgebouw. Truyền thống biểu diễn nhạc Mahler được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, bắt nguồn từ nhạc trưởng Willem Mengelberg, người đã tổ chức lễ hội Mahler đầu tiên vào năm 1920. Các nhạc trưởng lừng danh khác như Bruno Walter và Leonard Bernstein cũng là những người ủng hộ nhiệt thành nhạc Mahler trong thế kỷ 20.
Nhạc Mahler ngày càng trở nên phổ biến và dễ tiếp cận hơn với công chúng hiện đại. Tác phẩm của ông đã xuất hiện trong nhiều bối cảnh quan trọng, từ lễ tang Tổng thống John F. Kennedy (bản adagietto trong Giao hưởng số 5) đến các bộ phim nổi tiếng như “Death in Venice”, “Tár” và cả một vở kịch được đề cử giải Tony gần đây (“The Picture of Dorian Gray”).
Các nhạc trưởng tham gia lễ hội đều bày tỏ sự ngưỡng mộ sâu sắc đối với âm nhạc của Mahler. Nhạc trưởng Iván Fischer kể lại rằng ngày xưa, nhạc Mahler đôi khi bị coi là “hơi sến” hay “quá khoa trương”, nhưng nhờ những nỗ lực của Bernstein và tinh thần tự do của thập niên 60, âm nhạc của ông đã có bước đột phá và được đón nhận rộng rãi. Nhạc trưởng Jaap van Zweden ví các bản tổng phổ của Mahler như một hệ thống GPS dẫn đường qua cuộc đời ông, đầy cảm xúc thăng trầm, vẻ đẹp và nỗi buồn.
Nhạc trưởng Klaus Mäkelä, người sẽ trở thành nhạc trưởng chính của cả Concertgebouw và Chicago Symphony trong tương lai gần, tin rằng âm nhạc của Mahler “nói chuyện” được với khán giả ngày nay. Ông cho rằng sự cá nhân và sâu sắc trong âm nhạc Mahler cho phép người nghe có cơ hội tự chiêm nghiệm bản thân.
Lễ hội Mahler tại Amsterdam không chỉ là một sự kiện âm nhạc đỉnh cao mà còn là minh chứng cho sức sống và tầm ảnh hưởng vượt thời gian của Gustav Mahler, một nhà soạn nhạc mà âm nhạc của ông ngày càng chạm đến trái tim của nhiều người hơn.
