Các nhà thiên văn học vừa khám phá những mầm mống hành tinh đá đầu tiên hình thành trong lớp khí xung quanh một ngôi sao trẻ, qua đó hé lộ một cái nhìn quý giá về buổi bình minh của hệ Mặt Trời chúng ta.
Phát hiện này, được công bố trên tạp chí Nature, mô tả một khoảnh khắc “thời điểm zero” chưa từng có, khi các thế giới mới bắt đầu kết tinh.
Melissa McClure, nhà khoa học từ Đài Thiên văn Leiden (Hà Lan) và là trưởng nhóm nghiên cứu quốc tế, cho biết: “Chúng tôi đã ghi lại được hình ảnh trực tiếp của khu vực nóng nơi các hành tinh đá như Trái Đất sinh ra xung quanh các ngôi sao tiền hành tinh trẻ. Lần đầu tiên, chúng ta có thể khẳng định chắc chắn rằng những bước đầu tiên của quá trình hình thành hành tinh đang diễn ra ngay lúc này.”
Quan sát này cung cấp cái nhìn độc đáo về hoạt động bên trong của một hệ hành tinh đang hình thành, theo Fred Ciesla từ Đại học Chicago, người không tham gia nghiên cứu.
Kính viễn vọng Không gian James Webb của NASA và Đài Thiên văn Nam Âu (ESO) ở Chile đã hợp tác để làm sáng tỏ những khối vật chất sơ khai này xung quanh ngôi sao trẻ có tên HOPS-315. Đây là một ngôi sao giống Mặt Trời đang trong giai đoạn hình thành, với tuổi đời chỉ từ 100.000 đến 200.000 năm và cách Trái Đất khoảng 1.370 năm ánh sáng.
Trong một khám phá mang tính bước ngoặt, nhóm của McClure đã quan sát sâu vào đĩa khí quanh ngôi sao trẻ và phát hiện các hạt rắn đang ngưng tụ, dấu hiệu của sự hình thành hành tinh sơ khai. Một khoảng trống ở phần ngoài của đĩa đã cho phép họ nhìn xuyên vào bên trong nhờ góc nghiêng của ngôi sao đối với Trái Đất.
Họ đã phát hiện khí silicon monoxide cũng như các khoáng vật silicate dạng tinh thể, những thành phần được cho là vật liệu rắn đầu tiên hình thành trong hệ Mặt Trời của chúng ta cách đây hơn 4,5 tỷ năm. Hoạt động này diễn ra ở một vị trí tương đương vành đai tiểu hành tinh giữa Sao Hỏa và Sao Mộc, nơi chứa các khối vật liệu còn sót lại từ quá trình hình thành hành tinh của hệ Mặt Trời.
Việc các khoáng chất nóng ngưng tụ chưa từng được phát hiện trước đây xung quanh các ngôi sao trẻ khác, McClure chia sẻ: “Vì vậy, chúng tôi không biết liệu đó có phải là đặc điểm phổ biến của quá trình hình thành hành tinh hay chỉ là một đặc điểm kỳ lạ của hệ Mặt Trời chúng ta. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy nó có thể là một quá trình phổ biến trong giai đoạn sớm nhất của sự hình thành hành tinh.”
Mặc dù các nghiên cứu khác đã xem xét các đĩa khí trẻ hơn và phổ biến hơn là các đĩa trưởng thành với các hành tinh tiềm năng, nhưng cho đến nay vẫn chưa có bằng chứng cụ thể về sự khởi đầu của quá trình hình thành hành tinh. Trong một bức ảnh ấn tượng được chụp bởi mạng lưới kính thiên văn Alma của ESO, hệ hành tinh đang hình thành trông giống như một đom đóm phát sáng giữa khoảng không đen.
Theo tin từ Associated Press.
