WASHINGTON – Nguồn ngân sách liên bang dành cho dịch vụ hàng không tại các vùng nông thôn sẽ hết hạn vào Chủ Nhật này nếu tình trạng chính phủ đóng cửa tiếp diễn, đe dọa cô lập nhiều cộng đồng xa xôi trên khắp Hoa Kỳ.
Chương trình Dịch vụ Hàng không Thiết yếu (Essential Air Service – EAS), được thành lập vào năm 1978, cung cấp tài trợ cho các hãng hàng không hoạt động tại các phi trường nông thôn, phục vụ những tuyến đường mà nếu không có trợ cấp sẽ không sinh lời. Đây là một cứu cánh quan trọng giúp các cộng đồng hẻo lánh kết nối với các thành phố lớn hơn, đảm bảo cư dân có thể tiếp cận dịch vụ y tế, cơ hội việc làm và hàng hóa thương mại mà nếu di chuyển bằng đường bộ sẽ mất rất nhiều thời gian.
Bộ Trưởng Giao Thông Vận Tải Sean Duffy cho biết trong một cuộc họp báo vào Thứ Hai rằng: “Tiền sẽ hết vào Chủ Nhật này. Do đó, nhiều cộng đồng nhỏ trên khắp đất nước sẽ không còn nguồn lực để duy trì dịch vụ hàng không. Mọi tiểu bang trên cả nước đều sẽ bị ảnh hưởng bởi việc không thể cung cấp trợ cấp cho các hãng hàng không phục vụ những cộng đồng này.”
Theo Bộ Giao Thông Vận Tải (DOT), chương trình EAS cấp tiền cho các hãng hàng không khu vực tại 177 cộng đồng trên khắp 50 tiểu bang và Puerto Rico. Hiệp hội Hàng không Khu vực, một nhóm vận động cho các hãng hàng không nhận tài trợ EAS, cho hay trước đại dịch, dịch vụ hàng không thương mại tại các phi trường EAS đã tạo ra tác động kinh tế 2.3 tỉ Mỹ kim và hỗ trợ hơn 17,000 việc làm tại Hoa Kỳ.
Trong khi đó, tình trạng chính phủ đóng cửa không có hồi kết đang khiến Cơ Quan Hàng Không Liên Bang (FAA) đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân viên và số lượng nhân viên gọi điện báo bệnh tăng nhẹ do các kiểm soát viên không lưu phải làm việc mà không được trả lương. NBC News đưa tin vào Thứ Hai rằng không có kiểm soát viên không lưu nào dự kiến làm việc tại phi trường Hollywood Burbank ở khu vực Los Angeles trong nhiều giờ, và các phi trường chính ở New Jersey và Denver cũng gặp vấn đề về nhân sự.
Quốc Hội đã phân bổ gần 500 triệu Mỹ kim cho EAS vào năm 2024. Chi tiêu này thường nhận được sự ủng hộ lưỡng đảng. Tuy nhiên, trước đó trong năm nay, Tổng Thống Donald Trump đã đề xuất cắt giảm 308 triệu Mỹ kim từ ngân sách chương trình này trong dự thảo ngân sách tùy ý năm 2026 của ông. Ông cũng từng đề nghị loại bỏ hoàn toàn chương trình EAS trong một kế hoạch ngân sách vào nhiệm kỳ đầu tiên của mình.
Nguồn tài trợ liên bang đặc biệt quan trọng đối với tiểu bang Alaska, nơi hàng trăm hòn đảo và những vùng lãnh nguyên rộng lớn khiến việc di chuyển bằng đường hàng không trở thành một nhu cầu thiết yếu. Theo báo cáo của Bộ Giao Thông Vận Tải vào tháng 10 năm 2024, Alaska đã nhận được hơn 41 triệu Mỹ kim tiền trợ cấp EAS. Bộ Trưởng Duffy cho hay Alaska là “người sử dụng số một” không phận nông thôn và tiểu bang này “sẽ bị ảnh hưởng” nếu nguồn tài trợ cạn kiệt.
Thượng Nghị Sĩ Lisa Murkowski, thuộc Đảng Cộng Hòa từ Alaska, chia sẻ với NBC News rằng: “Điều này gần như là không thể tưởng tượng được, khi nghĩ về những hệ lụy đối với các cộng đồng này, bởi vì không có đường bộ nào dẫn đến những nơi này. Đây là một áp lực lớn hiện nay.”
Ryan Huotari, quản lý Phi trường Sidney-Richland ở Sidney, Montana, nói rằng phi trường và cộng đồng của ông phụ thuộc vào nguồn tài trợ EAS. “Nếu EAS không tồn tại, tôi không nghĩ nó có thể hoạt động,” Huotari nói về phi trường. “Mùa đông ở đây nhiệt độ khoảng 20 độ dưới 0, rất nguy hiểm. Lái xe từ đây đến Billings khá đáng sợ. Tôi thà đi máy bay còn hơn đi xe.”
Huotari, người đã quản lý phi trường trong lần chính phủ đóng cửa gần đây nhất vào năm 2018, nói rằng ông đã quen với việc EAS bị cắt giảm ngân sách nhưng, với việc Quốc Hội chưa tìm ra giải pháp, lần này ông thực sự lo lắng, tin từ NBC News cho biết ngày 07/10/2025.
