Một nghiên cứu mới do NASA dẫn đầu cho thấy số lượng vệ tinh ngày càng tăng trên quỹ đạo Trái Đất tầm thấp có thể làm hỏng tới 96% hình ảnh từ các kính thiên văn và đài quan sát không gian.
Bác sĩ Alejandro Serrano Borlaff, nhà khoa học nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Ames của NASA và là đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết: “Sự cấp bách bắt đầu từ thời điểm chúng ta chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng về số lượng các chòm sao vệ tinh, đặc biệt là những vệ tinh đang được đề xuất, chứ không phải những vệ tinh đã được phóng lên. Trước khi các vệ tinh này đi vào hoạt động, chúng ta cần tìm hiểu những hậu quả đối với các kính thiên văn và liệu có cách nào để giảm thiểu bất kỳ vấn đề nào hay không.”
Các vệ tinh phản chiếu ánh sáng mặt trời, ánh sáng Trái Đất, sóng hồng ngoại và sóng vô tuyến. Nghiên cứu phát hiện ra rằng một phần ánh sáng mặt trời phản xạ này có thể tạo ra các vệt sáng làm mờ các hình ảnh vũ trụ, bao gồm cả một hình ảnh của Kính viễn vọng Không gian Hubble về các thiên hà đang tương tác. Các nhà nghiên cứu gọi những vệt này là đường đi của vệ tinh, vốn không thể nhìn thấy bằng mắt thường.
Các nhà khoa học tại Trung tâm Nghiên cứu Ames của NASA phát hiện ra rằng những vệt này ảnh hưởng không chỉ đến các đài quan sát trên Trái Đất mà còn cả những cái trong không gian. Nghiên cứu cho thấy gần một phần ba các lần phơi sáng của Hubble sẽ bị nhiễm bởi các vệt vệ tinh.
Để hiểu rõ hơn về quy mô vấn đề, các nhà nghiên cứu đã mô phỏng khoảng 18 tháng quan sát kính thiên văn với giả định rằng quỹ đạo Trái Đất tầm thấp sẽ có tới 560.000 vệ tinh, một tình huống có thể xảy ra trong thập kỷ tới. Trong điều kiện đó, họ phát hiện ra rằng các vệt vệ tinh sẽ can thiệp vào 40% đến hơn 96% hình ảnh được chụp bởi các đài quan sát chính.
Dữ liệu cho thấy số lượng vệ tinh trên quỹ đạo Trái Đất tầm thấp đã tăng từ khoảng 2.000 vào năm 2019 lên 15.000 vào năm 2025. Bác sĩ Borlaff nói: “Khi chúng ta phóng nhiều vệ tinh hơn vào không gian, không gian dành cho kính thiên văn và thiên văn học nói chung ngày càng thu hẹp lại.”
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng ba trong số bốn kính thiên văn được nghiên cứu có thể chứng kiến tới 96% hình ảnh của chúng bị gián đoạn bởi các vệt vệ tinh. Điều này bao gồm SPHEREx của NASA, ra mắt vào tháng 3, cũng như kính thiên văn Xuntian sắp ra mắt của Trung Quốc và sứ mệnh ARRAKHIS của ESA, cả hai đều chưa được phóng.
Phát hiện mới nhất của NASA nhấn mạnh sự căng thẳng ngày càng tăng giữa việc mở rộng các mạng lưới vệ tinh và khả năng của các kính thiên văn không gian trong việc nghiên cứu các thiên hà xa xôi, hành tinh và các mục tiêu thiên văn quan trọng khác. Bác sĩ Borlaff cho biết: “Chúng ta cần tìm ra một cách để cùng tồn tại.”
Một quan niệm sai lầm phổ biến là các nhà khoa học có thể “sửa” các vệt vệ tinh. Bác sĩ Borlaff nhấn mạnh: “Chắc chắn, bạn có thể làm điều đó, nhưng bất cứ khi nào bạn thay đổi một hình ảnh, trong trường hợp này là để loại bỏ một vệt vệ tinh, thì thông tin bên dưới các pixel đó sẽ bị mất vĩnh viễn.” Trong một quỹ đạo Trái Đất tầm thấp đông đúc hơn, thông tin bị mất đó sẽ tích lũy lại và một số thông tin sẽ không bao giờ có thể khôi phục được. Theo tin từ ABC News ngày 5 tháng 12 năm 2025.
