Theo Fox News, một nhà thờ Công giáo lịch sử có niên đại từ thế kỷ 17 ở bang Maryland, Mỹ, vừa mở cửa đón khách tham quan lần đầu tiên sau hơn 320 năm đóng cửa. Đây là thành quả của nhiều thập kỷ nghiên cứu và phục dựng.
Công trình này là Nhà nguyện Gạch (Brick Chapel), ban đầu được xây dựng vào năm 1667 tại thành phố thuộc địa St. Mary’s City. Tiến sĩ Henry Miller, nhà nghiên cứu cấp cao tại tổ chức khảo cổ Historic St. Mary’s City, cho biết việc mở cửa này là kết quả của nhiều cuộc khai quật từ năm 1988.
Điều đặc biệt là vào thời thuộc địa, việc xây dựng nhà thờ Công giáo thường bị cấm theo luật. Tuy nhiên, Maryland lại là một ngoại lệ đáng chú ý nhờ chính sách tự do tín ngưỡng của Lord Baltimore. Tiến sĩ Miller nhấn mạnh, nhà thờ này là một minh chứng quan trọng về sự khởi đầu của tự do tôn giáo tại khu vực ngày nay là Hoa Kỳ.
Nhà nguyện Gạch từng là trung tâm thờ phụng của người Công giáo ở Maryland cho đến năm 1704, khi thống đốc theo đạo Tin lành của thuộc địa ra lệnh đóng cửa. Vài năm sau, tòa nhà bị phá dỡ và biến mất khỏi ký ức trong hơn 200 năm.
Mãi đến năm 1938, một nhà sử học kiến trúc mới phát hiện những dấu tích đặc biệt của một tòa nhà gạch hình chữ thập. Công cuộc phục dựng Nhà nguyện Gạch diễn ra từ năm 2004 đến 2009, với nội thất được hoàn thiện gần đây để tái hiện chân thực không gian một nhà thờ Công giáo thế kỷ 17.
Việc tái tạo nội thất đòi hỏi nghiên cứu kỹ lưỡng các nhà thờ cùng thời và nghệ thuật thường dùng trong các nhà thờ dòng Tên. Dù nhiều hiện vật gốc không còn do các tu sĩ dòng Tên đã tháo dỡ và tái sử dụng vật liệu, các nhà khảo cổ đã tìm thấy nhiều mảnh vỡ thạch cao, vữa và nền móng gạch sâu 1.5 mét, rộng gần 1 mét.
Du khách ngày nay có thể chiêm ngưỡng một phần nền móng gốc và những chiếc quan tài bằng chì từ thế kỷ 17 qua sàn kính. Có khoảng 60-70 ngôi mộ bên trong nhà nguyện và 300-400 ngôi mộ bên ngoài, tạo nên nghĩa trang lớn nhất thế kỷ 17 ở Maryland.
Tiến sĩ Miller cho biết, quá trình phục dựng gặp nhiều khó khăn vì chỉ tìm thấy một mô tả bằng văn bản duy nhất về nhà nguyện từ cuối những năm 1690. Dù vậy, dựa trên nhiều nguồn thông tin khác nhau, công trình hiện tại được đánh giá là “chính xác nhất có thể”.
Điều thú vị là bên trong nhà nguyện không có ghế dài (pew) như các nhà thờ Tin lành thời đó. Người Công giáo thường đứng hoặc quỳ khi thờ phụng. Đây là một chi tiết nhỏ nhưng giúp du khách hình dung rõ hơn về đời sống tôn giáo xưa.
Nhà nguyện Gạch được mở cửa như một không gian triển lãm về lịch sử tự do tôn giáo ở Maryland, chứ không dùng cho mục đích thờ phụng chính thức. Các nhà sử học tin rằng nơi đây chính là “nền móng” của Giáo hội Công giáo hiện đại tại Hoa Kỳ.
Sau hơn 37 năm làm việc, dự án phục dựng này cuối cùng đã hoàn thành, cho phép du khách bước vào và cảm nhận không khí của thế kỷ 17, đồng thời tìm hiểu về một câu chuyện quan trọng trong lịch sử nước Mỹ.
