Tòa Bạch Ốc dưới thời Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump gần đây đã lên tiếng thúc giục Iran chấp nhận đề xuất thỏa thuận hạt nhân từ phía Mỹ. Động thái này diễn ra sau khi Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đưa ra một báo cáo đáng chú ý, chỉ ra rằng Iran đang tăng cường nhanh chóng kho dự trữ uranium làm giàu ở cấp độ gần vũ khí.
Theo báo cáo của IAEA, tính đến ngày 17 tháng 5, Iran đã tích lũy được 900.8 pound uranium làm giàu đến 60%. Con số này tăng gần 50% so với mức 605.8 pound được ghi nhận vào tháng Hai trước đó. IAEA nhấn mạnh rằng Iran là “quốc gia phi hạt nhân duy nhất sản xuất loại vật liệu này”, điều này là một “mối quan ngại nghiêm trọng”. Báo cáo cũng cảnh báo rằng chỉ cần 92 pound uranium làm giàu 60% là đủ để chế tạo bom nguyên tử nếu tiếp tục được làm giàu lên 90%.
Đại diện Tòa Bạch Ốc cho biết Tổng Thống Trump đã khẳng định rõ ràng rằng Iran không bao giờ được sở hữu bom hạt nhân. Đặc phái viên Steve Witkoff đã gửi một đề xuất chi tiết tới Tehran, và việc chấp nhận nó là “vì lợi ích tốt nhất của Iran”. Tuy nhiên, Tòa Bạch Ốc từ chối bình luận chi tiết về đề xuất này.
Về phía mình, Iran bác bỏ báo cáo của IAEA, cho rằng nó dựa trên các nguồn tin “không đáng tin cậy và khác biệt”, đồng thời cáo buộc báo cáo này mang tính thiên vị và thiếu chuyên nghiệp. Bộ Ngoại giao và Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran cùng ra tuyên bố bày tỏ sự thất vọng về báo cáo, cho rằng nó được chuẩn bị dưới áp lực chính trị.
Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cũng tỏ ra không chắc liệu một thỏa thuận với Mỹ có thể sớm đạt được hay không. Ông viết trên mạng xã hội X rằng Iran “chân thành về một giải pháp ngoại giao phục vụ lợi ích của tất cả các bên”, nhưng điều đó đòi hỏi một thỏa thuận “chấm dứt hoàn toàn mọi lệnh trừng phạt và bảo vệ quyền hạt nhân của Iran – bao gồm cả việc làm giàu uranium”.
Tin từ báo The New York Times cho biết, đề xuất chính thức đầu tiên của chính quyền Tổng Thống Trump được trình bày tại Tehran bởi Ngoại trưởng Oman Badr al-Busaidi. Đề xuất này kêu gọi Iran ngừng mọi hoạt động làm giàu uranium và thành lập một liên danh khu vực bao gồm Iran, Ả Rập Saudi cùng các quốc gia Ả Rập khác và Mỹ để sản xuất điện hạt nhân.
Cũng liên quan đến vấn đề này, Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã đưa ra tuyên bố hiếm hoi vào ngày thứ Bảy, gọi báo cáo của IAEA là “nghiêm trọng”. Israel khẳng định báo cáo này củng cố lập trường của họ trong nhiều năm qua: mục đích chương trình hạt nhân của Iran không phải là hòa bình. Mức độ làm giàu uranium đáng báo động của Iran “chỉ tồn tại ở các quốc gia tích cực theo đuổi vũ khí hạt nhân và không có bất kỳ lý do dân sự nào biện minh”, Israel nhận định. Israel kêu gọi cộng đồng quốc tế phải hành động ngay bây giờ để ngăn chặn Iran.
Diễn biến này cho thấy căng thẳng về chương trình hạt nhân của Iran vẫn là một điểm nóng trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ và khu vực Trung Đông.
Theo tin từ Fox News.
